Sic transit… Aardse roem is vergankelijk, en het hoeft ons niet te verbazen dat wie ooit als held in brons gegoten werd, later als schurk bij het schroot belandt. Beeldenstormen horen bij de geschiedenis, en we beoordelen ze doorgaans positief of negatief al naar gelang ons eigen standpunt;
we kunnen jubelen als ergens het beeld van een gehate dictator wordt neergehaald, maar diep verontwaardigd zijn wanneer een terreurgroep antieke beelden opblaast die we als cultureel erfgoed zien.
Maar nog los van ons eigen standpunt, zouden we moeten inzien dat eigenlijk iedere beeldenstorm een vorm van overreactie is, van een wraakzuchtige, verbitterde zuiveringsdrang. Dat valt ook op in de beeldenstorm die losbarstte in het kielzog van de wereldwijde protesten tegen het racisme.
Hoe legitiem die protesten ook zijn, hoe goed het ook is dat we het debat aangaan over structureel racisme en de schandvlek van slavernij, dat doel heiligt niet elk middel.
Trouwens, het is maar de vraag of dit middel z’n doel überhaupt bereikt. De hele geschiedenis wordt zo teruggebracht tot een tergend simplistisch schema van ‘goede’ en ‘foute’ mensen, met slechts slavernij en kolonialisme als beoordelingscriterium.
En iedereen die niet op een koopvaardijschip slaven vanuit Afrika naar de Nieuwe Wereld heeft vervoerd, mag zich tevreden aan de goede kant van de streep wanen? Lekker overzichtelijk.
“Wanneer slaat een actueel debat om in historische censuur, in geschiedvervalsing?”
Tweet dit!
Het is prima om het gesprek aan te gaan of pak ‘m beet Jan Pieterszoon Coen een standbeeld verdient. Het is prima om, zoals nu in Duitsland gebeurt, de vraag op te werpen of middeleeuwse antisemitische gravures wel in een kerk thuishoren.
Het is prima om oog te houden voor het feit dat grote historische figuren als Winston Churchill ook heus minder fraaie kanten hadden. Maar wanneer slaat een actueel debat om in historische censuur, in geschiedvervalsing?
Wanneer zelfs grafstenen bedekt en beklad worden, wanneer films en tv-series al in de ban gedaan gaan worden vanwege vermeend ‘racisme’ – ja, dan zijn we die grens toch echt ver over.
De katholieke Kerk heeft de beruchte index librorum prohibitorum, de lijst van verboden boeken, allang afgeschaft; van de pogingen om nu een nog veel strengere seculiere variant op te tuigen krijg je de koude rillingen.
Historische censuur slaat bovendien ook makkelijk om in actuele censuur. Dat gebeurt ook al volop, en dat is welbeschouwd nog veel akeliger dan bronzen beelden die de plomp in gaan. Een muzikante van een gerenommeerd Amerikaans symfonieorkest werd onlangs ontslagen omdat ze op Twitter kritiek had geuit op plunderende anti-racismebetogers.
En schrijfster J.K. Rowling werd aan de schandpaal genageld omdat ze het gewaagd had mildironische kritiek te uiten op genderneutraal taalgebruik. Van enig debat is daarbij geen sprake meer, ze worden gebrandmerkt als ‘racist’ of ‘transfoob’, ze worden verketterd en geëxcommuniceerd.
Als er toch beelden van hun sokkel moeten, zullen we dan eens beginnen met onze eigen, soms al te kleingeestige (denk-) beelden?
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
