Meestal wordt er voor het behoud van een markant gebouw gevochten, maar in Enschede is precies het tegenovergestelde gaande. Daar wil de Sint Jacobus de Meerdereparochie juist géén monumentale status voor de Sint Jankerk, die al een tijdje niet meer gebruikt wordt voor vieringen.
De parochie wil het kerkgebouw verkopen, liefst voor een zo hoog mogelijk bedrag, maar volgens de gemeente komt de kerk in aanmerking voor de monumentenlijst. De parochie ziet de vraagprijs daardoor kelderen: vanwege alle regels rond monumentale gebouwen zijn die veel minder gewild bij potentiële kopers.
“Het kan zo een paar ton schelen”, lamenteert de penningmeester van de parochie tegen Tubantia.
De parochie vindt de Sint Jankerk niet waardevol, onder meer omdat het interieur niet origineel is. Na wat foto’s gezien te hebben, kan ik nog wel een reden bedenken waarom deze kerk nou niet per se voor het nageslacht bewaard hoeft te worden: hij is foeilelijk.
De Sint Jan is zo’n typische jarenzestigkerk die aan de buitenkant op een gymzaal en aan de binnenkant op een crematorium lijkt, compleet verstoken van de serene spiritualiteit en uitnodigende schoonheid die een katholiek kerkgebouw uit zou moeten stralen. Dat soort kerken staan er meer dan genoeg in Nederland; als de Sint Jan ontmanteld wordt, gaat daarmee echt geen uniek erfgoed verloren.
Mocht u nou toevallig erg gecharmeerd zijn van de Sint Jankerk of van jarenzestigkerken in het algemeen, til dan alstublieft niet te zwaar aan deze tirade, want het is mij niet te doen om een pleidooi tegen lelijke kerken.
Het gaat hier vooral om een fundamentele vraag: wat vinden wij belangrijk? De gemeente Enschede wil sporen uit het verleden behouden, wat natuurlijk nobel is, zeker aangezien het aangezicht van Nederland in rap tempo verandert. De parochie wil juist een leeg gebouw opofferen om met de opbrengst onder meer te investeren in een andere kerk, waar nog wel mensen komen.
De ene partij kijkt naar het verleden, de andere naar de toekomst. Beide begrippen hebben hun waarde. Vaak kunnen ze naast elkaar bestaan en soms versterken ze elkaar zelfs.
Maar om ervoor te zorgen dat de Kerk een toekomst blijft hebben, moeten er soms ook keuzes gemaakt worden tussen het verleden beschermen of de toekomst omarmen. Die keuzes kunnen pijn doen, want ook jarenzestigkerken zijn natuurlijk plekken waar mensen het geloof gevierd hebben, hun kinderen lieten dopen, hun dierbaren uitgeleide deden.
Er toch voor kiezen om een kerk op te geven vereist daarom niet alleen moed, maar ook vertrouwen in de toekomst. Die moed en dat vertrouwen wens ik kerkelijk Nederland en Vlaanderen toe. Blijven we vasthouden aan een bekend verleden – of durven we te hopen dat onze Kerk een stralende toekomst heeft?
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.