Lekenbewegingen en verenigingen van gelovigen zijn net zo vatbaar voor misbruik en problemen als religieuze ordes en kloosters, zei paus Franciscus vorige week. Tijdens een Vaticaanse bijeenkomst over verantwoord bestuur waarschuwde hij voor de oorzaak van die problematiek: machtsmisbruik.
De bijeenkomst was georganiseerd door het Dicasterie voor Leken, Gezin en het Leven. Onder de deelnemers waren moderators van verenigingen van lekengelovigen, bewegingen en nieuwe gemeenschappen.
De paus zei tegen hen: “Regeren is dienen. De uitoefening van bestuur binnen verenigingen en bewegingen is een onderwerp dat mij bijzonder na aan het hart ligt.”
Want, zei hij, de verschillende soorten misbruik die ook in deze situaties voorkomen, vinden altijd hun oorsprong in machtsmisbruik. Daarom moeten alle verenigingen leren wat goed bestuur inhoudt, voegde hij eraan toe.
Paus Franciscus legde uit dat er twee obstakels zijn voor dienend leiderschap: het verlangen naar macht en ontrouw aan de roeping als christen. Met andere woorden: een dubbelleven leiden dat niet langer aan God is toegewijd, maar aan andere dingen, die altijd ook geld omvatten, zo zei hij.
Er kan ook ontrouw zijn aan het charisma – dat een gave van de Heilige Geest is – wanneer mensen zichzelf presenteren als de “enige vertolkers van het charisma” of “de enige erfgenamen”. Ze doen er dan alles aan om “voor het leven” aan de macht te blijven of zelf te beslissen wie hun opvolgers zijn, aldus Franciscus.
Het Vaticaan heeft in de loop der jaren vaak moeten ingrijpen, zei hij, niet alleen bij ernstige schandalen, maar ook in gevallen van “ziekte”, wanneer het stichtende charisma is “verzwakt” en men er niet in slaagt nieuwe leden aan te trekken.
Vanwege een consistent patroon van terugkerende situaties in de afgelopen decennia, moest het Vaticaan ingrijpen. In juni publiceerde het dicasterie een nieuw decreet, dat begin september in werking ging.
In het decreet staat dat leiders van internationale lekenbewegingen voortaan nog maar een beperkt aantal termijnen in functie mogen blijven. Ook moeten deze bewegingen ervoor zorgen dat daadwerkelijk al hun leden een stem hebben bij het kiezen van leiders.
Ook vertelde de paus dat de Vaticaanse Congregatie voor Instituten van Godgewijd Leven en Sociëteiten van Apostolisch Leven begonnen is met het bestuderen van alle religieuze congregaties en verenigingen die zijn opgericht na het Tweede Vaticaans Concilie.
“Het is merkwaardig, heel merkwaardig,” zei hij, hoe ze hebben ontdekt dat een zeer groot aantal van deze instituten “in zeer moeilijke situaties is beland”. “Ze kwamen onder een apostolisch onderzoek, eindigden in verdorven zonden”, werden onder externe leiding geplaatst enzovoort.
De studie laat zien dat het niet alleen gebeurt bij grotere groepen, maar ook bij kleine instituten, zei de paus. Daarbij beperken de schandalen zich niet alleen tot de bekende schandalen, maar “omvatten ook dingen waardoor groepen zich een aparte Kerk voelden, als redders.”
Verder prees paus Franciscus de lekenbewegingen omdat zij begrijpen dat alle gedoopten, niet enkel de geestelijken, de plicht hebben om te evangeliseren en om een missionaire Kerk te zijn.
De paus eindigde zijn toespraak door hen te bedanken voor het luisteren en hen aan te sporen open en eerlijk te zijn tijdens hun ontmoeting.
Bron: Catholic News Service
