De voorzitter van het Duitse katholieke lekencomité ZdK pleit voor ruimere beschikbaarheid van abortusfaciliteiten, maar is tegelijkertijd faliekant tegen het schrappen van abortus uit het wetboek van strafrecht. Wat steekt er achter deze merkwaardige spagaat?
Er moet, zo schrijft ZdK-voorvrouw Irme Stetter-Karp deze week in Die Zeit, “voor worden gezorgd dat de medische ingreep van een abortus in het hele land mogelijk wordt”. Dit zou momenteel niet het geval zijn, vooral in plattelandsgebieden.
Ook juicht Stetter-Karp in het artikel de afschaffing van het verbod op reclame voor abortussen uit het Duitse wetboek van strafrecht toe.
Vorige maand duwde de nieuwe regering van sociaaldemocraten, groenen en liberalen deze wetswijziging door het parlement. Daar waren toen opvallend genoeg niet alleen de Duitse bisschoppen ongelukkig mee, maar ook het ZdK bij monde van dezelfde Irme Stetter-Karp.
Zij stelde toen dat ze het weliswaar terecht vond dat een arts objectieve medische informatie moest kunnen verstrekken zonder strafvervolging te moeten vrezen, maar dat ze het toestaan van reclame voor commerciële abortusklinieken erover vond.
“Het ZdK en de Duitse bisschoppen kunnen het doorgaans prima vinden als het gaat om progressieve binnenkerkelijke standpunten, maar juist op medisch-ethisch terrein scheiden zich de geesten”
Tweet dit!
Die nuance is nu verloren gegaan, waarmee het ZdK verder afstand neemt van het standpunt van de Duitse bisschoppen.
Op zich nog niet heel verrassend: weliswaar kunnen het ZdK en de bisschoppen bij onze oosterburen het doorgaans prima vinden als het gaat om progressieve binnenkerkelijke standpunten zoals vrouwenwijding of zegening van homokoppels, maar juist op medisch-ethisch terrein scheiden zich de geesten.
Daar kiezen de Duitse bisschoppen toch doorgaans een veel voorzichtiger, conservatiever standpunt, zoals onlangs nog in het debat over hulp bij zelfdoding.
Betekent dit dat het ZdK zich op dit punt loszingt van de bisschoppen en kiest voor een ongebreideld pro-abortus-standpunt? Nee, dat toch niet. Want misschien wel opmerkelijker dan haar pleidooi voor de verbetering van de toegang tot abortus, was dat Stetter-Karp in hetzelfde artikel te vuur en te zwaard het standpunt verdedigt dat abortus in het wetboek van strafrecht moet blijven staan. Abortus mag, zegt zij, “niet als een normale medische ingreep worden gezien”.
“Het aantal abortussen in Duitsland is de afgelopen tien jaar met 13,1 procent gedaald - voor Stetter-Karp bewijs dat het huidige beleid werkt”
Tweet dit!
Hoe is dat te rijmen? Daarvoor is het belangrijk de huidige Duitse situatie te begrijpen. Waar Nederland na de verruiming van de abortuswetgeving in de jaren 80 koos voor de – onlangs gesneuvelde – wettelijke bedenktijd als waarborg, gaat men in Duitsland een stapje verder. Het aborteren van een ongeboren kind blijft daar in principe strafbaar, tenzij de vrouw met een schriftelijk bewijs kan aantonen dat zij professionele counseling heeft gevolgd.
Als de voorstanders van vrije toegang tot abortus een wettelijke bedenktijd al ‘betuttelend’ vinden, zijn ze dan ook niet mordicus tegen verplichte professionele hulp? Zeker, dus ook tegen die regeling groeit de weerstand in het steeds liberaler wordende Duitsland.
En daarom klimt Stetter-Karp nu dus in de pen om die bepaling te verdedigen. Waarom? Omdat die “bewezen effectief” is, stelt zij. Het aantal abortussen in Duitsland is de afgelopen tien jaar immers met 13,1 procent gedaald.
Maar hier speelt nog iets mee. Nog een stukje voorgeschiedenis. Aan die wettelijk bepaalde geestelijke counseling voor een abortus, deed aanvankelijk ook de katholieke Kerk in Duitsland mee. Ongetwijfeld in de hoop hiermee zoveel mogelijk zwangerschapsafbrekingen te voorkomen, maar het begon toch moreel te knellen dat de Kerk hiermee dus feitelijk een schriftelijke goedkeuring kon geven voor een abortus.
“In het abortusstandpunt van het ZdK spreekt behalve idealisme ook een flinke dosis institutioneel (eigen)belang mee”
Tweet dit!
Eind jaren 90 trokken de bisschoppen zich daarom terug uit dit systeem. Ze deden er niet meer aan mee.
Dat was zeer tegen de zin van een aantal progressieve katholieken, verenigd in – juist – het ZdK. Als de bisschoppen het niet doen, zo was de gedachte, dan gaan wij het wel doen. Zij richtten toen een onafhankelijke vereniging op, Donum Vitae geheten (nota bene genoemd naar een Vaticaanse instructie uit 1987 over de beschermwaardigheid van het ongeboren leven).
Die ging counseling aanbieden aan vrouwen die ongewenst zwanger waren, en als die zeker waren van hun zaak konden ze van Donum Vitae het papiertje krijgen waarmee ze legaal een abortus konden laten uitvoeren.
Eén van de medeoprichters in 1999 van het nog steeds actieve Donum Vitae was Irme Stetter-Karp.
Kortom: in het abortusstandpunt van het ZdK spreekt behalve – ongetwijfeld gemeend – idealisme ook een flinke dosis institutioneel (eigen)belang mee. Men spint garen bij de vrije toegang tot abortusklinieken mits onder strenge wettelijke voorwaarden. Een door het ZdK opgerichte vereniging handelt immers in de benodigde aflaten.
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
