De nieuwe Vaticaanse jaarcijfers over het aantal katholieken, priesters en religieuzen wereldwijd bieden op het eerste oog weinig verrassingen. Toch zijn er een aantal opvallende ontwikkelingen te ontdekken.
Op 21 maart heeft het Vaticaan nieuwe cijfers over het aantal katholieke gelovigen en gewijde mannen en vrouwen wereldwijd gepubliceerd. De meest recente cijfers gaan over 2023. Op het eerste oog zijn de nieuwe cijfers niet heel verrassend: ze bevestigen voornamelijk dat bestaande trends blijven lopen.
Wel is in 2023 de grens van 1,4 miljard katholieken wereldwijd overschreden. Het aantal katholieken wereldwijd groeit al jaren gestaag met ongeveer een procent per jaar. Het katholicisme bleef ook in 2023 de grootste geloofsstroming ter wereld.
De groei van het aantal katholieken zit met name in Afrika. De wereldkerk wordt ook steeds Afrikaanser: een op de vijf katholieken woont op dat continent. Het verschil tussen Afrika en Europa scheelt nog maar 0,4 procent: het is gezien alle demografische ontwikkelingen bijna onvermijdelijk dat Afrika binnen afzienbare tijd Europa zal voorbijstreven qua aandeel in de katholieke wereldbevolking.
Maar ook Europa schrijft voor het eerst in lange tijd zwarte cijfers. Het Vaticaan noteert een katholieke groei van 0,2 procent. Waar die groei aan ligt, meldt het nieuwe rapport niet, maar waarschijnlijk is immigratie de voornaamste reden voor de groei van het aantal katholieken in Europa.
Volgens cijfers van de Amerikaanse CIA vertonen overwegend katholieke landen als Polen en Spanje namelijk bevolkingskrimp, terwijl in landen met minder katholieken, zoals Nederland en de Scandinavische landen, de bevolking wel groeit.
Er zijn tussen 2022 en 2023 77 nieuwe bisschoppen bijgekomen, met name in Afrika en ook in Azië. Het aantal priesters is juist gedaald met 734 personen. Opnieuw zijn Afrika en Azië de werelddelen met een positief saldo, terwijl in Europa, Noord- en Zuid-Amerika en Oceanië het aantal priesters gedaald is.
Die afname is vrijwel geheel te wijten aan de hoge leeftijd van de gemiddelde priester in deze werelddelen. Wel telt Europa met 38 procent nog steeds het leeuwendeel van alle priesters in de wereld.
Het valt te verwachten dat de daling van het aantal priesters nog lang zal doorzetten, want ook het aantal seminaristen blijft dalen – een ontwikkeling die al sinds 2012 gaande is. Er waren in 2023 wereldwijd iets meer dan 100.000 priesterstudenten, 2.000 minder dan in 2022.
“Er is één categorie van gewijde personen die opvallend sterk in de lift zit: de permanent diakens.”
Tweet dit!
Ruim 60 procent van de seminaristen studeert in Afrika. Daardoor zal in de toekomst het aantal gelovigen per priester in dat werelddeel snel dalen, waardoor de verhoudingen een stuk evenwichtiger worden ten opzichte van de rest van de wereld.
Ook het aantal religieuze broeders en zusters blijft dalen, maar er is één categorie van gewijde personen die opvallend sterk in de lift zit: de permanent diakens. Dat waren er in 2023 51.000, ruim duizend meer dan in 2022. Opvallend is dat Oceanië, het werelddeel dat op andere demografische vlakken van het Vaticaanse rapport een baken van stabiliteit is, hier met 10 procent groei de hoogte in knalt.
Meer katholieken en minder gewijde geestelijken, meer Afrikanen en minder Europeanen: hoewel de verschillen van jaar tot jaar niet groot zijn, valt uit de cijfers wel op te maken dat de katholieke Kerk op de lange termijn enorme veranderingen doormaakt. Maar goed, van een Kerk opgebouwd uit ‘levende stenen’ valt ook niets minder te verwachten dan een altijd veranderlijk aangezicht.
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
