In een klein theater zonder airco in Brighton, Engeland, bezocht ik eind vorige week een solovoorstelling van sir Ian McKellen. De acteur was 80 geworden en vierde dat met een gemoedelijk optreden vol persoonlijke anekdotes en hoogtepunten uit zijn carrière. Bij het grote publiek is hij vooral bekend als tovenaar Gandalf uit Peter Jacksons Lord of the Rings-filmreeks.
Hij begon er zijn voorstelling maar direct mee, waarschijnlijk om er vanaf te zijn; de beroemde scène van Gandalfs gevecht tegen de Balrog, een demon uit de diepten: You shall not pass! Dramatisch voorgedragen, niet uit het filmscript, maar uit het oorspronkelijke boek van J.R.R. Tolkien.
De rest van de voorstelling werd vooral gevuld met McKellens eigenlijke liefde en hoofdmoot van zijn lange loopbaan: William Shakespeare. Met evenveel sublieme expressie bracht hij diens klassieke toneelteksten te berde.
Wat een liefde voor hun taal en cultuur koesteren de Engelsen toch. Een gevoel voor drama en decorum. In Nederland zou zoiets al snel highbrow heten, elitair. Maar dit benauwde theatertje in Brighton was tot de nok gevuld met mensen van alle rangen en standen en leeftijden. En echt niet louter mensen die de acteur kennen uit de blockbusters; op Shakespeare werd even enthousiast gereageerd als op Gandalf. Klassiek theater is er nog gewoon volksvermaak.
Noem het een Britse eigenaardigheid, één van de vele. Ik vermoed dat hieruit ook een deel van het schouwspel van de huidige Britse politiek kunnen verklaren. Iets van dit volkstheatrale klinkt ook door in de figuur van Boris Johnson, de brexiteer die deze week volgens verwachting tot premier gekozen werd.
Zeker, zijn opkomst past ook in een wereldwijde populistische trend, maar het is te makkelijk om hem neer te zetten als de Engelse Trump. Hun schreeuwerigheid is van een andere orde. Trump is Wallstreet; hard en onbeschoft. Johnson is, ondanks zijn elitaire afkomst en opvoeding, West End; theatraal en volks.
Londen-correspondent Patrick van IJzendoorn beschreef Boris Johnson laatst in de Volkskrant als de held van Merrie England, van de “conservatieven met de kleine ‘c’, mensen die wereldverbeteraars wantrouwen, weinig ophebben met een bemoeizuchtige overheid (…), zweren bij gezond verstand, graag de spot drijven met zichzelf en anderen en tamelijk tolerant zijn, of onverschillig”.
Dezelfde Volkskrant-correspondent schrijft deze week in Katholiek Nieuwsblad een heel persoonlijke beschouwing over zijn toetreden tot de anglicaanse Kerk. Zeker de zogenoemde High Church is in verschillende opzichten uitermate katholiek, zo beschrijft Van IJzendoorn in detail. Ook hij noemt dat theatrale aspect: de Reformatie heeft dat niet uit de volksaard van de Engelsen gekregen.
En dat is iets moois en waardevols. juist ook in het politieke spel in Europa. Ook politiek is theater, in Brussel of Den Haag evengoed als in Londen. Er zijn volop redenen om het Britse politieke theater, met Boris Johnson als hoofdrolspeler in de spotlights, met argusogen te volgen.
Wat als hij tartend tussen Engeland en de rest van de wereld gaat staan en You shall not pass! roept? Kan hij rekenen op applaus of boegeroep? Maar laten we welwillend blijven: met de acteur uit het Verenigd Koninkrijk is het wellicht beter zaken doen dan met de zakenman uit de Verenigde Staten.
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
