Paus Franciscus is genoemd als kandidaat voor de Nobelprijs voor de Vrede. De winst zal waarschijnlijk aan hem voorbijgaan, maar dat past ook bij de bescheidenheid van zijn pontificaat.
Of paus Franciscus echt kanshebber voor de Nobelprijs voor de Vrede is, valt niet uit te maken: het Noorse comité dat de winnaar kiest, doet nooit uitspraken over mogelijke kandidaten. Maar door de loslippigheid van Noorse parlementariërs en hoogleraren die bij de keuze betrokken zijn, kunnen nieuwsmedia als Al Jazeera en het Britse Sky News toch enkele namen laten vallen die zijn genoemd in de aanmeldingsperiode, die op 31 januari werd afgesloten.
Zo lijken naast de paus ook klimaatbeschermers Greta Thunberg en David Attenborough en de voorvechters voor democratie in Myanmar genomineerd. De Wit-Russische Svetlana Tichanovskaja, die een leidende rol speelt in het verzet tegen het onderdrukkende regime van Aleksandr Loekasjenko, wordt als grote kanshebber gezien.
De reden achter de nominatie maakt het benoemingscomité ook enkel in het geval van de winnaar bekend. Het is daarom gissen naar de reden van paus Franciscus’ nominatie, al liggen een aantal usual suspects – zoals zijn niet-aflatende pleitboodschappen voor het beëindigen van gewapende conflicten, een menslievende omgang met migranten en respect voor de aarde – voor de hand.
Het afgelopen jaar heeft de paus de nodige dingen gedaan en gezegd die een Nobelprijsnominatie zouden kunnen verklaren. Denk daarbij aan zijn bezoek aan Irak in maart, waar zijn ontmoeting met de sjiitische leider Ali al-Sistani een krachtige boodschap over interreligieuze dialoog vormde. Zijn aanpak van de misbruikcrisis en de felheid waarmee hij ageert voor een eerlijke verdeling van coronavaccins zouden ook mogelijke redenen kunnen zijn.
Paus Franciscus is naar verluid al meerdere keren genomineerd voor de vredesprijs, maar hij heeft ‘m nog nooit gewonnen. Voorspelling: dit jaar zal de prijs ook aan hem voorbijgaan – en daar is hij maar wat blij mee.
De paus hoopt hoogstwaarschijnlijk helemaal niet dat hij de Nobelprijs mag ontvangen. Dat staat namelijk in schril contrast met de bescheidenheid die hij aan het pausschap probeert te geven. Paus Franciscus draagt bij voorkeur alleen eenvoudige pauselijke ornamenten: hij zit niet op roem en felicitaties en al helemaal niet op een gouden medaille en geldprijs van bijna een miljoen euro te wachten. Niet voor niets begon hij zijn pontificaat in 2013 met de nederige vraag aan de menigte op het Sint-Pietersplein om voor hem te bidden.
Tekenend voor deze bescheidenheid is een voorval dat Time Magazine beschrijft. In 2014 leek paus Franciscus een serieuze kanshebber te zijn voor de Nobelprijs, die dat jaar op 10 oktober om elf uur ’s ochtends uitgereikt zou worden. De paus was rond dat tijdstip omringd met bisschoppen en journalisten in het kader van de huwelijks- en gezinssynode. Iets voor elven trok hij zich in stilte terug uit de zaal – waarschijnlijk om bij eventuele winst een stortvloed van felicitaties en media-aandacht te vermijden.
Overigens hebben ook paus Franciscus’ voorgangers nooit de vredesprijs gewonnen. Daarmee is Moeder Teresa, die de prijs in 1979 ontving voor haar werk met de allerarmsten in India, nog altijd de prominentste katholieke Nobelprijswinnaar.
Bronnen: Kerknet, Time Magazine
