De strijd om de gelovige kiezer in de VS is nog niet gestreden, zo laten recente peilingen zien. De verdeeldheid onder katholieken zal ook na de verkiezing voort etteren, ongeacht de uitslag.
Op wie stemmen ‘de katholieken’ in de VS bij de presidentsverkiezingen morgen? Het korte antwoord: op Joe Biden. Althans, als je de meest recente polls mag geloven. Die tonen vrij eensgezind een duidelijke voorsprong voor de Democratische kandidaat.
De katholieke nieuwszender EWTN peilde onlangs een voorsprong van twaalf procentpunten; 52 % van de katholieken kiest voor Biden, slechts 40 % voor Trump. Dit komt overeen met de resultaten van landelijke polls van onder meer Yahoo News en Pew Research Centre. Dat Trump op de valreep nog een katholieke rechter benoemde in het Hooggerechtshof, werd door vele katholieke kiezers weliswaar gewaardeerd, maar kon de dalende populariteit van de zittende president niet stuiten.
Toch: als je wat scherper inzoomt op de cijfers, blijkt de strijd om de katholieke – en breder de christelijke – kiezer alles behalve gestreden.
Allereerst zijn er grote regionale verschillen. Juist in de zogeheten ‘swing states’ – Arizona, Florida, Michigan, North Carolina, Pennsylvania en Wisconsin – zijn de marges tussen de twee kandidaten beduidend kleiner, ook onder de katholieken. In de EWTN-peiling was het verschil zelfs zo klein dat het binnen de foutmarge van 2,8 % viel.
“Katholieken zijn meer Republikein of Democraat dan dat zij katholiek zijn”
Tweet dit!
Daarnaast blijkt de mate van religieuze betrokkenheid nogal uit te maken voor de keuze in het stemhokje. Mensen die minimaal eens per maand naar de kerk gaan, zo becijferde het Pew Research Centre, stemmen vaker Trump dan Biden – 53 om 42%. Bij gelovigen die hooguit enkele keren per jaar een kerk van binnen zien, ligt dat omgekeerd: 58 % geeft de voorkeur aan Biden, tegen 36% voor Trump. De ETWN-peiling laat een vergelijkbare trend zien.
Maar het belangrijkste zijn de verschillen in etniciteit binnen de verschillende christelijke denominaties. Dat Trump in 2016 mede door ‘white evangelicals’ in het presidentiële zadel werd geholpen, is bekend. Hun liefde lijkt na vier jaar nog allerminst bekoeld. Uit de meest recente peiling van Pew Research Centre bleek dat maar liefst 78% van alle ‘white evangelical protestants’ ook in 2020 voor Trump kiest en slechts 17% voor Biden.
Bij katholieken en niet-evangelicale protestanten ligt dat een stuk genuanceerder. Ook bij de blanke katholieken geeft een meerderheid weliswaar de voorkeur aan Donald Trump, maar de voorsprong op Joe Biden is toch lang niet zo groot (52 om 44%). De voorsprong is de afgelopen maanden ook opvallend snel geslonken. Bij blanke, niet-evangelicale protestanten tonen de cijfers een vergelijkbaar beeld (53% Trump tegen 43% Biden).
Bij ‘non-white’ katholieken en protestanten – met name Afro-Amerikanen en latino’s – liggen de verhoudingen diametraal tegenovergesteld. Slechts 26% van de katholieke Hispanics kiest volgens de Pew-peiling voor Trump, tegen 67% voor Biden. Bij Afro-Amerikaanse protestanten is de kloof nog groter: 9% procent kiest voor Trump, 90% voor Biden. Zij zijn daarmee net zo eensgezind pro-Biden als de niet-gelovigen in de VS. Van de agnosten en atheïsten geeft respectievelijk 79% en 88% de voorkeur aan Biden.
Deze electorale ‘etnische kloof’ in de VS is zeker niet nieuw, maar is in recente jaren wel breder en dieper geworden. En de breuklijn loopt in het geval van de katholieken ook dwars door de kerk heen.
Het is, zo merken diverse analisten op, ook zeker niet zo dat Biden-stemmende katholieken per se progressiever zijn in hun opvattingen dan blanke geloofsgenoten. Ze leggen alleen andere accenten, of bekijken bepaalde thema’s vanuit een ander invalshoek.
“De electorale ‘etnische kloof’ in de VS is zeker niet nieuw, maar is in recente jaren wel breder en dieper geworden”
Tweet dit!
Neem abortus, een voor veel katholieken essentieel thema in de politieke keuzes die ze maken. Voor sommigen – zo bleek ook uit een recente rondgang van Katholiek Nieuwsblad – is het dé reden om Trump te stemmen, vanwege zijn herhaaldelijk beleden steun voor een pro-lifebeleid. Anderen vinden in dezelfde kwestie echter een reden om Biden te stemmen, omdat ze menen dat die een gezondheidsstelsel voorstaat dat abortus beter helpt voorkomen.
Dat leidt tot een scherpe polarisatie binnen de Amerikaanse katholieke gemeenschap, die – ongeacht wie er wint bij de verkiezingen – nog wel even voort zal etteren.
“Het is interessant hoe dit allemaal kan bestaan in één katholieke Kerk, onder één dak met mensen die een geloof, bepaalde principes en leringen delen”, zo zei religiejournaliste Emma Green tijdens een recent debat aan de Georgetown Universiteit in Washington.
Het toont bovenal aan hoe de politiek het leven van de Kerk is binnengesijpeld, aldus Green, en hoe mensen meer zijn gevormd door een politieke identiteit dan een religieuze. “Katholieken zijn meer Republikein of Democraat dan dat zij katholiek zijn”, voegde ze eraan toe.
Ook dat bevestigen de peilingen: katholieken baseren hun keuze op vele factoren, maar niet op de geloofsovertuigingen van de kandidaat. Dat Biden de ‘katholieke stem’ grosso modo lijkt te winnen, heeft dus ook weinig te maken met het feit dat hij zelf katholiek is.
De vorige keer dat Amerikaanse katholieken voor een katholieke kandidaat konden kiezen – in 2004, voor John Kerry – kozen zij in meerderheid voor George Bush. “In driekwart van alle presidentsverkiezingen de voorbije vijftig jaar ging de katholieke stem naar de winnende kandidaat”, aldus journaliste Emma Green. “Dus je snapt wel waarom presidentskandidaten graag de katholieken aan hun kant hebben.”
(Bronnen: CNS, CNA, Pew Research Centre)
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
