Tijdens een jubeljaar zet de Kerk zich extra in voor kwijtschelding van schulden van de armste landen ter wereld. Ook voor dit net begonnen Heilig Jaar is dat het devies: “Niemand kan een goed geweten hebben als broeders en zusters honger lijden.”
In het bijbelboek Leviticus gebiedt God zijn volk om een jubeljaar in acht te nemen. Dit is een tijd om hun relatie met God, met andere mensen en met het land te herstellen. En de Kerk geeft daaraan gehoor. Vooral sinds het Heilig Jaar 2000 óók door zich in te zetten voor het kwijtschelden van de buitenlandse schulden van de armste landen ter wereld.
Ook bij de afkondiging van dit Heilig Jaar deed paus Franciscus een beroep op de rijkste landen ter wereld om “de ernst van veel van hun beslissingen uit het verleden te erkennen” en “te besluiten de schulden van landen die deze nooit zullen kunnen terugbetalen, kwijt te schelden”.
“Als we echt de weg naar vrede in onze wereld willen bereiden, laten we ons dan inzetten om de verre oorzaken van onrecht te verhelpen, onrechtvaardige en onbetaalbare schulden af te lossen en de hongerigen te voeden”, schreef de paus in Spes non Confundit (‘De hoop stelt niet teleur’), de bul waarmee hij in mei vorig jaar het Heilig Jaar afkondigde.
De impact van buitenlandse schulden op de armen en wereldeconomie is enorm. De Verenigde Naties meldt dat negentien ontwikkelingslanden meer uitgeven aan rente op hun schulden dan aan onderwijs. En 45 landen geven meer uit aan rente op hun schulden dan aan gezondheidszorg.
Maar het oplossen van de schuldencrisis niet eenvoudig. In juni vorig jaar bracht de Pauselijke Academie voor Sociale Wetenschappen daarom academische experts, beleidsmakers, ambtenaren en religieuze leiders bijeen. Het doel: “het bespreken van deze belangrijke problemen voor de mondiale samenleving en het voorstellen van internationale hervormingen die de bestaande schuldenlast aanpakken en herhaling van een schuldencrisis zoals deze minder waarschijnlijk maken”.
Paus Franciscus ontmoette de deelnemers en zei tegen hen: “We worden geconfronteerd met een schuldencrisis die vooral de landen in het zuiden van de wereld treft, die ellende en angst veroorzaakt en miljoenen mensen de mogelijkheid van een fatsoenlijke toekomst ontneemt”.
Het aflossen van de schulden betekent snijden in de overheidsuitgaven, maar “geen enkele regering kan moreel eisen dat haar mensen ontberingen ondergaan die onverenigbaar zijn met de menselijke waardigheid”.
“We worden geconfronteerd met een schuldencrisis die miljoenen mensen de mogelijkheid van een fatsoenlijke toekomst ontneemt.”
Tweet dit!
Paus Franciscus riep daarom op tot “een nieuwe internationale financiële architectuur” en het creëren van een “multinationaal mechanisme, gebaseerd op solidariteit en harmonie tussen de volkeren”, een mechanisme dat gedeelde verantwoordelijkheid tussen verstrekkers en ontvangers bevordert, maar verlichting biedt in tijden van crisis.
Niemand kan rondlopen met een goed geweten als hij weet dat er “massa’s broeders en zusters zijn die honger lijden en ondergedompeld zijn in sociale uitsluiting en kwetsbaarheid”, aldus de paus. “Dit laten gebeuren is een zonde.”
Eric LeCompte, uitvoerend directeur van Jubilee USA Network, een alliantie van religieuze ontwikkelings- en schuldhulporganisaties, was een van de sprekers op de bijeenkomst in het Vaticaan. Hij benadrukte dat het jubeljaar in de Bijbel “gaat over een voortdurend proces om ongelijkheid aan te pakken, een proces dat ons allen beschermt tegen het hebben van te veel of te weinig”.
Dankzij de pausen Johannes Paulus II en Benedictus XVI en alle instellingen die vanaf begin 2000 de handen ineen sloegen om aan te dringen op schuldverlichting, werd volgens LeCompte de basis gelegd voor 130 miljard dollar schuldverlichting voor ontwikkelingslanden.
“55 miljoen kinderen in Afrika, die nooit een klaslokaal van binnen zouden hebben gezien, gaan nu naar school. Ook is veranderd hoe hulp werkt, hoe verantwoording werkt. En er zijn een aantal zeer belangrijke beleidsmaatregelen tegen corruptie genomen.”
Maar toen sloeg de coronapandemie toe. Daarmee kwam de jarenlange vooruitgang in het terugdringen van de schulden tot stilstand of werd die zelfs teruggedraaid. Bovendien wordt ook een andere financiële kwestie steeds urgenter: de kosten door klimaatverandering nemen toe en dus moeten ook de inspanningen toenemen om klimaatverandering te beperken. Op dat gebied heeft paus Franciscus het voortouw genomen.
“Een van de meest schokkende dingen die we hebben gezien is dat door de hoge schuldaflossingen het geld om iets te doen aan de gevolgen van de klimaatcrisis in de ontwikkelingslanden is weggevaagd”, aldus LeCompte.
Bij de afkondiging van het Heilig Jaar noemde paus Franciscus dat “onrechtvaardig”. Hij sprak over een “ecologische schuld”, omdat veel van de milieuvernietiging in de armste landen ter wereld is veroorzaakt door de rijkste landen ter wereld die hun natuurlijke hulpbronnen exploiteren en er heel weinig voor betalen.
De aarde laten rusten en herstellen is een belangrijk onderdeel van Gods geboden voor een jubeljaar en maakt deel uit van de bijbelse opdracht voor het herstellen van de relatie met God en met elkaar.
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
