Dat journalisten terechtkonden in de Sint-Hilariuskerk van Wevelgem om er verslag uit te brengen van een wielerkoers, roept vragen op. Want aan de eredienst mogen in België nog altijd maar vijftien personen deelnemen.
Het bericht dat een tachtigtal journalisten Gent-Wevelgem zondag konden volgen vanuit de Sint-Hilariuskerk in de West-Vlaamse aankomstplaats van de voorjaarsklassieker, maakte vooral in katholieke middens gefrustreerde reacties los.
“De kerk gedegradeerd tot evenementenhal. En clerus doet gewillig mee. Maar Palmzondag? Witte Donderdag? Goede Vrijdag? Pasen met 100? Neen. Dat mag niet. Schandalig. Absurd”, tweette de Leuvense hoogleraar Jan De Volder.
Advocaat Fernand Keuleneer – die destijds onder meer kardinaal Godfried Danneels verdedigde – meldde dat hij het gerecht had aangeschreven: “Flagrante inbreuk op het ministerieel besluit: kerkbezoek, om welke reden ook, dus zelfs toeristisch, is – behoudens bij uitvaarten waar het maximum 50 is – altijd beperkt tot 15 personen, kinderen tot 12 jaar en bedienaar van de eredienst niet inbegrepen.”
En Keuleneer voegde eraan toe: “Meewarigheid en diep misprijzen voor dergelijke dekens en bisschoppen.”
Dat laatste verwijst naar de toestemming om de journalisten in het kerkgebouw te ontvangen die de lokale kerkgemeenschap kreeg van zowel burgerlijke als kerkelijke overheden.
“De organisatie kreeg groen licht van de minister van Binnenlandse Zaken, de gouverneur en de burgemeester, en ook van het bisdom Brugge en van onze deken”, zegt pastoor-moderator Jan Parmentier. “Wij staan als kerkbestuur dus niet alleen met ons standpunt.”
Kort samengevat luidt dat: “Ongewone tijden met ongewone vragen eisen meer aanpassingsvermogen van onze geest dan anders – ook in de kerkgemeenschap.” De pastoor onderstreept dat het om een “eenmalige en pragmatische beslissing gaat en geen principieel statement over het gebruik van een kerkgebouw of de coronamaatregelen en beperkingen van de eredienst”.
De Porceleinhallen van Wevelgem – het gebruikelijke perscentrum van de koers – zijn immers omgebouwd tot lokaal vaccinatiecentrum en waren daardoor niet beschikbaar. “Ofwel kwam er een tent op de Grote Markt, ofwel boden wij de organisatoren gastvrij de nodige ruimte aan”, vertelt Parmentier. “Die organisatoren van Gent-Wevelgem, dat zijn mensen van hier, sommigen gaan hier ter kerke.”
Natuurlijk beseft Parmentier best dat ingaan op de vraag van de inrichters van de koers niet evident was, aangezien in diezelfde kerkruimte nog altijd maar vijftien personen toegelaten zijn voor de eredienst.
“Het weegt op ons dat samenkomsten van gelovigen als ‘niet essentieel’ beschouwd worden, juist in een crisis waarin vele mensen uitzien naar verbondenheid, hoop, gebed, mentale rust”, luidt het in de mededeling die de pastorale eenheid medio maart al in Kerk & Leven liet opnemen. “Uiteindelijk besloten we toch een open en gastvrije houding aan te nemen, ook al worden onze verlangens als geloofsgemeenschap voorlopig nog niet ingewilligd. Er waren dus goede argumenten voor en tegen, maar twee redenen geven de doorslag.”
Het eerste doorslaggevende element was dat alle hogere verantwoordelijken akkoord gingen. Maar bovendien: “De inrichters van Gent-Wevelgem legden een gedetailleerd plan voor om de centrale kerkruimte af te schermen van de dwarsbeuken, het altaarpodium en het koor. De zaterdagavond voorziene Palmzondag-bezinning vond dus plaats, er is op zondag nog zelden een viering in die kerk.”
“Zowel de mensen die de kerk inrichtten en opruimden als de journalisten zelf hebben de nodige rust en respect bewaard”, vertelt pastoor Parmentier. Maar doen gelovigen dat tijdens de eredienst ook niet? Natuurlijk.
De beperking van de eredienst tot vijftien personen is echter op een andere rationale gebaseerd. Journalisten behoren sowieso tot de ‘koersbubbel’ en hanteren strikte corona-protocollen. Hun werk is trouwens individueel werk en zij gaan elk apart de persruimte in en uit.
Maar de eredienst is bij uitstek een samen-gebeuren van mensen die vaak tot risicogroepen behoren: het zijn veelal oudere mensen, die samen bidden en zingen en vaak enthousiast zijn elkaar te ontmoeten.
Bovendien vergeten vele criticasters te vermelden wat zij nochtans weten: de Belgische bisschoppen onderhandelen niet alléén met de Nationale Veiligheidsraad over het al dan niet beperken van de eredienst. Zij doen dit samen met de vertegenwoordigers van de andere erkende godsdiensten en niet-confessionele overtuigingen.
Geen enkele deken of zelfs individuele bisschop kan iets aan de coronabeperkingen doen. Maar met de verantwoordelijken van andere erediensten drongen de Belgische bisschoppen er medio januari nog eens bij de verantwoordelijke minister van Justitie, Vincent Van Quickenborne, op aan “voor het toegelaten aantal gelovigen in de cultusplaatsen opnieuw het relatieve cijfer te hanteren van maximaal 1 persoon per 10m², in de plaats van het huidige absolute cijfer van maximum 15 personen”.
In Wevelgem denken zij er niet anders over. “Wij zijn gastvrij omgegaan met een éénmalige noodsituatie”, zegt pastoor Parmentier, “maar natuurlijk hopen wij ook dat we na deze Wevelgemse hoogdag van de sport binnenkort met meer mensen kunnen vieren op de hoogdagen en gewone dagen van ons leven als christenen.”
