In 2016 legaliseerde de Canadese regering hulp bij zelfdoding. In 2022 lag het aantal euthanasiegevallen dertien keer hoger. Inmiddels is Canada het tweede land ter wereld qua euthanasiegevallen, terwijl de voorwaarden steeds soepeler worden. Hoe kon het zover komen?
Alleen in uitzonderlijke gevallen, en pas na het volgen van een stikt en zorgvuldig protocol. Toen de Canadese regering in 2016 hulp bij zelfdoding legaliseerde, was dit het credo van het programma Medical assistance in dying (MAID). Acht jaar na dato blijkt het tegendeel. Volgens een recent rapport van de Canadese christelijke denktank Cardus is euthanasie uitgegroeid tot een routinematige, dagelijkse praktijk.
In 2016 lag het aantal euthanasiegevallen op 1018, toont het Cardus-rapport op basis van officiële cijfers. In 2022, het jaar met de meest recente cijfers, groeide dit aantal naar 13.241 – dertien keer zo hoog. Een explosieve toename: Canada is momenteel het tweede land ter wereld met de meeste euthanasiegevallen, na Nederland. Euthanasie is nu de zesde belangrijkste doodsoorzaak in Canada, voorafgegaan door beroertes, ongelukken, hartaandoeningen en kanker.
Daarnaast is het gemak waarmee euthanasie wordt geadviseerd of verleend verontrustend. Veel Canadese artsen zien hulp bij zelfdoding niet langer als ‘laatste redmiddel’. Dat blijkt volgens het rapport uit drie indicatoren: de frequentie waarmee euthanasie plaatsvindt, de afname van het aantal afgewezen euthanasieverzoeken en de kortere gemiddelde tijd tussen euthanasieverzoek en uitvoering.
Ook speelt het steeds verder versoepelen van de wettelijke marges een rol. Sinds 2021 geldt niet langer dat euthanasie alleen mag worden toegepast wanneer op terminaal zieke patiënten, waarvan de dood op “redelijke wijze te voorzien” is.
De inmiddels meest liberale euthanasiepraktijk ter wereld leidt tot hartverscheurende verhalen, zoals de dood van Alan Nichols, een 61-jarige man die aan depressies leed. “Gehoorverlies”, was de reden op basis waarop artsen zijn euthanasieverzoek in 2022 honoreerden.
Een ander geval die tot veel stof deed opwaaien was die van Christine Gauthier, oorlogsveteraan en paralympiër. De 52-jarige gehandicapte vrouw had herhaaldelijk gevraagd om de installatie van een traplift in haar woning. Ze ontving in 2022 een brief van het Canadese veteranencomité waarmee de overheid haar euthanasie aanbood omdat ze “zo wanhopig was”.
De Canadese premier Justin Trudeau reageerde op de kwestie door de gang van zaken “onacceptabel” te noemen. De vraag is echter of zijn regering de ernst van de situatie onder ogen wil zien. De Canadese overheid blijft volhouden dat de toename van het aantal gevallen volgens de verwachting is en spreekt over geleidelijke groei.
Deze “systematische onderschatting” leidt tot het normaliseren van een serieus probleem, waarschuwt de Canadese denktank. Dat de Canadese regering de enorme toename van euthanasiegevallen blijft afdoen als vergelijkbaar met die van andere landen, noemt het rapport misleidend.
“Ik vind de snelheid en het fanatisme waarmee men in Canada euthanasie verder wil liberaliseren onbegrijpelijk en roekeloos”
Tweet dit!
“Internationaal gezien wordt Canada steeds meer een buitenbeentje, met ’s werelds snelst groeiende euthanasieprogramma, en een verdere liberalisering van de toelatingseisen.”
Vergeleken met gidsland Nederland gaan de Canadese cijfers “veel minder behoedzaam omhoog”, ziet ethicus Theo Boer van de Protestantse Theologische Universiteit. “In Canada ontbreekt er een sociaal vangnet”, zegt Boer, die bijna tien jaar lid was van een Regionale Toetsingscommissie Euthanasie. “Mensen gaan euthanasie dan zien als een oplossing voor slechte zorg. Dit zie je daar nu gebeuren, met al die hartverscheurende verhalen.”
Boer vindt dat de euthanasiediscussie in Canada onvoldoende zorgvuldig wordt gevoerd. “In Nederland hebben wij er 35 jaar over gedaan. Ik vind de snelheid en het fanatisme waarmee men in Canada euthanasie verder wil liberaliseren onbegrijpelijk en roekeloos.” Een mogelijke oorzaak? Volgens Boer probeert Canada zich in liberale zin te onderscheiden van het conservatieve Amerika, waar euthanasie uit den boze is.
Dat de progressieve regering van Trudeau de toegang tot euthanasie nog verder wil versoepelen, kan Boer moeilijk plaatsen. Het Canadese parlement maakte vorig jaar bekend euthanasie open te willen stellen voor mensen met psychische klachten. Het wetsvoorstel ligt momenteel tot 2027 in de ijskast, maar volgens Boer komt dit alleen omdat er zoveel maatschappelijk protest is. “De regering is teruggefloten in plaats van dat sprake is van gezond zelfinzicht.”
Of Canadese regeringsleiders hun gezond verstand zullen gebruiken is maar de vraag, redeneert Kevin Yuill, emeritus hoogleraar geschiedenis en voorzitter van Humanists Against Assisted Suicide and Euthanasia (HAASE).
De Brit vreest dat euthanasie na psychisch lijden er in de toekomst toch gaat komen. “Er is momenteel een rechtszaak gaande, die de regering zal ‘dwingen’ om de wet toch weer aan te passen.” Een herhaling van zetten, waarschuwt Yuill. “Het parlement kan een dergelijke beslissing ongedaan maken, maar deed dit niet na eerdere uitspraken van het Hof in 2016 en 2021.”
Anders dan de Nederlandse situatie, denkt Yuill dat de patiënt zelf uit zal kunnen maken of hij genoeg lijdt om euthanasie te krijgen. Het advies van een arts zal volgens hem niet meer nodig zijn. En dat zal in Canada leiden tot nog meer schrijnende situaties: “je zet bijvoorbeeld de deur open voor drugsverslaafden. Canada kampt momenteel met een groot drugsprobleem.”
“Het aantal euthanasiegevallen zal nog meer stijgen. De dood zal een oplossing worden voor veel meer problemen.”
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
