Abortusgerelateerd vandalisme treft kerk na kerk in de Verenigde Staten. Gemene deler is dat vrijwel ieder doelwit een katholieke kerk is. Daar zijn verschillende mogelijke redenen voor – maar niet één kan met zekerheid aangewezen worden.
Brandstichting in een kerk in Virginia, besmeuring van een Mariabeeld in New Orleans, vernieling en diefstal van beelden in een Texaanse kerk: sinds het Amerikaanse Hooggerechtshof afgelopen vrijdag een streep zette door het vonnis in de zaak Roe v. Wade, dat abortus op landelijk niveau legaliseerde, werden verschillende kerken het doelwit van vandalisme.
De lijst van vandalisme in kerken van voor vrijdag is nog veel langer; al sinds het Hooggerechtshof in december deze zaak oppakte, kwam vandalisme tegen kerken steeds meer voor. Vooral toen op 2 mei een conceptversie van de uitspraak van het hof werd gelekt, schoot het aantal incidenten omhoog. Kerken werden beklad met pro-abortusleuzen, tabernakels werden geroofd en kapotgeslagen en in juni werd een Mis in Michigan verstoord door vrijwel naakte demonstranten.
Een nadere blik op deze gevallen van vandalisme brengt een opvallend patroon aan het licht: in bijna alle gevallen vormen katholieke kerkgebouwen de plaats delict. Het protestantse Amerikaanse nieuwsmedium The Christian Post meldt slechts vier gevallen waarin een niet-katholieke kerk doelwit was. Daar tegenover melden verschillende media tientallen gevallen van vandalisme in katholieke kerken.
Waarom richten pro-abortusdemonstranten zich zo specifiek op katholieke kerken? Is dat puur toeval of is het een gerichte actie tegen de Amerikaanse Kerk? Hoewel een definitief antwoord (nog) niet te geven is en de verschillende actiegroepen uiteenlopende motieven kunnen hebben, zijn er drie redenen die mogelijk kunnen verklaren waarom het telkens weer katholieke kerkgebouwen zijn die vol verf en scherven het nieuws halen.
Om te beginnen zou de achtergrond van de leden van het Hooggerechtshof een rol kunnen spelen. Negen rechters vormen dit hoogste Amerikaanse rechtsorgaan. Van de vijf leden die Roe v. Wade verwierpen, zijn er vier katholiek; de vijfde, Neil Gorsuch, is katholiek opgevoed maar kerkt al een jaar of vijftien episcopaals.
In de Verenigde Staten zijn de geloofsovertuigingen van publieke personen veel minder een privéaangelegenheid dan hier. Brett Kavanaugh en Amy Coney Barrett, de meest recente toetreders tot het Hooggerechtshof, werden bij het onderzoek rondom hun aanstelling gevraagd naar hun geloofsleven – dit is een standaardprocedure, omdat getoetst moet worden of de persoonlijke overtuigingen van kandidaat-leden met hun neutraliteit kan conflicteren.
Het zou mogelijk zijn dat activisten zich op katholieke kerkgebouwen richten vanwege de geloofsovertuigingen van de rechters die Roe v. Wade verworpen hebben. Twee van de vier rechters die de landelijke regeling van abortus wilden behouden, zijn echter ook katholiek, wat die redenering dan weer afzwakt.
De katholieke Kerk is in de Verenigde Staten een van de luidste pro-lifestemmen. Zo heeft de Amerikaanse bisschoppenconferentie een heus pro-lifecomité, aangevoerd door aartsbisschop William Lori van Baltimore. Aartsbisschop Lori is regelmatig zichtbaar als abortuscriticus. Aan de vooravond van de laatste Mars voor het Leven in de Amerikaanse hoofdstad Washington D.C. noemde hij tegenover een publiek van vijfduizend kerkgangers het afschaffen van abortus “een zaak van fundamentele rechtvaardigheid.” Zijn preek werd later ook online gepubliceerd als column.
Daarnaast haalde eind mei de aartsbisschop van San Francisco, Salvatore Cordileone, het nationale nieuws door de Democratische politica Nancy Pelosi de Communie te ontzeggen vanwege haar abortusstandpunt. Zijn besluit kon op de publieke steun van zeker dertien andere Amerikaanse bisschoppen rekenen. Vorig jaar vond een groep bisschoppen dat president Joe Biden om dezelfde reden niet ter Communie mag gaan. Er was toen echter ook een groep bisschoppen die in verzet kwam tegen dat idee, onder wie kardinaal Gregory van Washington.
Zichtbaarheid zou ook om een heel andere reden een reden kunnen zijn waarom vandalen het vooral op katholieke kerkgebouwen gemunt hebben. Protestantse kerken vallen vanwege hun soberheid en vaak kleinere gestalte niet zo op, terwijl katholieke kerkgebouwen met hun torens, beelden en versieringen overduidelijk als kerk herkenbaar zijn.
In dat geval zou toeval een rol kunnen spelen in de mate waarin katholieke kerken ten opzichte van protestantse doelwit van vandalisme zijn. Het is natuurlijk ook de vraag in hoeverre pro-choiceactivisten – die in veel gevallen weinig met het christendom ophebben – een katholieke van een protestantse kerk kunnen onderscheiden.
“Zou het kunnen dat onze religieuze symbolen vanwege hun zichtbaarheid zo’n makkelijk doelwit vormen?”, vroeg Aaron Weldon, medewerker van het bisschoppelijke Bureau voor Geloofsvrijheid, zich af in een recent interview met The National Catholic Reporter. Weldon geeft verder aan dat de Amerikaanse Kerk het toenemende vandalisme onderzoekt.
Vooralsnog kan hij echter geen definitieve reden aanwijzen. Zolang de verdachten van vandalisme niet gepakt zijn, zal het gissen blijven naar het exacte motief achter deze golf van vandalisme.
Bron: Catholic News Agency, The New York Times, Religion Unplugged, The Christian Post, The National Catholic Reporter
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
