De kersverse bisschop van Roermond herhaalde de vraag die hij van journalisten had gekregen met een ironische twinkeling in de ogen: of hij een ‘Franciscus-bisschop’ was… Hoe monseigneur Smeets geantwoord had, zei hij er niet bij in zijn slotwoord na de indrukwekkende wijdingsplechtigheid in de Sint-Christoffelkathedraal op zaterdag 8 december 2018. We kunnen vermoeden dat het met een wedervraag was: wat bedoelt u daar precies mee? Voor seculiere media die de Kerk graag in overzichtelijk zwartwit bezien, zal het vast iets betekenen als: bent u wel progressief genoeg? Deugt u?
Maar het is en blijft natuurlijk een gotspe; aan de hand van zulke simplistische tegenstellingen kunnen we de katholieke Kerk nooit echt begrijpen, noch het pontificaat van paus Franciscus duiden. Laat staan dat we ze als mal kunnen gebruiken om een net gewijde bisschop in te passen.
“Liturgie is de eigenlijke, de hogere politiek van de Kerk”
Tweet dit!
Zoals je een boom aan de vruchten leert kennen, zo leer je een priester, bisschop of paus kennen aan de liturgie waarin hij voorgaat – veel meer dan aan kerkpolitieke schema’s. Liturgie is immers de eigenlijke, de hogere politiek van de Kerk. En zo bezien was de wijdingsmis een indrukwekkend en veelbelovend programma voor het episcopaat van Harrie Smeets.
Wat mij opviel, was hoe het hele gebeuren tot in de puntjes verzorgd was, knap georkestreerd en geregisseerd (vergeeft u mij de theatrale termen). Er sprak katholiek zelfbewustzijn uit de liturgie; tegelijk het universele van de wereldkerk (o.m. door de aanwezigheid van bisschoppen uit Nederland, België, Duitsland en zelfs India) en de eigenheid van de lokale Limburgse kerkgemeenschap (fier uitgedragen door de aanwezige schutterijen, gilden en ridderordes). Tijdens de Mis klonk muziek van verschillende koren, verschillende liturgische stijlen van gregoriaans tot Taizé, zonder dat die meerstemmigheid ooit tot wanklank leidde. Religieuze ordes en congregaties waren vertegenwoordigd als lectoren en een diaken van het ook in Limburg actieve Neocatechumenaat verzorgde de evangelielezing in mediterrane stijl, gezongen en met gitaarbegeleiding.
Die meerstemmigheid, die veelkleurigheid, zo soepel maar beslist tot eenheid gebracht, met goed gevoel voor decorum en traditie: dat is de katholieke Kerk in optima forma. Levendig en vitaal, want onze religieuze traditie mag geen museumstuk worden, zo beklemtoonde bisschop Smeets ook in zijn slotwoord. De bisschopsstaf die hij van zijn voormalige parochie in Venray had gekregen nam hij tot voorbeeld: die had lang in een vitrine gestaan, maar daar hoort een bisschopsstaf niet thuis.
En de Kerk zelf ook niet. Smeets:
“De Kerk in alle tijden, maar zeker de Kerk in onze tijd, mag zichzelf niet in een vitrine laten zetten als een relict uit voorbije tijden of zich afsluiten achter gepantserd glas, in zelfgenoegzaamheid van het eigen gelijk, maar zal in de wereld te vinden moeten zijn.”
Gesproken, toch, als een echte ‘Franciscus-bisschop’. In de beste, veel ruimere zin van het woord.
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
