De zaligverklaring van de in Syrië vermoorde pater Frans van der Lugt is – zeer waarschijnlijk definitief – van de baan. Dat bevestigen bronnen bij de Nederlandse jezuïeten aan Katholiek Nieuwsblad.
De belangrijkste reden hiervoor is dat Frans van der Lugt rond 2009 of 2010 bagatelliserende uitspraken zou hebben gedaan over seksueel misbruik binnen de katholieke Kerk.
Aan een groep West-Europese bezoekers aan zijn religieuze gemeenschap in Homs, Syrië, zou hij desgevraagd hebben laten weten dat hij alle aandacht voor kerkelijk misbruik overdreven vond. Ook zou hij de impact op en geloofwaardigheid van slachtoffers in twijfel getrokken hebben.
De bezoekers waren gechoqueerd door de uitlatingen van de Nederlandse jezuïet, en meldden het bij zijn superieuren. Tot een officiële berisping zou het indertijd niet zijn gekomen omdat Van der Lugt kort daarna ziek werd en in het ziekenhuis kwam te liggen. Maar er lag wel een goed gedocumenteerd dossier dat nu tijdens het vooronderzoek van het proces boven water kwam. Dat meldt een goed ingevoerde bron die anoniem wenst te blijven aan Katholiek Nieuwsblad.
In april 2019 zei pater Pascual Cebollada tegen Katholiek Nieuwsblad dat het zaligverklaringsproces van Van der Lugt geopend was, en mogelijk al in drie of vier jaar afgerond kon zijn. Cebollada zou als postulator functioneren in het proces, de Nederlandse jezuïet Thom Sicking werd vice-postulator.
“In Syrië bleek het draagvlak voor het zaligverklaringsproces kleiner dan aanvankelijk gedacht”
Tweet dit! De jezuïeten hadden de zaak aanhangig gemaakt, bevestigde ook de generaal-overste van de orde, pater Arturo Sosa, en ook de bisschop van Aleppo – die het proces formeel zou moeten starten – zou enthousiast geweest zijn.
Dat laatste blijkt echter een voorbarige conclusie geweest te zijn. In werkelijkheid, zo zegt de al genoemde bron, heeft de bisschop van Aleppo “wel wat anders aan zijn hoofd” in het door oorlog verscheurde land.
Ook zou er in het plaatselijke bisdom weinig animo zijn om net die ene buitenlander zalig te verklaren, terwijl er ook vele tienduizenden Syriërs stierven in de burgeroorlog.
Vanwege het gebrek aan draagvlak en vooral ook de bagatelliserende uitlatingen over misbruik die hem verweten zullen worden wanneer zijn levenswandel wordt onderzocht, besloten de jezuïeten het proces te staken – naar alle waarschijnlijkheid definitief. In plaats daarvan richt de orde nu alle pijlen op een andere Nederlandse missionaris die het leven liet in het Midden-Oosten: de in Delft geboren pater Nico Kluiters, die in 1985 in Libanon werd vermoord. Aanstaande zaterdag wordt dat proces officieel geopend.
Diens snelle zaligverklaring is ook om een formele reden waarschijnlijker dan die van Frans van der Lugt: in het geval van Kluiters zijn de daders en motieven bekend. Hij werd duidelijk vermoord in odium fidei, uit haat tegen het (christelijke) geloof, wat in de katholieke Kerk een reden is voor een soort versneld proces tot zalig- of heiligverklaring.
Bij Frans van der Lugt is dat niet zo evident. De in Den Haag geboren jezuïet, die al sinds 1964 in het Midden-Oosten werkte, werd op 7 april 2014 in Homs door pistoolschoten om het leven gebracht. De dader(s) en motieven zijn tot op de dag van vandaag onbekend, maar het ligt meer voor de hand dat hij meer om politieke dan om religieuze redenen werd vermoord.
Van der Lugt, die zeer geliefd was bij zowel christenen als moslims in de regio, weigerde partij te kiezen en de Syrische president Al-Assad te veroordelen; wat hem in het destijds door Syrische rebellen beheerste Homs niet in dank werd afgenomen. Het maakt zijn getuigenis niet minder moedig en indrukwekkend, maar het is nog geen reden voor een shortcut naar de eer der altaren.
