‘Ik praat al rechtsreeks met God, ik bega geen grote zonden en het biechthokje benauwt me’: volgens kerkjurist Krzysztof Nykiel zijn er allerlei redenen waarom mensen niet bij een priester gaan biechten. Hij noemt én weerlegt de acht meest voorkomende argumenten.

Al meer dan drie decennia geeft de Apostolische Penitentiarie (de Vaticaans rechtbank die over de biecht gaat) een cursus aan priesters om hen te helpen bij hun taak als biechtvaders. Jaarlijks nemen 500 tot 800 priesters en priesters in opleiding hieraan deel.

Biechtbezwaren

Tijdens het seminar dat medio oktober in Rome werd gehouden, presenteerde de Poolse kerkjurist Krzysztof Nykiel, hoofd van de Apostolische Penitentiarie, de biechtbezwaren van gelovigen en reageerde met een op geloof gebaseerd antwoord:

1. Ik biecht niet, omdat ik rechtstreeks met God spreek.

Gebed of dialoog met God is “uitstekend”, zegt bisschop Nykiel. Het is goed om regelmatig een gewetensonderzoek te doen en zelfs God om vergeving voor onze zonden te vragen in ons persoonlijk gebed. Het is ook niet onmogelijk om vergeving te krijgen door dit rechtstreekse gesprek, maar “we kunnen er nooit zeker van zijn”.

En in die zekerheid zit de crux. “De boeteling die nederig zijn zonden belijdt en daarvoor absolutie van de priester verkrijgt, is moreel zeker, voor zekerheid van geloof dat zijn zonden zijn vergeven en hem niet zullen worden aangerekend op de dag des oordeels”, zegt hij. Bij de vraag om vergeving in een nederig gebed, blijft het bij “gegronde hoop”, zo legt Nykiel uit.

2. Ik biecht niet, omdat ik niet graag over mijn persoonlijke leven praat.

Allereerst is een priester niet zomaar een persoon, reageert Nykiel hierop, maar iemand aan wie God Zijn macht heeft verleend om op aarde te vergeven.

Je zonden uitspreken kan moeilijk of beangstigend zijn, maar “we voelen ons echt geliefd als we helemaal geliefd zijn”, met al het goede en het kwade dat we in ons hebben. “Wanneer mensen hun ware zelf volledig aan God presenteren, laten ze zich volledig door God liefhebben.”

3. Ik biecht niet, omdat de priester een ergere zondaar zou kunnen zijn dan ik.

Hoewel priesters ook zondaars zijn, “is de morele toestand van de priester op het moment van de sacramentele absolutie volledig irrelevant voor de geldigheid van de absolutie.” Het is namelijk God die door de priester de zonde vergeeft. Een parallel argument, voegt Nykiel eraan toe, zou zijn om medische zorg te weigeren van een arts wiens eigen gezondheidstoestand onbekend is.

4. Ik biecht niet, omdat ik eigenlijk een goed persoon ben die niet heeft gestolen en niemand heeft vermoord.

Naast diefstal en moord zijn er nog acht andere geboden te onderhouden, aldus Nykiel. Maar, waarschuwt hij, het niet begaan van een aantal ernstige zonden is een gave van genade en geen reden voor trots.

Nykiel vergelijkt God met het licht en de warmte van de zon: “Hoe dichter we bij de ‘zon van God’ komen, hoe intenser we het brandende vuur van onze zonde voelen en het diepe verlangen om ervan bevrijd te worden. Als we dit brandende verlangen niet voelen, zijn we waarschijnlijk nog ver verwijderd van de zon van Christus.”

5. Ik biecht niet, want ik weet niet wat ik moet zeggen.

Dit is “het meest voorkomende” excuus, maar volgens Nykiel ook het gemakkelijkst te overwinnen. Zeg gewoon tegen de priester: “Ik wil biechten, maar ik weet niet wat ik moet zeggen. Kun je me helpen?”

Leren hoe je “een goed gewetensonderzoek kunt doen, is nuttig”, zegt hij, maar wat echt telt, is een oprecht verlangen “na te denken over de waarheid van je leven voor God”.

6. Ik biecht niet, omdat ik altijd dezelfde dingen zeg.

Hoe verleidelijk het ook is om hierover te grappen dat het juist een goede zaak is dat er geen nieuwe zonden bij komen, blijft de biecht hier belangrijk, zegt Nykiel.

“Herhaalde kwetsbaarheid in dezelfde zonden is geen reden om de biecht op te geven; in feite is het precies het tegenovergestelde,” legt hij uit. “Alleen de nederige overgave van jezelf aan God, om Zijn genade af te smeken, maakt het mogelijk om te vechten tegen de ondeugden die onze ziel kunnen binden en soms in hun greep houden.”

7. Ik biecht niet, omdat ik van het biechthokje claustrofobisch wordt.

Als iemand een echt probleem heeft met claustrofobie, zei Nykiel, kan van de regel over het gebruik van een biechthokje om de anonimiteit van de boeteling te behouden, worden afgeweken.

8. Ik biecht niet, want het ging de laatste tijd niet goed.

Ten eerste, zegt Nykiel, “moeten we ons afvragen: wat verwachten we van het sacrament van de verzoening? Als onze verwachting onevenredig is, misplaatst of verkeerd gericht is, lopen we het risico teleurgesteld te worden.”

“Biechten neemt niet ons schuldgevoel weg. Het lost evenmin al onze persoonlijke en spirituele problemen op. Sacramentele absolutie vernietigt de zonde, wat theologisch en bovennatuurlijk is.”

Nykiel adviseerde om bij een andere priester te biechten, wanneer de eerdere priester ontoereikend is.

Verder merkte de kerkjurist op dat de Kerk vereist dat katholieken minstens één keer per jaar gaan biechten en in ieder geval tijdens de paastijd de Heilige Communie ontvangen. Dus, zo wees hij erop, als iemand vrijwillig langer dan een jaar niet biecht, heeft hij of zij iets op te biechten.