Het katholicisme is een enorm, wereldwijd instituut. De katholieke ervaring is daarom een voortdurende wisselwerking tussen het universele en het lokale, met een paar basale constanten. Een ervan is dat er in de Kerk altijd iemand ergens boos over is. Maar wat katholieken boos maakt, weerspiegelt vaak iets van hun lokale culturen.
In Italië bestaat bezwaar tegen de voorgenomen heropening van een kerk in Potenza. Die was dicht sinds 2010, toen er het stoffelijk overschot van een in 1993 verdwenen meisje werd gevonden. Hoe dat daar bijna twee decennia onontdekt kon blijven, is nog altijd niet duidelijk.
In Duitsland en Oostenrijk bekritiseren katholieke organisaties en zelfs bisschoppen de Vaticaanse verklaring dat homorelaties niet gezegend kunnen worden.
In de Verenigde Staten oogstte aartsbisschop Joseph Naumann lof en woede. De voorzitter van het pro-lifecomité van de bisschoppen zei dat president Joe Biden zich vanwege zijn pro-choicebeleid “niet langer vroom katholiek zou moeten noemen” en de communie niet meer zou moeten ontvangen.
Italianen raken meestal minder van streek door debatten over de katholieke leer en discipline. Dat weerspiegelt een cultureel verschil in denken over de wet. In Angelsaksische en Duitstalige settings geldt dat een wet exact gevolgd en gehandhaafd moet worden. In Mediterrane culturen geldt de wet als een soort ideaal, met een realistisch begrip dat de meeste mensen meestal tekortschieten.
De meeste Italiaanse katholieken concluderen dat ze niet hoeven te reageren op de Vaticaanse verklaring totdat ze weten wat hun pastoor er in hun parochie mee gaat doen – en die zal waarschijnlijk formele lof uiten en in stilte blijven doen wat hij als de beste pastorale keuze ziet.
Italianen raken wel van streek over percepties van hypocrisie en klerikale arrogantie. Toen de broer van het verdwenen meisje eiste dat de lokale aartsbisschop eerst open kaart zou spelen over wat de Kerk weet, vond dat diepe weerklank.
In Duitsland, geboorteplaats van de Reformatie, zijn discussies over de leer en de wet al heel lang deel van de kerkelijke ervaring. In Duitstalige gebieden wordt men sneller boos over Vaticaanse decreten: 350 Oostenrijkse priesters verklaarden openlijk dat zij zich er niet aan zullen houden. Italiaanse priesters denken daar niet aan: discretie over wat je moet negeren hoort erbij, en is veel eenvoudiger als je de aandacht niet op jezelf vestigt.
In de VS heeft de ophef opnieuw een partijpolitiek randje. Als Naumann gewoon de leer over abortus had herhaald, dan had bijna niemand het opgemerkt. Door de punten aan Biden te verbinden, verzekerde hij zich van aandacht en van totaal voorspelbare reacties uit de politiek gepolariseerde kampen in het Amerikaans katholicisme.
Dat controverses de culturen weerspiegelen waarin zij zich afspelen, biedt natuurlijk geen routekaart naar een oplossing. Maar misschien zouden katholieken kunnen overwegen dat er in een universele Kerk andere culturele perspectieven bestaan, die behulpzaam kunnen zijn bij het doordenken van de eigen uitdagingen. (Vertaling Peter Doorakkers)
Dit artikel verscheen eerder op cruxnow.com.
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
