Het nieuws kwam als een donderslag bij heldere hemel: de benedictijnengemeenschap van de abdij Keizersberg in Leuven wordt ontbonden na een misbruikmelding. Wat is er aan de hand bij deze geplaagde gemeenschap, waar ook de bekende monnik Thomas Quartier lid van is?
Woensdag stond abdij Keizersberg, de benedictijnengemeenschap in Leuven, plotseling in de belangstelling: na een melding van seksueel misbruik en een van toxisch leiderschap had Jeremias Schröder, het wereldwijde hoofd van de benedictijnenorde, besloten om de gemeenschap te ontbinden. Justitie in Leuven meldt diezelfde dag dat er een onderzoek naar de abdij gestart wordt.
In de zomer van 2022 zou een van de benedictijnen van Keizersberg een man hebben aangerand die daar onderzocht of het kloosterleven iets voor hem was. Het vermeende slachtoffer meldde dat bij de prior-administrator en vertrok. Met de melding werd echter niets gedaan, aldus Het Laatste Nieuws.
Het vermeende slachtoffer ging daarop ook met zijn verhaal naar anderen. De abt van de benedictijnen in Dendermonde, die tevens verantwoordelijk is voor de Keizersberg, hoorde zijn verhaal. Ook bij het Meldpunt Seksueel Misbruik van de Belgische Kerk werd in mei 2024 een melding gedaan, maar nog steeds gebeurde er niets. De zaak kwam pas in een stroomversnelling toen de man in oktober bij Justitie aanklopte.
Naar waarom er met die meldingen niets gedaan werd, blijft het gissen. Wel zou er al langere tijd sprake zijn van een problematische sfeer binnen de abdij Keizersberg. Volgens een bron van Het Laatste Nieuws zouden er “ernstige problemen zijn die al langer spelen” en zou er tussen de paters onderling een conflict zijn.
Daar heeft mogelijk die klacht over toxisch leiderschap mee te maken, die van een van de vier leden van de abdijgemeenschap komt. Het is onduidelijk over wie die klacht gaat. Dirk Hanssens had tot een bestuurswisseling in juni 2024 als prior-administrator de dagelijkse leiding over de abdij. Wie na hem prior-administrator werd, meldt de website van Keizersberg niet; waarschijnlijk is dat Kris Op De Beeck, die van 1993 tot 2017 abt van Keizersberg was.
“Hoe heeft het kunnen gebeuren dat een misbruikklacht pas werd opgevolgd toen Justitie werd gealarmeerd?”
Tweet dit!
De klacht over toxisch leiderschap is dus tegen Hanssens of Op De Beeck gedaan. Hanssens was ook prior-administrator ten tijde van het vermeende misbruik in de zomer van 2022 en lijkt met de misbruikmelding van het vermeende slachtoffer niets te hebben gedaan.
Ook speelde in juli 2023 een kwestie rond de geannuleerde priesterwijding van een van de benedictijnen. “Een week voordat die wijding zou plaatsvinden is kardinaal De Kesel gecontacteerd door iemand die zijn onrust wilde uitspreken over die wijding”, vertelt woordvoerder Geert De Kerpel aan KN.
Deze persoon, die volgens De Kerpel verder niet in de openbaarheid wil komen, lichtte zijn bedenkingen met een aantal argumenten toe. “De kardinaal vond zowel de argumenten als de betreffende persoon, die een grote autoriteit heeft, ernstig genoeg om de wijding op de schorten.” Kardinaal De Kesel en zijn opvolger, aartsbisschop Luc Terlinden, hebben er beiden bij de autoriteiten in Rome op aangedrongen om uitsluitsel te geven over of de wijding definitief geschrapt zou worden, geeft De Kerpel aan.
Over welke argumenten er tegen de wijding zijn ingebracht, kan De Kerpel niets zeggen vanwege het onderzoek dat nu loopt, legt hij uit. “Het is ook niet duidelijk of het om dezelfde feiten gaat.” Hij kan in ieder geval wel vertellen dat het niet om misbruik van een minderjarige gaat, omdat de Kerk dan volgens haar eigen misbruikpreventieregels naar de autoriteiten was gestapt.
Bronnen in Leuven bevestigen aan KN dat de priesterwijding die in juli 2023 niet doorging, die van voormalig Nederlands Theoloog des Vaderlands Thomas Quartier is. Van de vier benedictijnen die op de site van de abdij Keizersberg als bewoners vermeld staan, is hij ook als enige geen priester. Quartier is hoogleraar in Nijmegen, auteur van verschillende boeken en met regelmaat op televisie geweest.
Het is inmiddels duidelijk dat er geen verband bestaat tussen Quartiers ingetrokken priesterwijding en de klacht over seksueel misbruik die bij de Keizersberg is gedaan (zie de update onderaan dit artikel). Maar daar houden de feiten op en blijven de vraagtekens over. Hoe heeft het kunnen gebeuren dat een misbruikklacht pas werd opgevolgd toen Justitie werd gealarmeerd?
De Belgische misbruiksaga is een verhaal dat al meer dan een jaar blijft dooretteren. Met als nieuwste hoofdstuk de problemen bij de abdij Keizersberg – wederom een zwarte bladzijde, waarvan de precieze ernst voorlopig nog onduidelijk blijft.
UPDATE 25 november | Inmiddels heeft De Gelderlander kunnen melden dat de melding over seksueel misbruik binnen de Keizersberg niet tegen Thomas Quartier is gedaan. Hij is in die kwestie géén verdachte.
In een eerdere versie van dit artikel stond dat Thomas Quartier ook hoogleraar in Leuven is. De KU Leuven heeft aan de redactie laten weten dat dit niet meer het geval is. Het stuk is daarom aangepast.
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
