“De beste van de slechte keuzes”, zo oordeelde hoofdredacteur Jérôme Chapuis van de katholieke krant La Croix over Emmanuel Macron. Chapuis was opgelucht dat de zittende president was herkozen – alles beter dan de extreemrechtse kandidaat Marine Le Pen – maar toch ook verre van enthousiast.
Want vanuit katholiek perspectief valt het nodige op Macron aan te merken; denk aan zijn medisch-ethische standpunten, maar ook aan zijn lakse milieubeleid en zijn arrogante liberalisme. Het had de Franse samenleving verdeeld, het debat verhard, mensen doen vluchten naar de flanken van het politieke spectrum.
Ook katholieken, zo was eerder al gebleken uit een peiling van dezelfde krant na de eerste ronde van de presidentsverkiezingen. Waren Franse katholieken eerder nog huiverig om extreemrechts te stemmen, nu koos maar liefst 40 % voor Le Pen of de nog extremere kandidaat Zemmour. Ook de uiterst linkse kandidaat Mélenchon was verrassend populair in katholieke kring; bijna een kwart van alle actieve kerkgangers stemde op hem. Les extrêmes se touchent.
Maar voor we die extremen een soort magnetische aantrekkingskracht toe gaan dichten, kunnen we ons ook afvragen welke middelpuntvliedende krachten er in het politieke midden zelf werkzaam zijn.
Je kunt Macron zien als de belichaming van iets dat we maar even het ‘nieuwe midden’ zullen noemen. Hij is niet uiterst links of uiterst rechts, dus alvast in dat opzicht een centrumfiguur. Maar hij is ook geen klassieke politicus van het midden – zoals de christendemocraten en sociaaldemocraten van weleer, die vanuit een gerijpte politieke ideologie zochten naar compromis, matiging, verbinding.
Hij is populistisch midden, dat nieuw élan pretendeert te zijn – En Marche! Weg met de oude vriendenkliekjes van het politieke midden! Dat spreekt velen aan, maar is ook een recept voor teleurstelling en cynisme.
Oude vriendenkliekjes worden door nieuwe vriendenkliekjes vervangen en de nieuwe bestuurscultuur lijkt al snel akelig veel op de oude. In Den Haag, Brussel en vele andere machtscentra kunnen ze erover meepraten.
Het midden zelf duwt zo de kiezers naar de flanken – of, misschien nog wel erger: naar de onverschilligheid, naar het niet-stemmen, want ‘Wat heeft het voor zin?’… Ook daar spinnen de populisten van de flanken garen bij.
Maar het begint dus in dat nieuwe midden, dat heeft geleerd het spel van de populisten mee te spelen om hen te kunnen verslaan, dat dus stelselmatig slogans boven principes verkiest, beeldvorming boven inhoud. Dat kan een of meerdere keren winst bij de stembusgang opleveren, maar holt op lange termijn ieder politiek draagvlak uit. Als een gezonde democratie ons dierbaar is, mag het politieke midden er geen genoegen mee nemen de ‘beste van de slechte keuzes’ te zijn.
 |
Gratis kennismaken met KN?Dit commentaar is afkomstig uit Katholiek Nieuwsblad nr. 17. Vrijblijvend kennismaken met KN? Vraag hier 3 gratis proefnummers aan! |
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
