<

Geef om katholieke journalistiek

doneer
Commentaar

Duitse discussies

Peter Doorakkers 6 augustus 2020
image
Een man verlaat een lege kerk in de Duitse stad Bonn. Binnen de Duitse Kerk is veel kritiek op het recente Vaticaanse document over parochievernieuwing. Foto: CNS Photo – Harald Oppitz, KNA

Bisschoppelijke kritiek alom in Duitsland, na een Vaticaanse document over parochievernieuwing: “beperkende bevelen”, een “rem op de motivatie van leken”, een “niet zomaar te accepteren inmenging” in het lokale bisschopsambt en zelfs de verzuchting, van kardinaal Marx, dat zoiets toch niet zomaar zonder overleg kan worden opgelegd – al kan dat natuurlijk best en verduidelijkt de tekst vooral bestaande regels (zie KN 32).

Geen toeval

De ophef bij de oosterburen is geen toeval. Verschillende Duitse bisdommen experimenteren, met een beroep op het priestertekort, met bestuursvormen voor parochies, waarin de rol van de pastoor wordt ingeperkt ten gunste van leken. En recent schoot het Vaticaan nog een plan van het bisdom Trier voor parochiefusies af.

Volgens de oud-curiekardinaal Walter Kasper mist de kritiek van zijn landgenoten echter “volledig het eigenlijke punt van de instructie”: die gaat niet primair over structuren, maar over “de pastorale bekering tot een missionair pastoraal werk”.

https://www.us12.list-manage.com/subscribe/post?u=d22144bf286104d517b638301&id=b3f10e4ed1

Het “eeuwige debat” over celibaat, vrouwenwijding en ‘managementteams’ met een kleinere rol voor priesters veroorzaakt volgens hem enkel onzekerheid: de Vaticaanse nadruk op de rol van de priester als hoofd van de parochie, is theologisch legitiem.

Waarschuwing van Franciscus

Soortgelijke geluiden klonken in juni 2019 al, in paus Franciscus’ brief aan de Duitse katholieken over de ‘synodale weg’, het omstreden hervormingsproces dat later dat jaar van start ging (zie KN 26).

“De focus op al dan niet ideologisch gedreven structuurhervorming oogt als verkapt ‘krimpmanagement’”

Franciscus riep hen op zich op evangelisatie te richten en waarschuwde voor “buitensporige centralisatie” en “subtiele verleidingen” die “ons vasthouden in vooropgezette schema’s en mechanismen die eindigen in vervreemding of beperking van onze missie”.

Er is een “pastorale bekering” nodig: een “structurele” hervorming gericht op aanpassing aan de tijd is niet het antwoord op de geloofscrisis. Een meerderheid van de Duitse bisschoppen wees een plan voor de synodale weg waarin die adviezen verwerkt waren, later af – waarna ze een tik op de vingers kregen van de Congregatie voor de Bisschoppen.

Priestertekort reëel probleem

Ja, een priestertekort is een reëel probleem: priesters kunnen overwerkt raken, het contact met parochianen verliezen in grote fusieparochies of verdrinken in bestuurlijk werk. Maar dat laatste kan voor een flink deel al gedelegeerd worden aan competente leken en is geen wondermiddel.

In dat licht is de eenzijdige nadruk van veel criticasters op méér verantwoordelijkheid voor leken een zwaktebod. (Overigens telde Duitsland in 2019 ongeveer 3500 katholieken per in het parochiepastoraat actieve priester; in Nederland lag dat aantal in 2018 op ruim 7600.)

Krimpmanagement

De focus op al dan niet ideologisch gedreven structuurhervorming oogt als verkapt ‘krimpmanagement’, zeker nu de Duitse Kerk ook recordaantallen gelovigen verliest: in 2018 en 2019 zei in totaal bijna een half miljoen Duitse katholieken de Kerk vaarwel. Handen aan de ploeg van de (her-)evangelisatie klinkt dan stukken logischer dan het overdoen van discussies die in Nederland jaren geleden al vruchteloos uitdoofden.

Een traditie van eeuwen tegenover de waan van de dag

In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.

Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.

Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.