Ondanks een veroordeling wegens verduistering beweert kardinaal Becciu dat hij stemrecht heeft bij het volgende conclaaf. Een gerechtvaardigde hoop op eerherstel, of een kardinale illusie?
Net als je denkt: “Leuk hoor, die film Conclave, maar die Vaticaanse intriges zijn wel erg dik aangezet”, dan blijkt de werkelijkheid toch net weer iets gekker dan de fictie. Kardinaal Angelo Becciu claimt volgens diverse Italiaanse en Amerikaanse media dat hij recht heeft op deelname aan het aanstaande conclaaf.
En dat terwijl hij eerder het twijfelachtige middelpunt was van een enorm financieel schandaal in het Vaticaan, veroordeeld werd vanwege onder meer verduistering en nota bene door paus Franciscus persoonlijk werd gedwongen om afstand te nemen van al zijn privileges als kardinaal.
“Non Elettore”, zo staat er dan ook te lezen achter zijn naam op het officiële overzicht van levende kardinalen op de website van het Vaticaan. Geen kiesrecht. Dat staat normaal gesproken alleen maar achter de namen van kardinalen die ouder zijn dan 80, maar dat geldt voor Becciu niet, hij is 76.
Becciu zelf denkt dus duidelijk anders over dat kiesrecht. Hij heeft altijd volgehouden onschuldig te zijn, het slachtoffer van een samenzwering tegen zijn persoon. Ja, hij werd in 2023 veroordeeld door een Vaticaanse rechtbank wegens verduistering, fraude en ambtsmisbruik. Hij kreeg een gevangenisstraf van vijf jaar en zes maanden, een boete van 8.000 euro en een permanent verbod op het bekleden van een openbaar ambt.
Maar, zo zegt Becciu, hij ging tegen dat vonnis in hoger beroep, en die beroepsprocedure loopt nog. Bovendien mocht hij van de paus in 2022 deelnemen aan een consistorie, een vergadering van kardinalen, waarmee de paus aldus Becciu “erkende dat mijn kardinale voorrechten intact blijven”.
Dat is maar zeer de vraag: die pauselijke uitnodiging in 2022 wordt door het Vaticaan gezien als een “persoonlijke daad van pastorale barmhartigheid”, maar niet als een stap in de richting van zijn rehabilitatie of herstel van zijn kardinale rechten, zo meldt vaticanist Edward Pentin van The National Catholic Register.
Deskundigen lijken het erover eens dat de claim van Becciu “bespottelijk” is en dat er kerkrechtelijk geen enkele grond is om aanspraak te maken op stemrecht bij het conclaaf.
Maar de ontstane onduidelijkheid zegt wel iets over een dubbelheid die kenmerkend was voor paus Franciscus. Hij kon een snoeiharde bestuurder zijn, en wie hem tegen zich kreeg kon de wind van voren verwachten. Becciu, ooit een naaste vertrouweling van Franciscus, kan daar over meepraten: naar verluidt heeft de paus echt tegen hem geschreeuwd en getierd toen hij in 2020 in opspraak raakte.
Daaruit blijkt meteen ook wel hoezeer Franciscus eigenlijk op hem gesteld was. En dan komt die andere kant van Franciscus bovendrijven, zijn beroemde ‘pastorale’ kant, die toch ook altijd graag wil vergeven zoals God ook altijd vergeeft. Die houding speelde vermoedelijk ook een rol toen de paus Becciu in 2022 toch nog bij een consistorie uitnodigde. Heel mooi en christelijk; maar het is nu wel oorzaak van een voor alle partijen pijnlijke verwarring.
Becciu is zeker van zijn zaak, die heeft eerder deze week zijn koffers gepakt om vanuit zijn woonplaats in Sardinië naar Rome te gaan voor alle plechtigheden. Bij de uitvaart van de paus zal niemand hem tegenhouden. Maar de deur naar de Sixtijnse Kapel zal voor hem toch hoogst waarschijnlijk echt gesloten blijven.
UPDATE 29-4: Italiaanse media melden inmiddels dat Becciu definitief niet deelneemt aan het conclaaf. Volgens de Italiaanse krant Il Messagero hebben kardinaal Giovanni Battista Re, deken van het College van Kardinalen, en de Vaticaanse staatssecretaris Pietro Parolin hem ervan overtuigd niet deel te nemen.
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
