Vele duizenden jongeren nemen dit weekend deel aan de grootste traditionalistische bedevaart van Frankrijk. Het Vaticaan kijkt met argusogen toe vanwege de beperkingen aan de oude Mis die paus Franciscus eerder oplegde. De traditionalisten hopen intussen op een dooi onder zijn opvolger Leo.
Dik 19.000 hoofdzakelijk jonge katholieken zullen dit weekend meelopen met de jaarlijkse pinksterbedevaart van Parijs naar Chartres. Ieder jaar groeit de belangstelling voor deze driedaagse bedevaart van Notre-Dame de Chrétienté, de grootste in z’n soort van Frankrijk. De inschrijving zat al binnen vijf dagen tjokvol, de gemiddelde leeftijd van de pelgrims is volgens de organisatoren 20 jaar.
Een succesverhaal voor de Kerk dus, ja, “een vreugde” en “een teken van haar vitaliteit”, zo jubelde de Franse bisschoppenconferentie onlangs tegen de website Aleteia.
Maar er is een ‘maar’. De pelgrimage ligt extra onder het vergrootglas van het Vaticaan, en volgens de Franse krant La Croix is er zelfs een officieel Vaticaans onderzoek gaande.
De reden? De bedevaart richt zich op traditionalistische katholieken, de Missen die er gevierd worden zijn volgens het oude missaal – ook wel de ‘tridentijnse’ ritus genoemd van vóór het Tweede Vaticaanse Concilie. En die was nou net aan banden gelegd door paus Franciscus in 2021. Het Dicasterie voor de Goddelijke Eredienst, aldus La Croix, wil weten of de bedevaart naar Chartres nog wel te rijmen is met diens decreet Traditiones Custodes.
Niet alleen de plaatselijke bisschop van Chartres, maar de gehele Franse bisschoppenconferentie oefent inmiddels druk uit op de organisatie van Notre-Dame de Chrétienté om wat in te binden, en tijdens de bedevaart ook de Mis in de nieuwe vorm van na het concilie toe te staan. Ook moeten “alle priesters het sacrament van de biecht toedienen volgens het ritueel dat hervormd is door het concilie”, zo bepaalde de Franse bisschoppenconferentie in overleg met het Vaticaan.
De bisschop van Chartres, Philippe Christory, wees daarbij fijntjes op woorden van wijlen paus Benedictus XVI, die onder traditionalisten doorgaans meer aanzien geniet dan Franciscus, dat “priesters van gemeenschappen die zich houden aan de oude ritus niet principieel kunnen weigeren om het nieuwe missaal te gebruiken”.
Diezelfde bisschop Christory zal wel zelf een homilie verzorgen in de afsluitende Mis van de pelgrimage – al zegt het ook wel iets dat hij niet de hoofdcelebrant is. De organisatoren lijken zich vooralsnog weinig aan te trekken van de bisschoppelijke druk; volgens persbureau CNA zijn er geen ingrijpende wijzigingen aangebracht in het programma.
“Het zou niet waar zijn om te zeggen dat we geen verwachtingen hebben van de nieuwe paus”
Tweet dit!
De maar liefst 327 Latijnse Missen die gevierd zullen worden onderweg in tenten langs de velden, zullen ‘gewoon’ volgens de ‘buitengewone’, preconciliaire vorm zijn. En de Hoogmis op Pinksterzondag zal nota bene gevierd worden door Athanasius Schneider, hulpbisschop in Kazakhstan, maar vooral bekend als één van de felste critici van het Franciscus-pontificaat.
Voor de goede verstaander heeft het iets van de stilte voor een cowboyduel in een oude westernfilm.
Rome loert gespannen naar Chartres, en Chartres loert gespannen terug naar Rome. Intense blikken, een zweetdruppel op het voorhoofd; wie beweegt als eerste? Worden de pistolen getrokken of loopt het met een sisser af?
De vraag hoe heet de soep gegeten wordt, hangt nu in hoge mate af van de opstelling van paus Leo in deze kwestie. Traditionalistische katholieken wereldwijd hebben goede redenen om te hopen dat de nieuwe paus de ramkoers die zijn voorganger voer in deze, op z’n minst wat kan temperen. Leo toont zich vooralsnog een verzoener, met respect voor liturgische diversiteit en die ook in zijn eerste benoemingen al wat blijken van waardering richting de verschillende flanken van het kerkpolitieke spectrum liet doorschemeren.
“Het zou niet waar zijn om te zeggen dat we geen verwachtingen hebben van dit nieuwe pontificaat”, zo drukte Philippe Darantière, voorzitter van de vereniging Notre-Dame de Chrétienté, het voorzichtige optimisme onder traditionalisten op een recente persconferentie uit.
Maar de strijd is nog niet gestreden. Vooralsnog is Traditiones Custodes nog onverkort van kracht, en met een beroep daarop verbood het Vaticaan al eerder tridentijnse Missen bij vergelijkbare evenementen. Tegelijkertijd kan en zal ook Rome de aantrekkingskracht van de traditionele vormen juist op jongere generaties niet ontkennen. En hoe terecht het ook was dat Franciscus poogde om de eenheid te bewaren en de (kerk)politieke uitwassen van het traditionalisme tegen te gaan; die poging is vooralsnog weinig effectief, ja eerder contraproductief gebleken.
Dus ja, het is nu inderdaad aan paus Leo om ook in dit binnenkerkelijke dispuut tussen de duellerende cowboys in te gaan staan, en hen te manen de pistolen terug in de holsters te doen.
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
