Geen woorden maar daden – dit is al geruime tijd niet enkel een Rotterdams, maar ook een Haags motto. We willen dat onze politici niet enkel gespierde taal uiten, maar juist ook dat ze de spierballen aan het werk zetten en doorpakken. Dat is begrijpelijk en niet geheel onterecht, daar niet van. Maar het is op z’n minst ironisch te noemen dat het precies dergelijke spierballenpolitiek is geweest die tot de val van het derde kabinet-Rutte heeft geleid.

‘Profiteurs’

Er was namelijk een tijd – nog niet eens zo heel lang geleden – dat we riepen om een keiharde aanpak van fraudeurs, van mensen die ten onrechte meer uit de ‘staatsruif’ aten dan hun toekwam. Geen woorden maar daden, nietwaar. Maar toen de overheid daarnaar handelde en keihard optrad, zagen we opeens de gezichten van die ‘profiteurs’. Ineens bleken velen van hen heel gewone, toch al ploeterende mensen te zijn, die ten onrechte als criminelen werden bejegend door onze overheid.

En toen begon het circus van ‘geen woorden maar daden’-roepen opnieuw, en we zullen in de aanloop naar de verkiezingen nog wel meer van zulke spierballentaal horen van zowel links als rechts. En ook nu: begrijpelijk, misschien terecht… Maar moeten we dan niet toch de conclusie trekken dat juist die dadendrang deel uitmaakt van het probleem? Het is volstrekt impopulair natuurlijk, maar eigenlijk zou het beter zijn om tegen overheid en politiek te zeggen: “Neem vooral je tijd, overhaast je beleid niet, en weet je wat, ietsje méér bureaucratie mag bij nader inzien best als dat de zorgvuldigheid en rechtvaardigheid van beleidsprocessen ten goede komt.”

Fatsoenlijke politici

In de Verenigde Staten heeft de koning van de onbarmhartige spierballentaal Donald Trump dan eindelijk plaatsgemaakt voor de notoire stotteraar Joe Biden. Ik vind het een verademing, juist omdat hij niet van de vlotte oneliners is en ook niet van de spectaculaire beleidsvoornemens. Ongetwijfeld zal hij de Amerikaanse katholieken nog op de kast jagen – nou ja, die zaten feitelijk al hoog op de kast vóór hij aantrad; de vraag is of hij hen er nog af krijgt de komende vier jaar. Maar het is tenminste een fatsoenlijke president, waar je ook fatsoenlijk mee van mening kunt verschillen.

Bij onze oosterburen gaat de koningin van de fatsoenlijke politiek Angela Merkel binnenkort het veld ruimen – juist die ene keer dat ze wél spierballentaal bezigde, haar roemruchte “Wir schaffen das”, werd haar het meeste nagedragen. Zij wordt als CDU-leider opgevolgd door Armin Laschet, een zo mogelijk nog kleurlozere politicus. Zijn saaiheid is een dankbaar mikpunt van kritiek, maar men zou dat juist toe moeten juichen in overspannen tijden als de onze: zo’n oerdegelijke, gematigde leider. Nog een praktiserend katholiek ook. Hij is betrokken bij het nogal progressieve lekencommité ZdK, dus ik vermoed dat ik het in kerkpolitieke kwesties vaak met hem oneens zal zijn. Maar ook hier: een fatsoenlijk mens om fatsoenlijk mee van mening te verschillen.

Laat, na alle verhitte spierballenretoriek, het tijdperk van de oersaaie politiek in hemelsnaam maar beginnen.