In afwachting van het proces over het vastgoedschandaal dat volgende week in het Vaticaan van start gaat, werd een ander proces afgelopen vrijdag afgerond in de rechtbank van de Heilige Stoel. Het gaat om de misbruikzaak aan het kleinseminarie St.-Pius X, tot nu toe gelegen binnen de muren van het Vaticaan op zo’n dertig meter van Casa Santa Marta waar de paus woont.
Tot nu toe, want de paus besloot in mei om het kleinseminarie te verplaatsen naar een nog onbekende plek buiten het Vaticaan. Die beslissing maakte een einde aan de unieke decennialange geschiedenis van het Vaticaanse opleidingsinstituut. Het was paus Pius XII die in 1956 het idee had om jongens van over de hele wereld die erover dachten priester te worden, te huisvesten in het Vaticaan.
Franciscus’ beslissing was ongetwijfeld het gevolg van de reeks trieste verhalen die tijdens de dertien zittingen van het in oktober vorig jaar gestarte proces naar buiten kwamen. Nu is het alleen nog wachten op de definitieve uitspraak die, zo zei de president van de Vaticaanse rechtbank, Giuseppe Pignatone, op 6 oktober van dit jaar zal volgen.
Twee mannen zijn aangeklaagd in deze eerste gerechtelijke procedure wegens misdrijven gepleegd op Vaticaans grondgebied: de 29-jarige priester Gabriele Martinelli, oud-leerling van het kleinseminarie, en voormalig rector Enrico Radice, 71 jaar.
Martinelli wordt beschuldigd van seksueel misbruik van een jongere medeleerling, L.G. genoemd, die jaren na zijn vertrek van het kleinseminarie pas aangifte deed. Radice wordt ervan beschuldigd het onderzoek te hebben gedwarsboomd om Martinelli, destijds zijn rechterhand, te beschermen.
De openbaar aanklager van het Vaticaan, Giuseppe Zannotti, eiste vrijdag zes jaar gevangenisstraf voor Martinelli en vier voor Radice.
Het lijkt niet waarschijnlijk dat de twee mannen die straf zullen krijgen: hun advocaten vroegen dan ook om vrijspraak, omdat, zo zeiden ze, het misdrijf niet bewezen kan worden.
Dat is ook het beeld dat naar boven kwam tijdens de zittingen, mede op basis van de getuigenissen van oud-leerlingen van het kleinseminarie. Van hen zegt 90% dat ze nooit iets van misbruik hebben gezien of gehoord. Ze hebben het alleen van horen zeggen.
“Het proces heeft in ieder geval duidelijk gemaakt dat er een ongezond klimaat heerste aan het kleinseminarie”
Tweet dit!
Verhalen over het misbruik werden steeds de wereld in gebracht door Kamil Jarzembowski, een oud-leerling die in 2012 van het kleinseminarie werd gestuurd vanwege slecht gedrag. Sindsdien stuurt hij brieven aan Vaticaanse autoriteiten om zich te beklagen over de slechte sfeer op de school en vooral over het misbruik dat Martinelli ‘s nachts zou hebben begaan bij L.G. terwijl de andere leerlingen sliepen.
Jarzembowski is nog altijd de enige getuige die daadwerkelijk zegt iets te hebben gezien. De verdediging sprak van een “wraakactie” van hem tegen de twee aangeklaagden. De verklaringen van de Pool brachten de zaak in 2017 aan het rollen.
Al snel werd de kwestie enorm opgeklopt door roddelprogramma’s op de Italiaanse tv waarin werd beweerd dat de Heilige Stoel en het bisdom Como (die officieel gaat over het beheer van het kleinseminarie) het misbruik onder het tapijt hadden geveegd.
Op basis van die informatie werd de zaak op 29 juli 2019 in het Vaticaan heropend en werden de twee priesters voor de rechter gebracht. Dit kon enkel gebeuren op speciaal verzoek van paus Franciscus, omdat er niet binnen de destijds geldende termijn aangifte was gedaan van het misbruik.
Zo’n verzoek kan echter alleen gedaan worden in geval van kindermisbruik. Deze kwestie draait echter om een vermeende dader die ten tijde van het misbruik ongeveer dezelfde leeftijd had als het slachtoffer (14 en 13 jaar). De verdediging bleef daarop hameren en suggereerde dat er tussen Martinelli en L.G. sprake was van een soort relatie.
Te bezien valt hoe de rechtbank de zaak zal beoordelen. Het proces heeft in ieder geval duidelijk gemaakt dat er een ongezond klimaat heerste aan de instelling binnen de Vaticaanse muren waar kinderen uit arme gezinnen naartoe werden gestuurd voor een beter leven.
In plaats daarvan kregen ze te maken met roddel, seksueel getinte grappen, gevallen van onderdrukte homoseksualiteit en ruzies tussen voor- en tegenstanders van de oude tridentijnse ritus. Duidelijk geen omgeving waarin een priesterroeping goed onderzocht kan worden. (Vertaling Susanne Kurstjens)
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
