De bisschoppen van Duitsland passen de statuten van hun aankomende ‘Synodale bijeenkomst’ deels aan. Woensdag stemde een meerderheid van hen hiermee in, op de laatste dag van een plenaire sessie van de Duitse bisschoppenconferentie.
51 bisschoppen stemden voor de aanpassingen, twaalf tegen en een bisschop onthield zich van stemming. Een urenlang debat ging eraan vooraf. Een aantal aanpassingen werden voorgesteld in reactie op de bezorgdheid van het Vaticaan over de eerdere tekst, die volgens Rome “kerkelijk ongeldige” delen bevatte.
Dinsdag lekte al uit, dat er “kleine aanpassingen” gedaan zouden worden. Inmiddels is de hele aangepaste tekst uitgebracht.
Bronnen meldden al eerder dat de eindversie van het document een aangepaste preambule bevat. Die refereert direct aan de brief die paus Franciscus schreef aan de Duitse katholieken. In die brief beschreef de paus de belangrijkste punten voor de synode, die volgens hem voor alles over evangelisatie moet gaan.
De preambule bevat een referentie naar “de voorrang die evangelisatie, het Sensus ecclesiae en de beschouwing van de eenheid met de universele Kerk zouden moeten hebben.”
De onderwerpen voor de werkgroepen van de synode blijven ongewijzigd: herziening van de kerkelijke leer over de seksuele moraal; de rol van vrouwen in kerkelijke ambten; priesterlijk leven en zeden; en de scheiding van macht binnen het kerkelijk bestuur.
Afgelopen dinsdag verklaarde bisschop Rudolph Voderholzer van Regensburg dat hij ondanks wat aanpassingen aan het document toch tegen de statuten bleef.
“Ik stemde tegen de statuten”, zei de bisschop. “Na een urenlang debat zijn enkele details gewijzigd. Ik heb herhaaldelijk duidelijk gemaakt dat de thema’s van de werkgroepen voorbijgaan aan de realiteit van de geloofscrisis in ons land.”
Voderholzer voegde toe dat hij betrokken blijft bij de “stelling van synodaliteit” waar de paus om vroeg. Hij wilde echter wel “op papier hebben staan dat er tenminste een minderheid van bisschoppen bezorgd is dat de ware problemen niet worden besproken” in de goedgekeurde plannen.
De bisschop merkte op dat er, ondanks de nieuwe preambule, geen werkgroep over evangelisatie zal zijn.
In augustus werd een alternatief voorstel voor de synode, opgesteld door Voderholzer en kardinaal Rainer Woelki van Keulen, weggestemd. Dit voorstel werd geschreven na de brief van paus Franciscus aan alle Duitse katholieken in juni en legde de nadruk op werkgroepen rondom evangelisatie, vorming van leken, catechese en roepingenapostolaat.
Met betrekking tot de druk die sommige deelnemers aan de synode uitoefenen op onderwerpen als vrouwelijke priesterwijding en andere wijzigingen van de kerkelijke leer, zei de bisschop: “Door bepaalde verwachtingen en hoop te creëren eindig je uiteindelijk met meer frustratie.”
“Ik denk ook, en zei het altijd al, dat er oneerlijkheid aan het synodale proces ten grond ligt. Het is niet mogelijk om aan de hand van het seksuele misbruik te concluderen dat het celibaat, de machtsstructuren, de positie van vrouwen in de Kerk en de seksuele moraal gewijzigd moet worden. Daar is geen wetenschappelijk bewijs voor.”
In juni waarschuwde paus Franciscus de Duitse bisschoppen voor een “nieuw pelagianisme” en de verleiding om de Kerk aan de tijdgeest aan te passen. Franciscus waarschuwde de bisschoppen ook de eenheid met Rome en de wereldkerk te bewaren.
Op 4 september schreef kardinaal Marc Ouellet, hoofd van de bisschoppenconferentie van Rome aan kardinaal Reinhard Marx, voorzitter van de Duitse bisschoppenconferentie een vier pagina’s lange beoordeling van de Duitse plannen.
De conclusie was dat de thema’s van de Duitse synode betrekking hebben op de universele leer van de Kerk en het daardoor niet aan de bisschoppen van een enkel land is om er over te beslissen.
De statuten scheppen een band met het Centraal Comité van Duitse Katholieken. Dat dringt openlijk aan op een eind aan het celibaat, de onmiddellijke wijding van vrouwelijke diakens en uiteindelijk ook priesters, en een kerkelijke zegening van homostellen.
Voderholzer: “Zoals ik het zie ontbreekt er theologische hermeneutiek en een bevestiging van de beginselen van het katholieke geloof. De betrokkenen onderkennen de bijbel, de traditie, het magisterium en de concilies niet als het doorslaggevende argument.”
Het Comité heeft eerder duidelijk gemaakt dat zijn deelname aan de synode afhangt van de mogelijkheid om “bindende maatregelen” te nemen. Het is onduidelijk of de wijzigingen in de statuten het Comité “raadgevende” macht toekent.
De Duitse bisschoppen zijn sinds maandag in Fulda bijeen om een aantal onderwerpen te bespreken. De media-aandacht voor en tijdens de sessie concentreerde zich op de plannen voor een “bindend synodaal proces”.
Bisschop Voderholzer blijft als bisschop en theoloog het katholieke geloof verdedigen en verkondigen: “Ik voel me eraan gebonden, maar deze belofte wordt op dit moment uitgedaagd.”
“Wat betreft het synodale proces behoud ik me het recht voor om er na de eerste ervaring helemaal uit te stappen. Het criterium hierbij zullen de richtlijnen van paus Franciscus zijn die in de preambule van het statuut vastgelegd zijn: de voorrang van de evangelisatie, sensus ecclesiae, het in acht nemen van de eenheid met de universele Kerk en dus trouw aan de leer van de Kerk.”
“Ik hoop en bid dat het synodale proces, ondank de verkeerde wending, toch zal helpen om ware vernieuwing te brengen aan de Kerk.”
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
