<

Geef om katholieke journalistiek

doneer
Achtergrond

‘Een paspoort naar het verleden’: Vaticaans expertise legt Egyptische geschiedenis bloot

Carol Glatz - CNS 8 mei 2023
image
Alessia Amenta, egyptoloog en curator van de afdeling Oudheden van Egypte en het Nabije Oosten van de Vaticaanse Musea. Amenta stond aan het hoofd van het 'Sekhmet-project', dat gegevens over honderden standbeelden van Sekhmet verzamelt. Foto: CNS - Carol Glatz

Elf standbeelden van de Egyptische godin Sekhmet zijn onlangs gerestaureerd door het Gregoriaans Egyptisch Museum van het Vaticaan. Hiermee stopt het ‘Sekhmet-project’ echter niet. Donderdag liet het museum weten bij te willen dragen aan de opgraving bij de restanten van de graftempel van Amenhotep III, nabij Luxor.

De tempel is grotendeels weggevaagd, op de kolossen van Memnon en wat andere standbeelden na. Verspreid over de wereld liggen beelden of restanten die oorspronkelijk bij de tempel hoorden. Het Sekhmet-project wil een database aanleggen met allerlei details van honderden van deze overblijfselen. Aan de hand daarvan kan er een reconstructie van de tempel gemaakt worden.

Die reconstructie moet weer helpen bij een grootschalig conserveringsproject van de tempel onder leiding van Hourig Sourouzian, een Armeens-Duitse egyptologe. Zij hoopt het grootste openluchtmuseum van Egypte te reconstrueren.

Beschermer in het hiernamaals

Sekhmet, afgebeeld met het lichaam van een vrouw en het hoofd van een leeuwin, was de Egyptische godin van de vergelding, ziekte en leeuwinnen. Ze was de beschermer van farao’s en de patrones van artsen.

https://www.kn.nl/abonnementen/

Ze werd door Egyptenaren aangeroepen voor bescherming op aarde en in het hiernamaals. Daarom liet farao Amenhotep III (1400 – 1353 v. Chr.) – de grootvader van Toetanchamon – minstens zevenhonderd standbeelden van Sekhmet bij zijn grote graftempel bouwen.

Verspreid over de wereld

De beelden bleven echter niet bij de tempel. Een deel ervan werd door zijn opvolgers naar andere tempels gebracht. Zo zijn er ongeveer 280 beelden van de godin gevonden in de graftempel van Amenhotep, nog eens 288 in de Mut-tempel en 210 verspreid over collecties over de hele wereld.

image
Beelden van de Egyptische godin Sekhmet in het Gregoriaans Egyptisch Museum van het Vaticaan. De stukken zijn afkomstig uit de graftempel van koning Amenhotep III, die werd gebouwd in de 14e eeuw voor Christus in Luxor in Egypte. De Vaticaanse Musea helpen bij de reconstructie van de graftempel door details van de honderden Sekhmet-beelden over de hele wereld te catalogiseren. Foto: CNS - Carol Glatz

Daar bleef het niet bij. Een enorme aardbeving maakte het grafcomplex van Amenhotep, slechts 150 jaar nadat het was gebouwd, met de grond gelijk. De overgebleven standbeelden en gebroken stenen werden hergebruikt door opvolgers. Door het overstromen van de Nijl werden de meeste overblijfselen bedekt. In de negentiende eeuw werden archeologische vindplaatsen massaal geplunderd door ‘egyptomane’ Europeanen.

Verdere studie

In 2017 startte het Gregoriaans Egyptisch Museum van het Vaticaan het Sekhmet-project, waarbij aanvankelijk elf beelden gerestaureerd werden. Het schoonmaken, conserveren en catalogiseren van de enorme stukken harde steen inspireerde egyptoloog en curator Alessia Amenta om door te gaan met het onderzoek naar niet alleen deze stukken, maar ook tientallen beelden in een collectie in het Egyptisch Museum van Turijn en tientallen andere ter plaatse in Egypte.

Volgens Amenta heeft het Sekhmet-project tot doel om een database op te bouwen met nauwkeurige details en metingen van zoveel mogelijk van de duizend bekende beelden in de wereld. Met behulp van kunstmatige intelligentie kunnen patronen en details over de stukken bekend worden. Hiervan zullen vervolgens 3D-modellen worden gemaakt.

https://www.kn.nl/abonnementen/

Volgens Amenta zal dat een zichtbare reconstructie geven van hoe de stukken in de tempel zijn gerangschikt. Het kan ook helpen bij het ontcijferen van hoe de stukken zijn gesneden en hoe de constructie en het transport mogelijk zijn georganiseerd.

“Paspoort naar het verleden”

“Ons doel is om samen te werken met de opgraving om al deze beelden in hun oorspronkelijke opstelling in de tempel te herpositioneren”, vertelde Amenta aan Vatican News.

Minuscule details en grote patronen helpen de mensen vandaag de dag om meer te weten te komen over technologieën, overtuigingen, economieën en wetenschap uit het verleden, zei ze. Het is volgens haar als een “paspoort naar het verleden”.

 

Een traditie van eeuwen tegenover de waan van de dag

In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.

Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.

Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.