Er is altijd gedoe over de kerststal in het Vaticaan. Meestal om esthetische redenen; ze worden door moderne kunstenaars gemaakt, en mensen hebben nu eenmaal de neiging om moderne kunst afschuwelijk te vinden. Toen Michelangelo een eeuw of vijf geleden nog een moderne kunstenaar was, vonden velen zijn werk ook afschuwelijk. Toch zijn we nu blij dat het Vaticaan voet bij stuk hield.
Maar dit jaar ging het gedoe niet over de artistieke kwaliteit. De kerstgroep in de Paulus VI-hal was gemaakt door twee kunstenaars uit Bethlehem, en naar regionaal gebruik gesneden uit olijfhout. Boven de drie meter hoge stal hing een paarlemoeren ster die verwees naar een ornament dat in de vijftiende eeuw door franciscanen vanuit Damascus naar Bethlehem was meegenomen. Wat je er verder ook van vindt: een ingetogen, redelijk klassiek kunstwerk, rijk aan symboliek.
De steen des aanstoots? Het kindje Jezus lag op een Palestijnse keffiyeh, in onze streken ook wel een ‘Arafatsjaal’ genoemd. Het leidde tot woedende reacties, vooral uit joodse en Israëlische hoek. In allerijl haalde het Vaticaan de kerststal een paar dagen na de presentatie ervan weer weg.
Of dit nu een geslaagd statement was tegen oorlogsgeweld of een diplomatieke uitglijder van het Vaticaan, wil ik hier in het midden laten. Deze rel over een simpele kerststal vind ik vooral tekenend voor het jaar dat achter ons ligt: een jaar van conflicten waarin geen ‘neutrale’ posities meer mogelijk waren, waarin zelfs pleidooien voor vrede als een oorlogsverklaring werden opgevat, waarin onpartijdigheid gold als heulen met de vijand, en werkelijk alles voer bleek voor oververhitte polemieken.
Zien we hoe betekenisvol het is dat deze boosheid zich nu juist op de kerststal projecteert? De kribbe bezit een blijvende zeggingskracht: symbool van de mensgeworden God in de meest erbarmelijke omstandigheden, een voederbak als wieg voor een hulpeloos kind dat als voedsel voor velen zal dienen, teken van tegenspraak tegen zelfzuchtige machten en krachten, de vredevorst die al voor Herodes aanleiding was om zijn moorddadige soldatenkliek eropuit te sturen.
En toch blijven de engelen die tekst zingen, die ook in het Latijn en Arabisch in de gewraakte Vaticaanse kerststal stond: “Eer aan God in den hoge en op aarde vrede onder de mensen in wie Hij welbehagen heeft.” Hoeveel oorlog en onrust er ook is, die vrede moeten we elkaar van harte blijven toewensen.
 |
Lees meer!Dit commentaar is afkomstig uit de dubbeldikke kersteditie van Katholiek Nieuwsblad. |
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
