<

Geef om katholieke journalistiek

doneer
Vaticaan

Kardinalen maken kennis tijdens Vaticaanse tweedaagse over ‘grondwet’

Salvatore Cernuzio 31 augustus 2022
image
De paus ontmoet de kardinalen op 29 augustus. Tijdens de ontmoeting werd stilgestaan bij de de apostolische constitutie Praedicate Evangelium, de ‘grondwet’ die sinds 5 juni van kracht is en waarmee de paus de Romeinse curie heeft hervormd. Foto: CNS - Vatican Media

Er werd gesproken over een “mini-conclaaf”, ook door de vele buitenlandse verslaggevers die naar Rome waren gekomen. Anderen speculeerden over een ontmoeting waarbij kardinalen besluiten zouden nemen over de toekomst van de paus of dat hij zelf zijn aftreden bekend zou maken. Maar niets bleek minder waar.

De ontmoeting die paus Franciscus op 29 en 30 augustus in het Vaticaan had met circa tweehonderd kardinalen uit de hele wereld, was exact wat de paus tijdens het angelusgebed van 29 mei al had aangekondigd. Een bijeenkomst om stil te staan bij de apostolische constitutie Praedicate Evangelium, de ‘grondwet’ die sinds 5 juni van kracht is en waarmee de paus de Romeinse curie heeft hervormd.

Vier sessies

Het ging zeker om de in aantallen grootste afspraak van de paus met het College van Kardinalen. In Franciscus’ bijna tienjarige pontificaat vond niet eerder een dergelijke ontmoeting plaats. Een zo grote deelname was er alleen nadat de paus de gezinssynode van 2014 en 2015 afkondigde: daarvoor nodigde hij ongeveer 180 bisschoppen en andere geestelijken uit.

De tweedaagse bestond uit vier sessies en werd afgesloten met een Mis met de paus in de Sint-Pieter op dinsdagmiddag. De sessies vonden achter gesloten deuren plaats in de synode-aula, zonder nieuwsbulletins van de persdienst of gepubliceerde documenten. Ook de dagindeling, die in de voorafgaande weken aan de deelnemers was uitgedeeld, bleef geheim. Diezelfde kardinalen deelden echter wel wat informatie en reflectie met de journalisten die hen bij de uitgang van de aula belaagden.

Geen stevige discussies

Ieder van hen sprak over een “broederlijk samenzijn” en een “klimaat van dialoog”, vooral in de groepen die per taal waren ingedeeld.

“Wanneer je in kleine groepen werkt, is het gemakkelijker om met elkaar in dialoog te gaan. Ook om enkele aspecten van onbegrip te verduidelijken”, legde kardinaal Paolo Lojudice uit, aartsbisschop van het Italiaanse Siena.

Uit wat enkele deelnemers willen delen met KN, blijkt dat tijdens de ontmoeting geen ruimte was voor bekende hete hangijzers of stevige discussies. De sfeer, zo laten velen weten, was ontspannen en proactief, ondanks de verschillende zienswijzen. De kardinalen hebben met grote openheid gesproken, ook tijdens de plenaire sessies in de aula. De paus zelf, die de ontmoeting op maandag opende, had gevraagd om “met vrijheid te spreken”.

https://www.kn.nl/abonnementen/

Rol van leken

De deelnemers hebben vooral stilgestaan bij het thema leken. Praedicate Evangelium stelt in paragraaf tien dat bij de curiehervorming “de inschakeling van vrouwelijke en mannelijke leken wordt meegenomen, ook in functies van bestuur en verantwoordelijkheid”.

Tijdens de persconferentie over de constitutie onderstreepten enkele sprekers dat enkele dicasteries, kantoren en rechtbanken in het Vaticaan geleid zouden moeten woorden door religieuzen. Tijdens de huidige ontmoeting is daarom om opheldering gevraagd over de rollen en dicasteries waarin leken verantwoordelijkheid kunnen dragen.

Een proces

Verder stonden ook de economische hervormingen, de financiële transparantie, de vorming van het personeel, synodaliteit en missionair zijn op het programma. Vooral het laatste moet volgens de paus het gezicht van de curie worden, ondanks haar administratieve aard. Het aspect dat nu zeer sterk naar boven kwam, is dat de curie “niet alleen toebehoort aan de paus, maar aan de hele Kerk”.

“Een van de laatste mooie dingen waar de paus over sprak, is dat wij een proces hebben geopend”, zei kardinaal Ferdinando Filoni, oud-prefect van het Dicasterie voor de Evangelisatie. “Een proces dat we samen moeten doorlopen… Alle bisdommen geven hun kostbare bijdragen en maken het mogelijk dat het document niet alleen uitdrukking is van een persoon, maar toebehoort aan de gehele Kerk.”

Samenwerken

Tijdens de laatste sessie op dinsdag sprak aartsbisschop Rino Fisichella over de voorbereiding van het Heilig Jaar 2025, dat toegewijd is aan de hoop. Veel en divers waren dus de besproken thema’s. “Dit weerspiegelt goed hoe breed en diep dit document is”, becommentarieert kardinaal Michael Czerny, prefect van de Dicasterie voor de Bevordering van de Gehele Menselijke Ontwikkeling.

“Het is moeilijk om het accent te leggen op een bepaald thema, aangezien Praedicate Evangelium alle dimensies van de structuur en de organisaties van de curie raakt. Zo hebben wij in dialoog tussen hen die komen uit particuliere Kerken (de bisdommen in heel de wereld, red.) en wij die in Rome werken over bijna alles gesproken. We hebben kunnen samenwerken, ondanks de kilometers die ons van elkaar scheiden.”

Een verrijking

Ook de nieuwe kardinalen vertelden over details en ervaringen van hun land van oorsprong. “Het was een verrijking”, zei de Weense aartsbisschop kardinaal Christoph Schönborn.

De tweedaagse heeft het de kardinalen, van wie sommigen afkomstig zijn uit de uithoeken van de wereld, dus mogelijk gemaakt onderling kennis te maken. Paus Franciscus’ keuze om kardinalen te creëren uit landen die er nooit eerder een hadden, heeft immers tot een college geleid met veel verschillende culturele achtergronden en pastorale gevoeligheden.

De ontmoeting in het Vaticaan bood ruimte voor dialoog en kennismaking, zoals de emeritus-aartsbisschop van het Colombiaanse Cartagena, kardinaal Jorge Enrique Jiménez Carvajal, benadrukte: “We hebben elkaar allemaal leren kennen en we hebben ons voorbereid op de toekomst.”

https://www.kn.nl/abonnementen/

Een traditie van eeuwen tegenover de waan van de dag

In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.

Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.

Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.