De filet-o-fish is in zo’n beetje elke McDonald’s te krijgen. Maar wat veel mensen niet weten, is dat het broodje een oerkatholieke oorsprong heeft: de visburger werd begin jaren zestig in Amerika ontworpen om tegemoet te komen aan vastende katholieken in de Veertigdagentijd.
Toen Lou Groen in 1959 een McDonald’s-filiaal opende in de Amerikaanse stad Cincinnati, bleef zijn restaurant op vrijdagen in de Veertigdagentijd akelig leeg. Vastende katholieken kwamen op die dagen geen hamburgers eten, omdat het gebruikelijk is om op vrijdag geen vlees te eten in de Veertigdagentijd.
“Mijn opa stond op het punt zijn restaurant kwijt te raken”, vertelt kleindochter Erica Shadoin, die tegenwoordig Groens restaurant uitbaat. “Een hele dag zonder geld in de kassa is dodelijk voor een bedrijf.”
Gelukkig kwam Groen, die zelf ook katholiek was, met een idee dat de redding van zijn restaurant zou blijken: een visburger. “Mijn opa kende zijn klanten: hij wist dat hij ze met een broodje vis wel zou kunnen lokken, zeker tijdens de vastentijd.”
Wat Groen niet kon weten, was dat zijn uitvinding niet alleen zijn bedrijf zou redden, maar onder de naam filet-o-fish een populaire vaste waarde op het menu van McDonald’s-restaurants wereldwijd zou worden. Jaarlijks gaan ruim 300 miljoen visburgers over de toonbank; het broodje is ook in Nederland en België verkrijgbaar.
Nadat hij het recept had geperfectioneerd, reisde Groen naar het hoofdkantoor van McDonald’s om het idee voor te leggen aan de top van het bedrijf. “Topman Ray Kroc zei meteen: ‘Ik wil geen vieze, stinkende vis in mijn restaurants. We verkopen hamburgers en frietjes, en katholieken eten hamburgers en frietjes net als iedereen”, aldus Shadoin.
Groen bleef volhouden en sprak uiteindelijk een weddenschap af met Kroc: ze zouden beiden een broodje zonder vlees aanbieden op een vrijdag in de Veertigdagentijd. Het vaakst verkochte broodje mocht blijven.
Krocs bedenksel, een broodje gegrilde ananas, moest het afleggen tegen Groens burger, die snel succesvol zou blijken. In 1963 werd de filet-o-fish landelijk uitgerold. “Mijn opa was extatisch”, vertelt Shadoin.
Tegenwoordig verkoopt Shadoin in het restaurant waar het verhaal van de filet-o-fish begonnen is op Goede Vrijdag zo’n achthonderd stuks. In het restaurant hangt ook een eerbetoon aan Groen aan de muur, met de geschiedenis van de burger erbij. Groen stierf in 2011 op 93-jarige leeftijd.
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
