In een nieuw motu proprio geeft paus Franciscus enkele Vaticaanse bevoegdheden door aan bisschoppen en geloofsgemeenschappen. Daarmee wordt het bestuur van de Kerk ietwat “gedecentraliseerd”.
In het dinsdag gepubliceerde motu proprio past paus Franciscus tien wetten in het kerkelijk wetboek aan. Met de besluiten wil de paus naar eigen zeggen een “gezonde decentralisatie” van bepaalde aspecten van het kerkelijk leven bevorderen.
De veranderingen in het motu proprio Assegnare alcune competenze – dat opvallend genoeg in het Italiaans is geschreven in plaats van het meer gebruikelijke Latijn – zijn volgens de paus bedoeld om “een gevoel van collegialiteit en pastorale verantwoordelijkheid aan te moedigen” bij bisschoppen, bisschoppenconferenties en geloofsgemeenschappen. Het nevendoel van de veranderingen is om “de principes van rationaliteit, effectiviteit en efficiëntie te ondersteunen.”
Dat houdt dus in dat de paus bepaalde verantwoordelijkheden van het Vaticaan in de handen van plaatselijke bisschoppen en gemeenschappen legt, “zonder de hiërarchische dimensie van de Kerk op het spel te zetten.” Daarbij gaat het onder meer over de stichting van interdiocesane seminaries (seminaries waar priesters voor meerdere bisdommen worden opgeleid) en wetten omtrent tijdelijke geloften.
Paus Franciscus legt daarbij uit dat bisschoppen of bisschoppenconferenties volgens de nieuwe regels alleen maar een “bevestiging” nodig hebben van het Vaticaan wanneer ze bijvoorbeeld zo’n seminarie willen oprichten of een editie van de Catechismus willen publiceren. Voorheen was daar een Vaticaanse “goedkeuring” voor nodig.
Het verschil tussen bevestiging en goedkeuring lijkt pietluttig, maar de verandering heeft wel degelijk gevolgen. Goedkeuring vereist namelijk een grotere betrokkenheid van de Romeinse Curie. “Het mag daarom duidelijk zijn dat de omschakeling van goedkeuring naar bevestiging niet alleen een terminologische verandering is, maar een substantiële wijziging die in de richting van decentralisatie wijst”, legt bisschop Marco Mellino, lid van de pauselijke raad voor wetsteksten, uit aan Vatican News.
Een andere aanpassing betreft de autoriteit die paus Franciscus aan bisschoppen geeft om zelf te bepalen of het “rechtvaardig en nodig” is om het aantal opgedragen Missen volgens een testament aan de Kerk te beperken. Voorheen mocht enkel het Vaticaan daarover beslissen. Donaties die in een nalatenschap geschonken worden, blijven voor de bedoelde bestemming, verzekert Mellino, maar zeker in gevallen van tientallen jaren oude testamenten zijn aanpassingen soms nodig.
Verder heeft de paus bisschoppen toestemming gegeven om organisaties voor gewijde maagden te stichten en krijgen oversten van geloofsgemeenschappen meer zeggenschap over langdurig verlof voor gemeenschapsleden en over verzoeken tot uittreding van leden die tijdelijke geloften hebben afgelegd.
Assegnare alcune competenze (‘Enkele bevoegdheden toekennen’) is het tweede motu proprio dat paus Franciscus in een week tijd uitgeeft. Eerder deze week publiceerde hij ook het motu proprio Fidem servare, over de hervorming van de Congregatie voor de Geloofsleer.
Bronnen: Crux, Catholic News Agency, Vatican News
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.