Louis en Zélie Martin werden tien jaar geleden heilig verklaard. Maar hun huwelijk en gezinsleven waren zeker niet perfect. Daarom kunnen juist zij dienen als een voorbeeld voor alle echtparen die hun geloof vorm willen geven in het drukke dagelijkse leven.
Ze zijn het tweede echtpaar dat heilig werd verklaard (na de ouders van Maria, de heilige Anna en Joachim) en het allereerste echtpaar dat tegelijk heilig werd verklaard (op 18 oktober 2015): de heilige Louis en Zélie Martin.
God werkte door hun hoogte- en dieptepunten als echtgenoten en ouders – onder wie van de eveneens heilige Thérèse van Lisieux. Zo kunnen de Martins inspiratie en hoop bieden voor alle katholieke koppels die hun geloof deel willen laten uitmaken van hun dagelijkse huwelijksleven.
Zélie Guérin was een formidabele jonge vrouw. Naast haar diepe geloof werd haar persoonlijkheid gekenmerkt door haar vastberadenheid om financieel onafhankelijk te worden. Ze had een ongelukkige jeugd gehad vol armoede. Nadat haar de toegang tot het klooster was ontzegd, werd ze kantwerkster om toch de respectabele bruidsschat te kunnen verwerven die haar arme ouders niet konden opbrengen.
Deze vroege levenservaringen tekenden Zélie: ze werkte keihard, zelfs toen zij en Louis het financieel goed kregen. In een brief die ze slechts enkele weken voor haar overlijden in 1877 schreef, vertelt Zélie dat ze van plan was door te gaan met kantklossen “tot het einde”.
Louis Martin had een heel andere jeugd. Als jongste zoon van een militair leefde hij een welvarend maar bijna monastiek bestaan als horlogemaker in Alençon. Louis was hardwerkend en introvert van aard en verdeelde zijn energie tussen zijn succesvolle bedrijf en een intense religieuze toewijding die bestond uit dagelijkse Missen, gebeden en pelgrimstochten.
In tegenstelling tot veel andere zaken in de stad bleef zijn winkel altijd gesloten op zondag. Hij was op zijn dertigste nog altijd vrijgezel en het gerucht ging dat hij een celibaatsgelofte had afgelegd. De moeder van Louis, bezorgd over het vrijgezellenbestaan van haar jongste zoon, ontmoette Zélie Guérin tijdens een cursus kantklossen en zag in haar meteen een potentiële bruid voor Louis.
En zo geschiedde. Drie maanden later trouwden ze, in juli 1858.
Louis had in eerste instantie aan Zélie voorgesteld om een zogeheten Jozefshuwelijk aan te gaan, een celibatair en geestelijk huwelijk, en Zélie was daar met enige aarzeling akkoord mee gegaan. Hun geestelijk begeleider maakte echter snel een einde aan die regeling: uiteindelijk kregen Louis en Zélie negen kinderen, van wie er vijf de volwassen leeftijd bereikten.
Toen ze elkaar ontmoetten, herkenden ze in elkaar de eigenschappen die ze het meest waardeerden: een diep geloof en een grote mate van discipline. Die eigenschappen werden in hun huwelijk alleen maar versterkt. Maar zoals in elk huwelijk werden beiden op de proef gesteld door de beproevingen van het leven.
Zélie vond het moeilijk de diepe liefde die ze voor haar kinderen had te uiten. Onbedoeld bracht zij de emotionele verwaarlozing die ze als kind had ervaren over op haar eigen dochter Léonie.
Pas aan het einde van Zélies leven kon Léonie zich met haar moeder verzoenen. De strijd van Léonie, die ook intrad in het klooster en voor wie onlangs het proces tot heiligverklaring werd geopend, laat wel zien dat het huwelijk van de Martins en hun ouderschap zeker niet perfect waren.
De liefde tussen Louis en Zélie en het geloof waarop die rustte, werd danig op de proef gesteld door de kanker waaraan ze in 1877 zou overlijden. Een paar jaar daarvoor had Zélie de eerste symptomen al opgemerkt. Maar omdat ze niet wilde klagen, negeerde ze haar aandoening en ging ze door met haar kantklossen en haar ouderlijke plichten, terwijl de tumor zich over haar hele lichaam verspreidde.
Tegen de tijd dat ze eind 1876 hulp zocht, was ze al niet meer te redden. Geconfronteerd met haar terminale diagnose aan de vooravond van haar 45ste verjaardag, met vijf kinderen en een man die haar zorg nodig hadden, vielen Louis en Zélie terug op hetzelfde geloof dat hen bij elkaar had gebracht en de steunpilaar was in hun huwelijk.
“Het huwelijk en het ouderschap van de Martins waren zeker niet perfect.”
Tweet dit!
Een bedevaart naar Lourdes in juni 1877 had geen effect, ondanks Louis’ grote vertrouwen in het genezende water. Zélie bekende aan haar schoonzus: “Ik weet heel goed dat de heilige Moeder me kan genezen, maar ik ben bang dat ze dat niet wil en ik zeg je eerlijk dat een wonder me nu heel twijfelachtig lijkt.”
Aan haar sterfbed toonden beide echtgenoten op hun eigen manier de diepe liefde en het geloof waarop ze hun leven samen hadden gebouwd. Hun dochter Celine herinnerde zich het volgende: “We zaten allemaal geknield naast haar bed, in volgorde van leeftijd, met Thérèse naast me. Onze arme lieve vader kon zijn verdriet niet bedwingen. Onze moeder bleef kalm en zelfbewust. Ze zou op een waarlijk heilige manier sterven en ons tot het einde toe het voorbeeld geven van volledige zelfvergetelheid en een levendig geloof.”
Louis was gebroken door haar dood. Hij trok zich geleidelijk terug uit de wereld om voor zijn gezin te zorgen. In 1886 openbaarde zich bij hem dementie. Hij dwaalde vier dagen alleen rond voordat hij gevonden werd. Zijn toestand verslechterde en hij werd in een inrichting geplaatst, waar hij in 1894 zou sterven.
Zijn laatste bekende schrijven, een brief aan zijn dochter in 1888, getuigt niet alleen van zijn karakter, maar ook van dat van de vrouw die hij verloren had en de grote genade die hij van God had ontvangen. Hij schrijft: “Ik wil jullie zeggen, mijn lieve kinderen, dat ik het dringende verlangen heb om God te danken en jullie God te laten danken, omdat ik voel dat ons gezin, hoewel zeer nederig, de eer heeft om tot de bevoorrechte mensen van onze aanbiddelijke Schepper te behoren.”
Door hun leven en lijden kunnen Louis en Zélie Martin tot steun zijn voor al die echtparen die het katholieke geloof ten volle willen beleven te midden van de dagelijkse drukte van werk en kinderen, vreugde en verlies.
Dit artikel kwam tot stand in samenwerking met het Instituut voor Huwelijk, Gezin en Opvoeding.
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
