Onbekenden hebben een satirische nepuitgave verspreid van de Vaticaanse krant Osservatore Romano. Daarin laten zij paus Franciscus tegelijk ‘ja’ en ‘nee’ antwoorden op de dubia, de vragen van vier kardinalen om opheldering van Amoris Laetitia.
Dat meldt Crux. De nep-Osservatore komt nauwelijks een week nadat onbekenden in Rome posters hadden opgehangen met kritische uitlatingen over paus Franciscus. Volgens vaticaniste Ines San Martin van Crux is de toon van de satirische krant echter “bij tijden informeler en bijna grappig”.
De voorpagina van de nep-Osservatore, gedateerd op 17 januari, bevat de kop ‘Ha riposto!’, ‘Hij heeft geantwoord!’. “Moge uw spraak ja ja nee nee zijn”, vermeldt het uittreksel van het hoofdartikel verwijzend naar het Matteüs-evangelie waar Jezus zegt: ‘Laat uw ja ja, en uw nee nee zijn.’
Volgens de nep-Osservatore beantwoordde de paus de vijf dubia, ja-of-nee-vragen, met zowel ja als nee, zijn “ondubbelzinnige eerdere leergezag” uitdrukkend.
De dubia werden paus Franciscus toegezonden door vier kardinalen. Ze vroegen opheldering over een aantal aspecten uit Franciscus’ exhortatie Amoris Laetitia.
Daarbij gaat het onder meer om de vraag of Amoris Laetitia de weg opent voor hertrouwd gescheiden katholieken om in bepaalde omstandigheden de sacramenten te ontvangen. Die vraag is inmiddels door verschillende bisschoppen, kardinalen en bisschoppenconferenties verschillend beantwoord.
Toen de paus geen antwoord gaf op hun vragen, besloten de vier kardinalen de dubia openbaar te maken, wat het begin was van veel debat tussen voor- en tegenstanders dat nog altijd voortduurt.
Nog onduidelijk is wie de nep-Osservatore in eerste instantie heeft ontvangen. Wel verspreidde de uitgave zich in Italië snel via onder meer WhatsApp. Volgens het dagblad Il Messaggero ging de namaak-krant via e-mail naar “monseigneurs, kardinalen, bisschoppen en heren” binnen het Vaticaan.
San Martin geeft een aantal voorbeelden. Zo vragen de kardinalen in de dubia-brief of na het verschijnen van Amoris Laetitia omstandigheden of bedoelingen daden die als intrinsiek kwaad worden gezien, in iets subjectief goeds kunnen veranderen.
Het ‘antwoord’ in de nep-Osservatore bestaat uit uit hun context gehaalde en achter elkaar geplakte uitspraken van de paus:
“Responsum: ja en nee! Explicatio: wie ben ik om te oordelen? (28 juni 2013). Ik meng me er niet in (17 februari 2016). Maar als dokter Gasparri, een grote vriend, iets lelijks over mijn moeder zou zeggen, kan hij een klap verwachten! Maar dit is normaal! Het is normaal! (15 januari 2015). God is oneerlijk? Ja, Hij was onredelijk tegen zijn Zoon, die Hij naar het kruis stuurde (15 december 2016).”
Van de vijf andere artikelen bevatten er twee ‘reacties’ op de pauselijke dubia-‘antwoorden’ van kardinaal Walter Kasper, die voor de synode een voorstel deed om hertrouwd gescheiden katholieken in sommige gevallen toe te laten tot de sacramenten. Een van Kaspers reacties kreeg de kop ‘Ik viel op mijn knieën’ mee, wellicht een verwijzing naar Franciscus’ uitspraak dat de Duitse kardinaal ‘theologie op de knieën’ bedrijft.
Ook bevat de nepkrant een ‘reactie’ van pater Antonio Spadaro, de hoofdredacteur van La Civilta Cattolica die als vertrouweling van de paus wordt gezien. De makers laten hem een “historische aankondiging” doen: “Na deze antwoorden zal twee plus twee vijf zijn.” Het is een directe verwijzing naar een tweet van Spadaro uit januari.
Ook de Vaticaanse rechter mgr. Pio Vito Pinto en Lucetta Scaraffia, medewerkster van de echte Osservatore, worden in de satirische editie opgevoerd.
San Martin legt ook een link met het donderdag in jezuïetenblad La Civilta Cattolica verschenen pausinterview.
Dat werd al gehouden in november 2016, te midden van het dubia-debat. “Wellicht”, merkt de vaticaniste op, “sprak hij erover toen hij zei: ‘Het is goed bekritiseerd te worden. (…) En als kritieken je doen groeien, accepteer ik ze, en antwoord ik.”
Persbureau AP citeerde de hoofdredacteur van de echte Osservatore. Giovanni Maria Vian reageerde laconiek: “Wij zijn alleen verdrietig omdat de lay-out niet zo aardig was als de onze.”
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
