De evangelist Lucas laat meteen in het begin van zijn evangelie blijken dat hij een nauwkeurig onderzoek heeft verricht naar wat er allemaal voorgevallen is. Nee, hij is geen sprookjesschrijver, maar eerder een historicus. Kijk maar eens hoe hij Johannes de Doper introduceert. Zoals we afgelopen zondag in de evangelielezing hoorden, geeft Lucas exact aan wanneer en waar dit was: in het vijftiende regeringsjaar van keizer Tiberius. Pontius Pilatus was toen landvoogd van Judea, en Herodes gouverneur van Galilea.
Laten we eens een van deze historische figuren onder de loep nemen: Tiberius. Wie was hij? Ik zal het u vertellen. Zijn ouders waren vooraanstaande mensen, die op een gegeven moment scheidden, zodat zijn moeder kon trouwen met de keizer, Caesar Augustus.
Tiberius kon het niet vinden met zijn stiefvader, die hem overigens liet verbannen. Ver weg in ballingschap trouwde hij, en sloot later weer vrede met zijn stiefvader, de grote Caesar. Hij werd verliefd op diens dochter Julia, dus ging hij scheiden van zijn vrouw. Maar Julia (zijn nieuwe vrouw dus) rommelde nogal wat aan, en daarom deed Tiberius haar in de ban.
Intussen was er echter nog geen troonopvolger, want des keizers huwelijk had alleen maar dochters voortgebracht. Caesar adopteerde vervolgens Tiberius als zijn zoon, zodat hij de nieuwe keizer zou kunnen worden.
Kunt u het nog volgen? Met zo’n scenario zou Goede Tijden, Slechte Tijden jaren vooruit kunnen. Vooral als je weet dat de overige hoofdrolspelers Pilatus, Herodes, Annas en Kajafas zijn. En dat het vooral draait om machtsstrijd, intrige, lastercampagnes, hypocrisie en verraad. En dat allemaal in een tijd van oorlog, terreur, economische instabiliteit, oppervlakkige geloofsbeleving en moreel verval. Kortom: het is net als bij ons vandaag!
Wat ik maar wil zeggen, is dat Johannes de Doper optrad en preekte in de echte wereld in een echte tijd: in de tijd van Tiberius, Pilatus en Herodes. En zo is ook Jezus geboren in een land dat je op de wereldkaart kunt aanwijzen en in een tijd die wat veel dingen betreft veel op de onze lijkt.
En toch, als wij ons voorbereiden op Kerstmis, doen we dat op een manier alsof het helemaal niets met ons anno 2021 te maken heeft. Alsof het geboorteverhaal van Jezus plaatsvindt in een sprookjeskoninkrijk – zoiets als de Notenkraker-suite – bestaande uit knipperende lichtjes, grote cadeaus en een gezellige, warme kerstsfeer.
De kern van Kerstmis is eigenlijk iets totaal anders: God wil ons hier en nu ontmoeten, hier op de plaats waar u nu, in 2021, woont, in een wereld vol gestreste mensen, een pandemie, loslopende dwazen en politieke baantjesjagers.
Jezus kwam in een wereld van angstige mensen, stervende mensen, mensen op zoek naar iets zinvols en echte vreugde. Dat was toen zo, en dat is vandaag net zo. In deze wereld moeten wij ons voorbereiden op de komst van de Verlosser, op de komst van het Kerstkind. Dat is wat Johannes destijds riep en vandaag nog altijd roept.
In de kerstnacht zal Lucas nog eens benadrukken dat we met een historische Jezus te maken hebben, die geboren werd in de tijd dat Augustus keizer was en Quirinius landvoogd. Maar dan richt Lucas zijn schijnwerper op Maria en Jozef en uiteindelijk het Kind: Hij is het om wie het draait. Het blijkt God zelf te zijn die ons leven komt delen.
Tweeduizend jaar geleden verkondigde Johannes de Doper dit aan de inwoners van Jeruzalem en Judea, in het regeringsjaar van keizer Tiberius en landvoogd Pontius Pilatus. In 2021 roept hij het tegen de inwoners van Nederland, in het regeringsjaar van Joe Biden in Amerika en Mark Rutte in Nederland, als Wim Eijk kardinaal en aartsbisschop van Utrecht is en Gerard de Korte bisschop van Den Bosch. Johannes roept tegen alle lezers van KN: bereid de weg voor de Heer, maak zijn paden recht. Sommige dingen kunnen en moeten anders. Doe er wat aan.
Mgr. Rob Mutsaerts is hulpbisschop van ‘s-Hertogenbosch. Hij schrijft maandelijks een column voor KN.nl.
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
