<

Geef om katholieke journalistiek

doneer
Achtergrond

Vaticaanse maatregelen tegen blauwe zusters: geen nieuwe leden voor 3 jaar

Emma Koevoets 21 januari 2025
image
Biddende zusters van de Dienaressen van de Heer en de Maagd van Matará tijdens hun gelofteaflegging in Washington. Foto: CNS - Tyler Orsburn

Het Vaticaan heeft de twee gemeenschappen van de Familie van het Mensgeworden Woord, waaronder de bekende blauwe zusters, onder langdurig toezicht geplaatst. De beslissing volgt op conflicten en meerdere onderzoeken naar de praktijken binnen de gemeenschappen.

In Nederland staat de vrouwelijke tak van deze orde bekend als de blauwe zusters, vanwege hun kenmerkende blauwe habijten en sluiers. Ze zijn in Nederland actief op verschillende locaties, waaronder Brunssum, Heiloo, Den Haag, Breda en Valkenburg. Ze zetten zich in voor zorg, onderwijs en andere pastorale activiteiten en staan bekend om hun toewijding aan hun religieuze missie.

Klachten over machtsmisbruik

De Argentijnse priester Carlos Miguel Buela was de oprichter van twee religieuze gemeenschappen: het Instituut van het Mensgeworden Woord (IVE) in 1984 en de Congregatie van de Dienaressen van de Heer en de Maagd van Matará in 1988.

De Vaticaanse ingrepen begonnen al in 1995, toen klachten binnenkwamen over machtsmisbruik binnen de gemeenschappen. In 2001 werd het hoofdkwartier van de religieuze familie op pauselijk bevel verplaatst van Argentinië naar Italië.

Contactverbod

In 2010 werd Buela door het Vaticaan definitief geschorst wegens seksueel misbruik van volwassen seminaristen, evenals andere vormen van grensoverschrijdend gedrag, waaronder psychologisch misbruik en financiële onregelmatigheden.

Hij kreeg hij een contactverbod met de gemeenschappen die hij had opgericht, nadat seksueel misbruik van minstens twintig seminaristen was bewezen. Buela overleed op 23 april 2023.

Toezicht en hervormingen

Zuster Simona Brambilla, de nieuwe prefect van het Dicasterie voor Instituten voor Gewijd Leven en Verenigingen voor Apostolisch Leven – de Vaticaanse instantie die toezicht houdt op religieuze gemeenschappen – kondigde de nieuwe maatregelen aan.

https://www.kn.nl/vaticaan/

Zuster Clara Echarte, een Spaanse religieuze van de congregatie Dochters van Jezus, is aangesteld als pauselijk gedelegeerde voor de vrouwelijke tak van het instituut. Echarte is de eerste vrouw die deze rol vervult en is verantwoordelijk voor het toezicht op de blauwe zusters en het kritisch beoordelen van de machtsstructuren binnen de gemeenschap.

Geen nieuwe leden

De pauselijke gedelegeerde zal zich ook richten op het vernieuwen van de vormingsprogramma’s, de hervorming van de constituties en het verbeteren van de communicatie, met bijzondere aandacht voor het feit dat de congregatie zich nog niet voldoende heeft gedistantieerd van de stichter.

Op de website van de Noord-Europese provincie van de zusters wordt Buela nog steeds geprezen, zonder enige vermelding van de misstanden die hebben geleid tot zijn schorsing.

Als onderdeel van de Vaticaanse maatregelen mogen de blauwe zusters drie jaar lang geen nieuwe leden toelaten. Dit is een zware maatregel voor een congregatie die juist opmerkelijk veel aanwas weet te genereren. Het Vaticaan stelt dat deze maatregelen noodzakelijk zijn om de gemeenschappen te hervormen en beter toe te rusten voor hun missie.

‘Kans om te groeien’

De mannelijke tak van de Familie, het Instituut van het Mensgeworden Woord, zal voortaan onder leiding staan van de Spaanse bisschop José Antonio Satué Huerto, eveneens als pauselijke gedelegeerde. Zijn taak is het begeleiden van de gemeenschap op het gebied van religieuze discipline, vorming, apostolaat en leiderschap.

Het Vaticaan benadrukt dat de aangewezen pauselijke gedelegeerden de twee gemeenschappen zullen ondersteunen in hun hervormingsproces. “Dit is een kans voor de instituten om te groeien in geloof, liefde en gehoorzaamheid”, aldus zuster Brambilla.

De komende jaren zullen bepalend zijn voor de toekomst van de zusters en hun mannelijke tegenhanger, terwijl het Vaticaan toezicht houdt op de hervormingen die noodzakelijk zijn om deze gemeenschappen weer op de juiste koers te brengen.

Inzet in conflictgebieden

Ondanks de ingrepen blijft de kerkelijke hiërarchie vertrouwen houden in de missie van de gemeenschappen, vooral vanwege hun inzet in conflictgebieden en andere regio’s waar het katholieke geloof in de minderheid is.

De paters hebben bijvoorbeeld het beheer van een nieuw katholiek heiligdom in Jordanië op zich genomen, en de blauwe zusters staan bekend om hun werk in gebieden zoals Libië, Syrië en Gaza, waar zij moedig getuigen van hun geloof.

https://www.kn.nl/van-de-redactie/uw-mening-in-de-krant-schrijf-ons/

In Gaza is pater Gabriel Romanelli, lid van het Instituut van het Mensgeworden Woord, de pastoor van de katholieke parochie. Paus Franciscus onderhoudt bijna dagelijks contact met hem om op de hoogte te blijven van de humanitaire situatie in de regio.

Reactie zusters en paters

De Nederlandse blauwe zusters zijn benaderd voor een reactie op de Vaticaanse maatregelen, maar hebben aangegeven op dit moment geen commentaar te willen geven. Ook de paters van het Instituut van het Mensgeworden Woord hebben laten weten zich van commentaar te onthouden.

Een traditie van eeuwen tegenover de waan van de dag

In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.

Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.

Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.