Een lelijk neologisme dook de afgelopen week in zo’n beetje alle kranten op: de ‘laag-vertrouwensamenleving’. Maar het woord beschrijft dan ook een lelijke zaak: in de voorbije anderhalf jaar is het vertrouwen van Nederlanders in de politiek tot een historisch dieptepunt gezakt, zo bleek uit gezamenlijk onderzoek van diverse universiteiten.
Dan kun je natuurlijk zeggen: ‘Daar heeft de politiek het ook wel een beetje zelf naar gemaakt’, en dat zal waar zijn, maar er is volgens mij ook iets anders aan de hand. We delen ook steeds minder met elkaar buiten dat wantrouwen.
“Een agressieve woordenstrijd duidt niet op sterke overtuigingen, eerder op zwakke overtuigingen die blazen als een kat in het nauw”
Tweet dit!
Je kunt er veel van zeggen, maar opvallend genoeg verbroedert en verbindt het mensen. Op uiterst dubieuze wijze, maar toch: aan de anti-coronademonstraties deed een merkwaardige mengeling van jong en oud, hoog- en laagopgeleid, (extreem-)links en (extreem-)rechts mee. De zwartekousenkerkganger van de Bible Belt en de macrobiotische bakfietsmoeder uit de Randstad vinden elkaar in hun wantrouwen jegens vaccins.
Wantrouwen biedt velen kennelijk houvast in een wereld waar zij steeds minder van snappen. Ja, wantrouwen geeft op een gekke manier zelfs vertrouwen. Of althans de illusie van vertrouwen: het idee dat je het snapt, dat je je niet laat bedotten, het bijgeloof dat je zelf een god bent in het diepst van je gedachten, heer en meester over je eigen lot en leven.
Over vreemde dwarsverbanden gesproken: zelfs mensen die zich pro-life noemen, bedienen zich in het vaccinatiedebat niet zelden van hét typische argument van pro-choice: ‘Ik ben toch zeker baas in eigen lichaam?’
Drie hoeraatjes voor het wantrouwen als het inderdaad zorgt voor de verzoening van tegenpolen. Maar in werkelijkheid is het wantrouwen een bedrieglijke bruggenbouwer. Als de bonte anti-coronabetoging voorbij is, zullen de hard-rechtse student en de soft-linkse babyboomer die daar samen leuzen scandeerden, elkaar weer even hartgrondig minachten. Als we de zwartekousenkerkganger en de bakfietsmoeder bij elkaar in een kamer zetten, zullen zij elkaar geen moment verstaan.
En intussen vindt ook aan menige doodgewone keukentafel een stille scheiding van harten plaats – zullen we het maar gezellig houden en niet meer praten over vaccinaties, coronapassen en politiek? Daar komt maar ruzie van…
Dan zijn er mensen die zeggen: laat er maar ruzie van komen, dat is alleen maar een teken dat het over wezenlijke zaken gaat. Maar ik betwijfel het. Wie harder gaat praten heeft zelden veel te zeggen. En een agressieve woordenstrijd duidt niet op sterke overtuigingen, eerder op zwakke overtuigingen die blazen als een kat in het nauw. Slechts de duivel die wantrouwen heet, lacht erbij in zijn knuisten. De moeilijkere, maar betere weg, is die van mildheid, nuance, begrip, bescheidenheid – kortom, de weg van vertrouwen.
 |
Gratis kennismaken met KN?Dit commentaar is afkomstig uit Katholiek Nieuwsblad nr. 44. Vrijblijvend kennismaken met KN? Vraag hier 3 gratis proefnummers aan! |
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
