Paus Franciscus kondigde zondag aan dat hij eind augustus 21 nieuwe kardinalen creëert. De lijst zit vol verrassingen, maar de kardinaalsbenoeming van mgr. Luc Van Looy is dat bij nader inzien niet. De oud-bisschop van Gent is nooit uit Franciscus’ vizier verdwenen.
Het is pas echt een verrassing als paus Franciscus niet verrast. Menig waarnemer verwachtte dit weekend de aankondiging van enkele benoemingen binnen de Romeinse curie. De apostolische constitutie Praedicate Evangelium – Franciscus’ hervorming van de curie – wordt immers komende Pinksterzondag 5 juni van kracht.
Van enkele belangrijke curiekardinalen loopt het mandaat ten einde en aangezien zij ouder dan 75 jaar zijn, is het wachten op hun opvolgers.
Maar nee, Franciscus kondigde gisteren geen nieuwe curie-prelaten aan. Wel diepte hij plots een lijstje op met de namen van eenentwintig mannen die op 27 augustus kardinaal gecreëerd worden.
Zelfs die augustus-datum is typisch Franciscus: het is in de zomermaanden snikheet in Rome en tijdens vorige pontificaten leefde de hele Romeinse curie dan ad aquas: in frisser oorden aan zee of aan een bergmeertje. Maar sinds 2013 – de eerste zomer die paus Franciscus in Rome doormaakte – wordt er gewoon doorgewerkt.
Een drietal nieuwe namen is geen verrassing (hoewel bij de presentatie van Praedicate Evangelium in maart uitdrukkelijk was gesteld dat een curie-orgaan voortaan niet per se door een kardinaal wordt geleid).
De Engelse aartsbisschop Arthur Roche nam vorig jaar de leiding van de congregatie voor de Goddelijke Eredienst en de Discipline van de Sacramenten over van kardinaal Robert Sarah en wordt nu ook kardinaal.
Dat is evenzeer het geval met de Koreaanse aartsbisschop Lazarus You Hueng-sik, die Franciscus onlangs naar Rome haalde om de congregatie voor de Clerus te leiden. En ook de nieuwe voorzitter van de Pauselijke Commissie voor de Staat Vaticaanstad, de Spaanse Legionair van Christus Fernando Vérgez Alzaga, krijgt eind augustus een kardinaalsbaret.
En verder: alleen verrassingen. De spectaculairste is wellicht de kardinaalscreatie van de nauwelijks 48-jarige apostolische prefect Giorgio Marengo van Ulaanbataar in Mongolië. Deze jonge missie bestaat nauwelijks dertig jaar; er zijn amper duizend katholieken in Mongolië. Paus Franciscus blijft het begrip ‘periferie’ zo letterlijk mogelijk invullen.
In Italiës grootste aartsbisdom zullen ze dan weer knarsetanden. Milaan telt 5 miljoen katholieken verdeeld over meer dan duizend parochies, maar op de zetel van Ambrosius zit al bijna vijf jaar geen kardinaal meer. En dat terwijl het perifere suffragaanbisdom Como zijn bisschop Oscar Cantoni straks wel met ‘eminentie’ mag aanspreken.
Als Franciscus mannen ouder dan 80 jaar kardinaal maakt – erebenoemingen, want zij nemen niet meer deel aan het conclaaf – zijn doorgaans zelfs de betrokkenen verrast. Emeritus-bisschop Luc Van Looy van Gent vierde de zondagsliturgie toen zijn mobiele telefoon volstroomde met felicitaties: ook hij wordt op 27 augustus kardinaal gecreëerd. Toch is deze keuze bij nader inzicht niet zo verrassend.
Luc Van Looy werd 81 jaar geleden geboren in de Antwerpse Kempen, maar hij is al zowat zestig jaar overal thuis en dienstbaar aan de wereldkerk. Hij trad in 1961 in bij de salesianen van Don Bosco en werd nog voor hij zijn theologiestudies aanvatte als missionaris naar Korea gestuurd. Daar kreeg hij een praktische pedagogische vorming en behaalde hij een diploma muziek: Van Looy speelt piano op hoog niveau, maar is vooral graag met een accordeon in de weer.
Later studeerde hij in Leuven theologie en missiologie, om na zijn priesterwijding in 1970 nog meer dan een decennium lang in Korea te werken, onder meer als studentenpastor in Seoel en salesianenprovinciaal. In 1984 verkastte Van Looy voor zowat twee decennia naar Rome, waar hij in het salesiaanse huis achtereenvolgens verantwoordelijk was voor de missie en de jeugdpastoraal, en vicaris-generaal werd.
Mgr. Van Looy heeft zijn wereldwijde netwerk altijd goed onderhouden, ook nadat hij op 1 februari 2004 in Gent tot bisschop was gewijd. Hij was onder meer vijf jaar lang voorzitter van Caritas Europa en hij is lid van de Vaticaanse congregatie voor de Instituten van Gewijd Leven en Gemeenschappen van Apostolisch Leven.
Na zijn 75ste verjaardag vroeg paus Franciscus hem trouwens uitdrukkelijk twee jaar langer bisschop van Gent te blijven. De paus blijft ook sinds zijn vertrek uit Gent trouwens vaak een beroep op Van Looy doen; zo nodigde Franciscus hem in 2018 persoonlijk uit voor de jongerensynode.
Toen begin vorige maand in Rome de verkiezing van de enige paus uit de Lage Landen, Adrianus VI, werd herdacht, vertegenwoordigde mgr. Van Looy daar de Belgische bisschoppen. Wellicht heeft Franciscus de naam van zijn trouwe vriend toen aan zijn lijstje nieuwe kardinalen toegevoegd.
Na 27 augustus zullen er 229 kardinalen zijn. 131 van hen zijn jonger dan 80 en mogen dus aan een eventuele pausverkiezing deelnemen.
Klik hier voor de volledige lijst van 21 nieuwe kardinalen.
