In een brief aan de Amerikaanse bisschoppen heeft paus Franciscus zijn zorgen geuit over “de grote crisis die zich in de Verenigde Staten afspeelt met de start van een programma van massadeportaties” door de regering-Trump.
“Wat gebouwd is op basis van geweld en niet op de waarheid over de gelijke waardigheid van ieder mens, begint slecht en zal slecht eindigen”, zo schrijft paus Franciscus in een open brief van 10 februari aan de Amerikaanse bisschoppen. Hij roept daarin Amerikaanse katholieken “en alle mannen en vrouwen van goede wil” op om niet toe te geven aan discriminatie en wantrouwen.
Hoewel de namen van Donald Trump en JD Vance nergens genoemd worden, richt de paus zijn pijlen duidelijk rechtstreeks op de Amerikaanse president en diens vice-president.
Bijna woordelijk haalt de paus allereerst Trumps uitvoeringsbevel aan van 20 januari met de onheilspellende titel ‘Het Amerikaanse volk beschermen tegen invasies’, waarin de president de vele illegale vluchtelingen in de VS “een aanzienlijke bedreiging voor de nationale veiligheid” noemt, die zich schuldig zouden maken aan “gruwelijke daden tegen onschuldige Amerikanen”.
“Het juist gevormde geweten”, zo werpt de paus tegen in zijn brief aan de Amerikaanse bisschoppen, “kan niet anders dan een kritisch oordeel vellen en zijn afkeuring uitspreken over elke maatregel die de illegale status van sommige migranten stilzwijgend of expliciet vereenzelvigt met criminaliteit.”
Een land heeft uiteraard het recht zichzelf te verdedigen tegen geweld en criminaliteit, aldus de paus, maar “dat gezegd hebbend, het deporteren van mensen die in veel gevallen hun eigen land hebben verlaten vanwege extreme armoede, onveiligheid, uitbuiting, vervolging of ernstige achteruitgang van het milieu, tast de waardigheid van veel mannen en vrouwen en van hele gezinnen aan en plaatst hen in een toestand van bijzondere kwetsbaarheid en weerloosheid.”
Vervolgens reageert Franciscus ook rechtstreeks op vice-president Vance, een katholiek, die het harde migratiebeleid van zijn regering onlangs in een interview verdedigde aan de hand van het katholieke concept van ‘ordo amoris’, de orde van de (naasten)liefde.
Volgens Vance houdt dit beginsel in dat je allereerst van je directe naasten houdt, daarna van je gemeenschap, je landgenoten, en pas in laatste instantie van mensen elders op de wereld.
Maar Franciscus leest Vance de les: “Christelijke liefde is geen concentrische uitbreiding van belangen die zich beetje bij beetje uitbreiden naar andere personen en groepen”, schrijft de paus.
“De ware ordo amoris die bevorderd moet worden, is datgene wat we ontdekken door voortdurend de parabel van de barmhartige Samaritaan (Lc. 10, 25-37) te overwegen, dat wil zeggen, door te na te denken over de liefde die een broederschap opbouwt die openstaat voor allen, zonder uitzondering.”
Dat de paus zijn collega-bisschoppen in de VS zo nadrukkelijk prijst om hun inzet voor migranten en vluchtelingen, kan bovendien worden gezien als reactie op nog een andere uitspraak van Vance.
In een interview op 26 januari had de vice-president de motieven van de Amerikaanse bisschoppen om zich uit te spreken tegen Trumps migratiebeleid in twijfel getrokken. Hij sneerde daarbij dat de bisschoppen alleen maar bang waren om hun overheidsfinanciering voor vluchtelingenprojecten kwijt te raken.
Een volstrekt onzinnige bewering, zo laat de paus zien met dit schrijven. Zorg voor vluchtelingen en andere kwetsbare groepen “is geen bijzaak”, beklemtoont hij, maar een kernelement van de katholieke sociale traditie.
Hij sluit af met een oproep tot gebed tot de – in Latijns-Amerika immens populaire – Maagd van Guadalupe, “die wist hoe ze volkeren die op voet van vijandschap leefden met elkaar kon verzoenen”, om “een stap voorwaarts te zetten in de opbouw van een samenleving die broederlijker is, niemand uitsluit en de waardigheid van iedereen respecteert”.
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
