Paus Franciscus bezoekt vanaf vandaag als eerste paus het Arabische koninkrijk Bahrein. Hij neemt er deel aan een interreligieuze bijeenkomst en zal de kleine katholieke gemeenschap bemoedigen. Tegelijk is er kritiek: de paus zou de mensenrechtensituatie in het land nadrukkelijk en openlijk moeten aankaarten.
Het thema van het bezoek is ‘Vrede op aarde voor mensen van goede wil’. Bahrein is het dertiende land met een islamitische meerderheid dat Franciscus bezoekt.
Paus Franciscus gaat onder andere naar Bahrein om steun te betuigen aan interreligieuze samenwerking. “Er is veel gezamenlijk belang onder de abrahamitische religies” (jodendom, christendom en islam, red.), zei bisschop Paul Hinder in gesprek met Catholic News Service.
Hinder is administrator van het apostolisch vicariaat van Noord-Arabië, de kerkelijke structuur waar ook Bahrein onder valt.
Het gezamenlijke belang bestaat onder meer in de “zorg voor de schepping” en de wetenschap dat “als er een conflict is tussen islamitische en christelijke landen, dat een probleem is voor de hele wereld, niet alleen voor een of twee landen”, aldus de Zwitserse bisschop.
Hij zei ook dat de intentie van de paus is om “ons te laten begrijpen dat het nodig is” om een manier te vinden respectvol met elkaar om te gaan en samen te werken.
De paus ontmoet vandaag vertegenwoordigers van de overheid, diplomaten en mensen uit het maatschappelijk middenveld. Ook ontmoet hij koning Hamad bin Isa Ak Khalifa. Hij heeft de paus uitgenodigd en sponsort het interreligieuze Forum voor Dialoog waar Franciscus aan deelneemt.
Bahrein is een welvarend land dat bestaat uit 30 kleinere eilanden. Van de ongeveer anderhalf miljoen inwoners is de helft migrant. 74% van de bevolking bestaat uit moslims, 9% uit christenen. Daarnaast zijn er hindoe-, boeddhistische en Joodse gemeenschappen in het land.
De Kerk schat het aantal katholieken in Bahrein op ongeveer 80.000, voor het overgrote deel expats uit onder meer de Filipijnen, Zuid-Amerika en andere Arabische landen. Slechts ongeveer 1000 Bahreini’s zijn katholiek.
Bisschop Hinder zei dat katholieken dolblij zijn dat de paus komt om hun te steunen in hun geloof. Ze zijn “een kleine kudde met weinig of praktisch geen enkele vorm van macht”. Het bezoek is voor hen een vorm van erkenning van hun bestaan.
De expats hebben het volgens hem niet eenvoudig – niet omdat ze in een islamitisch land leven, maar omdat de toekomst voor velen onduidelijk is.
De godsdienstvrijheid wordt volgens hem over het algemeen gerespecteerd “al is die niet helemaal ideaal”. Zo bestaan er geen wetten tegen bekeringen, maar er is wel een grote maatschappelijke druk tegen, zei de bisschop.
Bahrein was het eerste land in de Perzische Golf dat een katholieke kerk bouwde: de Heilig Hartkerk werd in 1939 ingewijd. Op zijn laatste dag in Bahrein zal de paus er bidden met bisschoppen, priesters, religieuzen, seminaristen en pastoraal werkers.
Ook staat in Bahrein de grootste kathedraal van de Perzische Golf-regio: deze werd afgelopen december ingewijd. In die kerk neemt Franciscus vrijdag deel aan een oecumenisch vredesgebed. Eerder die dag ontmoet hij de groot-imam van Egyptes Al-Azhar-universiteit en een internationale groep islamitische theologen.
Zaterdag viert de paus een openluchtmis in Bahreins nationale stadion in Awali. Daarbij zijn plekken gereserveerd voor christenen uit buurlanden van Bahrein, vooral Saoedi-Arabië, waar het openlijk praktiseren van het christendom illegaal is.
Volgens Hinder is het pausbezoek zo een “sterk signaal” richting dat land, waar het in zijn woorden trager dan elders de goede kant op gaat met de godsdienstvrijheid.
Dat wil niet zeggen dat in Bahrein alles hosanna is. Mensenrechtenactivisten zeiden vooraf dat de paus de mensenrechtensituatie veel nadrukkelijker op de agenda had moeten zetten.
Activist Ali Mashaima, wiens vader al sinds 2011 achter de tralies zit vanwege prodemocratische activiteiten, vroeg de paus om mensenrechtenschendingen publiek te veroordelen in Bahrein. Franciscus zou de koning moeten voorhouden dat deze deze “zich niet erg sterk maakt voor dialoog” als hij “zijn eigen volk aanvalt”, zei hij tegen Crux. Wie opkomt voor mensenrechten, dreigt volgens Mashaima opgepakt te worden, en gevangenen worden slecht behandeld.
Human Rights Watch ziet weliswaar enkele politieke hervormingen in het land, maar blijft bezorgd. Zo geeft het visa-systeem werknemers excessieve macht over buitenlandse werknemers. Ook hangen prodemocratische activisten nog altijd lange celstraffen en zelfs de doodstraf boven het hoofd.
Bisschop Hinder zei dat hij het niet verwacht dat de paus deze onderwerpen publiek aankaart. Op dit vlak kan er volgens hem “achter de schermen” meer gedaan worden.
Westerse landen zijn gewend elkaar openlijk te kunnen bekritiseren, zei de bisschop. Maar Bahrein heeft een “bevestigingscultuur” waarin complimenten en aanmoediging de norm zijn en openlijke kritiek als respectloos wordt gezien.
In zijn ervaring werkt het beter om onder vier ogen eerlijk te spreken op een manier die de de geesten “opent” voor de problemen.
“Ik verwacht dat een paar problematische dingen ook op de agenda zullen staan”, zei de bisschop, maar dat die discreet buiten de schijnwerpers worden behandeld.
Pausbezoeken als deze hebben een symbolische waarde en “zullen effecten hebben die we vandaag nog niet kunnen voorspellen. Ik denk dat zijn moedige stappen deuren zullen openen. We weten niet waar, maar ik hoop dat ze ook zullen bijdragen aan oplossingen voor de conflicten in de regio en misschien wel wereldwijd.”
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
