Het Europees Parlement stemde onlangs in met een verbod op visserij met de pulskor-techniek. Deze on-Europese houding kan ook gevolgen hebben voor andere zaken waarin Nederland voorop loopt, zoals de landbouw.
De goedkeuring van de pulskortechniek in de visserij had een hamerstuk moeten zijn. Deze nieuwe uitvinding met kleine stroomstootjes ontziet de zeebodem en de bijvangst. Vissers besparen bovendien vele liters brandstof vergeleken met de oude methode van kettingen over de bodem sleuren.
Al bijna tien jaar doen vissers proeven met pulskortechniek. Met succes, vooral in Nederland. Steeds meer vissers durfden twee- tot vierhonderdduizend euro te investeren in de techniek. Ze kregen vlot vergunningen en subsidies: er vissen al 84 kotters met deze techniek.
Geen vuiltje aan de lucht dus, toen de EU aankondigde te gaan beslissen over de pulstechniek en andere technische maatregelen voor visserij. Het Europees Parlement is doorgaans enthousiast over milieuverbeteringen. Als medeonderhandelaar voor technische maatregelen in de visserij kreeg ik hiervoor steun in de commissies Visserij en Milieu. Daarbij wilde ik ruimte laten aan de kleine vissers, met subsidie voor het renoveren van hun boten.
Maar toen keerde het tij. De kleine Franse vissers kwamen in actie. Fransen staan in Europa niet bekend als voorlopers. Ze houden zich bijvoorbeeld al jaren niet aan afspraken over begrotingstekorten of minder staatsinvloed. Met de visserij is dat niet anders
De Franse vissers zagen een kans om Nederlandse concurrenten de wind uit de zeilen te nemen. Met een milieubeweging deden ze alsof de pulstechniek verschrikkelijk is, alsof vissen met zware stroomstoten geëlektrocuteerd worden en alsof Nederlandse fabrieksschepen de Franse kust leegzuigen. Van die beweringen klopt weinig of niets, blijkt uit verschillende onderzoeken, maar de beelden bleven hangen bij Europarlementsleden. Argumenten verloren van emoties.
Mijn christendemocratische EVP-fractie en de Nederlandse collega-parlementariërs bleken gelukkig grotendeels ongevoelig voor de onzin, maar ze vormden een minderheid. Een monsterverbond van linkse, eurosceptische en dierenpartijen boorde de milieuvriendelijke techniek de grond in. Vissers in Urk, Stellendam en andere plaatsen zien hun investering van in totaal 25 tot 30 miljoen euro plots waardeloos zodra de tijdelijke vergunningen volgend jaar aflopen.
Minister Carola Schouten (Visserij) probeert te redden wat er te redden valt, samen met onderhandelaars van het parlement en de EU-landen. Maar het wordt lastig.
Critici zeggen dat Nederland kwaad bloed had gezet door véél meer schepen te voorzien van pulskor-techniek dan andere landen: Europees gold in principe een limiet van 5% van de kottervloot, maar in Nederland vaart 40% met deze techniek. Maar alle vergunningen zijn gegeven in overeenstemming met de Europese Commissie. En Nederland vangt wel veel schol en tong, maar niet méér dan het toegekende quotum.
Nederland loopt vaak voorop met vernieuwing, ook op het gebied van milieu en landbouw. We denken dat anderen ons wel volgen. Maar dat klopt niet.
Was Nederland naïef? Was de tegenstand te verwachten? Ik denk het niet. De Nederlandse overheid en de vissersorganisaties hebben hun sterke argumenten vóór de pulskor goed verspreid. Ik heb nog nooit meegemaakt dat een klein clubje activisten zo op de valreep een goed plan kon doorboren. Lijnrecht tegen alle wetenschap, eigen visserijspecialisten en de Europese Commissie in.
Bijzonder zorgelijk is dat Frankrijk zo een klein land opzij kan zetten, zelfs over een milieuvriendelijke techniek. Dat is een zeer on-Europese handelwijze. De veelal katholieke founding fathers bouwden Europa op grensoverschrijdende samenwerking, op win-winsituaties. De stemming over pulsvisserij is daarom een keerpunt. Het is een dag dat Europa verloor.
Als argumenten en innovatie verliezen van louter nationale machtspolitiek, dan staat Nederland meer onheil te wachten. Ik denk aan de landbouw in ons land. Vooral melkveehouders moeten hun veestapel al fors inkrimpen om te voldoen aan de eisen voor fosfaat-uitstoot. Europa werkt nu aan het landbouwbeleid van na 2020. Is daar nog wel iets weggelegd voor Nederland, als grootste landbouwexporteur van de EU?
Mijn vrees is dat de stemming de voedingsbodem voor eurosceptici vergroot en de aanhangers van een ‘Nexit’ in de kaart speelt. Dat bleek helaas ook uit de vele reacties die ik kreeg op de stemming.
Ik hoop en bid dat de tegenstanders van de pulskor-visserij hun zware verantwoordelijkheid voor de gevolgen goed beseffen.
Annie Schreijer-Pierik is lid van het Europees Parlement voor het CDA.
