Paus Franciscus heeft de naam van het Vaticaans geheim archief veranderd in Vaticaans apostolisch archief.

De paus maakte via een apostolische brief bekend de wijziging te hebben doorgevoerd om de negatieve associaties van de oude benaming tegen te gaan.

Verkeerde indruk

“Van nu af aan zal het huidige Vaticaans geheim archief, zonder zijn identiteit, structuur en missie te verliezen, Vaticaans Apostolisch Archief genoemd worden”, aldus het motu proprio (pauselijk schrijven op eigen initiatief) dat maandag is gepubliceerd.

Volgens Franciscus wekte de term “geheim” de indruk dat de archieven verborgen zijn en “slechts voor een enkeling toegankelijk zijn”. Dat is “totaal tegenovergesteld aan hoe het Vaticaans geheim archief van oudsher bedoeld is”, aldus de brief.

Historische en culturele waarde

Het Vaticaans geheim archief is een kantoor waar sinds het begin van de zeventiende eeuw documenten en boeken van historische of culturele waarde voor Kerk en wereld worden bewaard.

Sinds 1881 is het op aanvraag opengesteld voor professionele onderzoekers. De collectie begon rond de zeventiende eeuw met de term “geheim” genoemd te worden, wat kwam doordat het toentertijd een privé archief was, dat alleen voor de paus toegankelijk was.

Tot en met februari 1939

Volgens de paus benadrukt de naamswijziging de “nauwe band tussen de Heilige Stoel en het archief, een onmisbare instrument van het Petrusambt”.

Hoewel het archief in de loop der jaren steeds meer toegankelijker werd, hebben professionele onderzoekers toegang tot documenten tot die gaan tot en met paus Pius XI, namelijk februari 1939.

Verruiming toegankelijkheid

Paus Franciscus heeft in zijn brief aangekondigd dat de toegang met ingang van 2 maart 2020 zal worden verruimd tot en met het pontificaat van Pius XII, namelijk oktober 1958.

Het na verloop van tijd steeds meer openstellen van de archieven is een normale praktijk binnen het Vaticaan, die ook gehanteerd wordt door vele andere officiële archieven.