De leiderschapscrisis in het aartsbisdom Keulen verdiept zich: een lekengroep zegt de samenwerking met kardinaal Woelki op, een vrouwengroepering vraagt om ingrijpen uit Rome. Intussen zijn er wachtrijen om zich te laten uitschrijven uit de door misbruikschandalen geplaagde Keulse Kerk.
De voortvarende aanpak van de misbruikcrisis die kardinaal Rainer Maria Woelki doorvoerde, lijkt als een boemerang bij hem terug te keren. Vorig jaar kreeg hij al een stortvloed van kritiek te verduren, omdat hij een door hem zelf gelast misbruikonderzoek terug naar de tekentafel stuurde.
Het rapport zou “methodologische tekortkomingen” hebben, luidde de verklaring – maar boze tongen beweerden dat de kardinaal bepaalde mensen uit de wind wilde houden. Onzin, zei Woelki daar zelf steevast over, niemand wordt gespaard, “zelfs ikzelf niet”.
Zijn tegenstanders willen hem aan zijn belofte houden, zeker toen in december een zaak naar buiten kwam waarbij Woelki zelf laks zou hebben opgetreden. Hij zou vlak na zijn aantreden in 2014 een misbruikzaak niet aan de bevoegde instanties in Rome hebben gemeld, zoals voorgeschreven.
“De gebeurtenissen in het aartsbisdom Keulen hebben de parochies, de mensen die in het pastoraat werken en vele gelovigen in een diepe crisis gestort”
Tweet dit!
Het lijkt spijkers op laag water zoeken, te meer omdat dat dossier eigenlijk het pakkie-an was van Woelki’s voorganger, wijlen kardinaal Meisner. Maar voor een kardinaal die zelf altijd zeer kritisch is geweest op collega-prelaten die laks optraden tegen misbruik, Meisner incluis, is het natuurlijk weldegelijk een uiterst pijnlijke omissie.
De roep om Woelki’s aftreden klonk daarom al snel. Onlangs voegde de progressieve vrouwengroep Maria 2.0 zich bij het koor van criticasters, zo meldde persbureau KNA. In een brief aan paus Franciscus vragen de vrouwen om een apostolische visitatie in het Keulse aartsbisdom – ingrijpen uit Rome dus; vrij opmerkelijk voor een groepering die Rome doorgaans ziet als een bolwerk van behoudendheid.
“De gebeurtenissen in het aartsbisdom Keulen hebben de parochies, de mensen die in het pastoraat werken en vele gelovigen in een diepe crisis gestort”, aldus Maria 2.0 in de brief aan de paus.
Grote woorden misschien, maar nauwelijks overdreven: het aantal officiële aanvragen om zich uit te laten schrijven uit de Kerk, rijst de pan uit, zo meldde de Keulse regionale rechtbank vorige week. Omdat kerklidmaatschap in Duitsland gekoppeld is aan de kerkbelasting (‘Kirchensteuer’), moeten mensen zich langs deze formele weg uitschrijven.
Tot en met eind maart zijn de afspraakmogelijkheden volgeboekt, ondanks een in allerijl vergrote capaciteit. De rechtbank schat de toename van het aantal uitschrijvingen op zeventig procent.
Een groep van 34 priesters uit het aartsbisdom schreef inmiddels een brandbrief aan Woelki, waarin zij schrijven dat zij in hun dagelijkse werk voortdurend last hebben van het “verlies aan geloofwaardigheid” dat de Kerk door de schandalen heeft opgelopen. De priesters roepen Woelki en de gehele leiding van het aartsbisdom op om “eerlijk en transparant om te gaan met hun eigen fouten” en “structurele fouten in heden en verleden te erkennen”.
Nog krasser was de formulering van een bestuursbesluit van de diocesane lekenraad eind vorige week. In een zeer ongebruikelijke manoeuvre liet dit officieel inspraakorgaan van leken binnen het aartsbisdom weten niet meer te willen samenwerken met Woelki. Zij legden daarmee feitelijk hun functie neer binnen wat geldt als het belangrijkste adviesorgaan van het aartsbisdom, “totdat de vertrouwensbasis en de geloofwaardigheid zijn hersteld”.
Of het vertrouwen nog hersteld kan worden, is maar zeer de vraag. Het zal hem bepaald niet helpen dat hij binnen het kerkpolitieke krachtenveld van Duitsland te boek staat als conservatief; hij heeft geen vrienden gemaakt met zijn kritiek op de liberale luchtfietserij die het hervormingstraject van de ‘Synodale Weg’ domineert.
In maart moet de tweede versie van het misbruikrapport verschijnen, dat door Woelki gevraagd is, en waarvan hij eerder al gezegd heeft dat hij er zo nodig ook persoonlijk conclusies aan zal verbinden. De vraag is nu echter, of het wel tot maart zal duren vooral de kardinaal zijn conclusies trekt en zich gedwongen ziet de aftocht te blazen.
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
