Het sociale verkeer kan niet zonder toverwoorden. Magische formules, die een slecht verklaarbare maar toch aantoonbare werkzaamheid bezitten. ‘Alstublieft’, bijvoorbeeld, of ‘dankuwel’. En niet te vergeten: ‘Sorry’ en ‘Het is al goed’. Het zijn simpele formules die we onze kinderen als eerste aanleren, en waar we ze het strengst op corrigeren als ze deze toverwoorden niet of verkeerd gebruiken. En terecht.
Nu leven we in tijden van onttovering, dus ook die sociale toverformules zijn wat aan inflatie onderhevig geraakt. We hoorden ze al te vaak, geloven niet meer écht dat ze gemeend zijn, laat staan dat ze werken.
“Juist als we sorry zeggen voor iets uit een ver verleden, drukken we uit dat we onszelf begrijpen als de erfgenaam van een langere traditie”
Tweet dit!
Dus waarom zouden we nog de moeite doen? Moet dat nou, dat sorry zeggen voor van alles en nog wat? Zeker als het om dingen gaat in een ver verleden, dingen die onze voorouders fout gedaan zouden hebben – wat hebben wij daarmee te schaften? Moet het niet eens klaar zijn?
Dat is het gemopper dat dan steevast klinkt, bijvoorbeeld toen de paus eerder dit jaar excuses maakte aan de inheemse bevolking van Canada vanwege de rol van de Kerk in het kostscholensysteem, en nu weer nu de Nederlandse regering op verschillende plaatsen excuses maakt voor het slavernijverleden. Als het ‘sorry’ vervolgens niet onverdeeld positief wordt ontvangen, klinkt het: ‘Zie je nou wel, het is toch nooit goed.’
Als onze kinderen zich op die wijze onder het sorry zeggen uit willen wurmen, accepteren we dat echter ook niet. Wederom: terecht. ‘Te lang geleden’, ‘niet mijn verantwoordelijkheid’, ‘die ander is toch nooit tevreden’ – allemaal geen excuus om geen excuses te maken.
Natuurlijk zijn er kritische kanttekeningen te plaatsen bij een soort gratuite ‘sorry-cultuur’, waarin slachtofferschap hét bepalende element van de identiteit van mensen dreigt te worden. Maar we kunnen ook blij zijn met de herwaardering van de sociale toverwoorden, inclusief het ceremonieel vertoon waarmee ze uitgesproken worden.
Ja, juist ook waar het zaken betreft uit een ver verleden, want daarmee drukken we uit dat we onszelf begrijpen als de erfgenaam van een langere traditie, in het besef dat zowel de goede als de kwade kanten daarvan verschillende generaties voort kunnen werken.
Het lijkt me ook onzin om te zeggen dat we daarmee eenzijdig de nadruk leggen op de minder mooie kanten van een bepaalde traditie. Het is uit liefde voor de mooie kanten dat iemand oprecht sorry kan zeggen voor de minder mooie kanten. Dat brengt herstel, genezing, in eigen kring, in de relatie met anderen, in de samenleving als geheel. Het is moeilijk te verklaren, maar het gebeurt echt: daar zijn het toverwoorden voor.
 |
Gratis kennismaken met KN?Dit commentaar is afkomstig uit Katholiek Nieuwsblad nr. 50. Vrijblijvend kennismaken met KN? Vraag hier 3 gratis proefnummers aan! |
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
