Het Vaticaan heeft ter voorbereiding op de synode over synodaliteit van 2023 een document en een handboek vrijgegeven. Het is de bedoeling dat dit de komende zes maanden door alle bisdommen ter wereld zal worden gebruikt.
“Het is precies dit pad van synodaliteit dat God van de Kerk van het derde millennium verwacht”, stelt het nieuwe document, waarbij paus Franciscus wordt geciteerd. “Deze reis, die volgt op de ‘vernieuwing’ van de Kerk die het Tweede Vaticaans Concilie voorstelde, is zowel een gave als een taak.”
Het handboek beschrijft de synodale reis als een ervaring van “authentiek luisteren en onderscheiden op het pad om de Kerk te worden waartoe God ons roept”.
Om deze reis te begeleiden bevat het 42 pagina’s tellende handboek gebeden, een beschrijving van de synodaliteit en de doelstellingen van het synodale proces. Ook stelt het de belangrijkste vragen waarop de plaatselijke katholieke gemeenschappen feedback kunnen geven.
Het handboek onderstreept dat bisdommen zich moeten concentreren op “maximale inclusie en participatie” van gedoopte katholieken in het diocesane synodeproces. Er staat dat bisdommen lokale bijeenkomsten moeten organiseren voor ‘synodale consultatie’. Individuen moeten in staat gesteld worden hun feedback rechtstreeks aan het bisdom te geven.
Verder beveelt het aan dat verschillende parochies samenkomen voor “synodale overlegvergaderingen”, zodat “een reeks mensen met verschillende sociaaleconomische achtergronden, etniciteiten en leeftijden” deelneemt.
Het voorbereidende document – dat 22 pagina’s telt – kreeg de titel Voor een synodale Kerk: communie, deelname en missie. Dit document is bedoeld voor een periode van “pre-synodale onderscheiding”. Het wordt gezien als een hulpmiddel om te luisteren naar de katholieken binnen het bisdom en om hen te raadplegen.
Een doel van de synode over synodaliteit is volgens het voorbereidende document om te onderzoeken “hoe verantwoordelijkheid en macht in de Kerk worden beleefd, evenals de structuren waarmee ze worden bestuurd. Ook moet het vooroordelen en vervormde praktijken die niet in het Evangelie geworteld zijn, omzetten”.
De uitkomst zal van invloed zijn op een tweede versie van de tekst, die vóór juni 2023 zal worden gepubliceerd.
Het consultatieproces tijdens de diocesane fase loopt van 17 oktober 2021 tot april 2022. Het voorbereidende document, het handboek en de vragenlijst moeten in deze fase worden beoordeeld door bisdommen, oversten, vakbonden en federaties van het godgewijde leven, internationale lekenbewegingen en katholieke universiteiten.
Het diocesane synodeproces zou “de rijkdom van de geleefde ervaring van de Kerk in hun lokale context moeten aanboren”, zegt het handboek.
Paus Franciscus zal in het weekend van 9 en 10 oktober “het synodale pad inwijden” met een openingssessie en een Mis. Alle bisdommen worden ook uitgenodigd om op zondag 17 oktober een openingsmis op te dragen.
De eigenlijke bisschoppensynode over synodaliteit vindt in oktober 2023 plaats in het Vaticaan.
Aan het einde van het handboek zijn de vragen opgenomen. De “fundamentele vraag”, staat er geschreven, die door de bisdommen en de bisschoppen in dit dit meerjarige proces moet worden overwogen, is: “Een synodale Kerk, die het Evangelie verkondigt, ‘reist samen’. Hoe gebeurt dit ‘samen reizen’ vandaag in uw plaatselijke Kerk? Tot welke stappen nodigt de Geest ons uit om te groeien in ons ‘samen reizen’?”
Bij het overwegen hiervan zullen bisdommen feedback ontvangen en rapporteren over de vragen:
1. Wat zijn moeilijkheden, obstakels en wonden in de plaatselijke Kerk?
2. Wat vraagt de Heilige Geest van ons?
3. Wie zijn in onze plaatselijke Kerk degenen die “samen wandelen”? Wie zijn degenen die verder uit elkaar lijken te staan?
4. Hoe spreekt God tot ons door stemmen die we soms negeren? Hoe wordt er naar de leken geluisterd, vooral naar vrouwen en jongeren? Wat vergemakkelijkt of remt ons luisteren?
5. Hoe werkt de relatie met de lokale media (niet alleen katholieke media)? Wie spreekt namens de christelijke gemeenschap en hoe worden ze gekozen?
6. Hoe inspireren en leiden gebeden en liturgische vieringen eigenlijk ons gemeenschappelijk leven en onze missie in onze gemeenschap?
7. Wat belet de gedoopten om actief te zijn in de zending? Welke missiegebieden verwaarlozen we?
8. In hoeverre komen verschillende volkeren in onze gemeenschap samen voor een dialoog? Wat zijn de plaatsen en middelen van dialoog binnen onze plaatselijke Kerk?
9. Hoe worden verschillen in visie of conflicten en moeilijkheden aangepakt? Aan welke specifieke kwesties in Kerk en samenleving moeten we meer aandacht besteden?
10. Welke relaties heeft onze kerkgemeenschap met leden van andere christelijke tradities en denominaties?
11. Hoe onderkent onze kerkgemeenschap de doelen die moeten worden nagestreefd, de manier om ze te bereiken en de stappen die moeten worden genomen? Hoe wordt gezag of bestuur uitgeoefend binnen onze plaatselijke kerk?
12. Hoe bevorderen we deelname aan besluitvorming binnen hiërarchische structuren? Helpen onze besluitvormingsmethoden ons om naar het hele volk van God te luisteren?
13. Wat is synodaliteit?
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
