Misschien is het alweer weggezakt, maar een fragment uit het NPO-programma First Dates, waarin de 21-jarige Davey Verbeek zijn ideeën over vrouwen en rolpatronen ventileerde, zorgde de afgelopen weken voor een storm van reacties. “Jij wilt gewoon bezig zijn met je nagels en make-up”, zei hij tegen zijn date op nationale televisie. “Jij gaat nooit meer geld verdienen dan ik.”

Op sociale media werd de jonge Bosschenaar fel bekritiseerd en als vrouwonvriendelijk weggezet. Het is verleidelijk hem af te schilderen als een curiositeit, iemand die uit de pas loopt met zijn generatie. Maar Davey is geen losstaand geval: hij weerspiegelt een bredere groep van zoekende jonge mannen die opgroeien in een tijd van tegenstrijdige boodschappen over masculiniteit.

De manosphere

In de online manosphere worden jongens blootgesteld aan mannelijke rolmodellen die dominantie, status en emotionele hardheid verheerlijken. Voor adolescenten die worstelen met onzekerheid en een gebrek aan richting, is dat aantrekkelijk. Het biedt houvast, maar wel tegen een hoge prijs: het ontkennen van kwetsbaarheid en het reduceren van relaties tot machtsspelletjes.

@firstdatesnl Say it loud babe!! 🔥 #ambitie #girlpower #firstdatesnl ♬ origineel geluid – First Dates NL | ☰ BNNVARA

Kort na de uitzending schoof Davey aan bij RTL Tonight. Daar vertelde hij over zijn moeilijke jeugd waarin hij traditionele rolpatronen niet meekreeg, maar er desondanks in gelooft. Voor hem betekent het stabiliteit, duidelijkheid, een anker in een wereld die vaak verwarrend en veeleisend is.

Wat dan wél?

In zijn overtuiging herken je zowel de hang naar orde als de angst voor chaos. Maar achter de zelfverzekerde uitspraken schuilt ook een jongeman die zichtbaar moeite heeft emoties te verwoorden, die liever stevig oogt dan onzeker. Zijn gladgestreken gezichtsuitdrukking en het ontwijken van extra vragen over zijn jeugd verraden eerder kwetsbaarheid dan kracht.

Dat legt een dieper maatschappelijk probleem bloot. We zijn er snel bij om te wijzen op de gevaren van toxic masculinity  – en terecht. Femicide, vrouwenhaat en verhalen over onveiligheid laten zien dat er mannen zijn die hun macht misbruiken en levens verwoesten. Tegelijkertijd wordt de volgende vraag te weinig gesteld: wat verstaan we onder ‘gezonde mannelijkheid’?

Leuzen als “niet elke man, maar wel áltijd een man” klinken luid op sociale media, maar bieden geen antwoord op de behoefte van jongens die zich afvragen wie of wat ze dan wél moeten zijn.

Ontbrekende mentoren

Gezonde mannelijkheid betekent niet dat jongens hun kracht of ambitie moeten onderdrukken. Het betekent dat ze leren die te combineren met empathie, respect en emotionele volwassenheid. Emoties, kracht en ambitie kennen geen geslachtsgrenzen. Jonge mannen én vrouwen moeten leren omgaan met gevoelens, zelfbeeld en relaties. Dat is een levenslange oefening.

Veel jongeren van nu zijn opgegroeid in een context van scheidingen, afwezige vaders of ontbrekende mentoren. Ik hoor jonge mannen van mijn leeftijd zeggen dat ze een sterke vaderfiguur of inspirerend rolmodel hebben gemist, iemand die liet zien hoe je als man omgaat met ambities, onzekerheid, falen en liefde.

Goed alternatief

De vraag is dus niet of we jonge mannen als Davey moeten veroordelen, maar hoe we hen kunnen begeleiden. Welke rolmodellen bieden we hun? Welke gesprekken voeren we met hen thuis, in de klas, in sportclubs of geloofsgemeenschappen?

De maatschappelijke discussie over ‘giftige mannelijkheid’ is pas zinvol als we er ook een aantrekkelijk en haalbaar alternatief naast zetten. Adolescenten hebben houvast nodig, niet in de vorm van machtsdenken of simplistische rolverdelingen, maar in de vorm van dialoog en begeleiding.

Emma Koevoets is redacteur nieuwe media bij KN.