In februari nam burgemeester Carola Schouten van Rotterdam het eerste exemplaar in ontvangst van het nieuwe boek van historicus Cees Willemsen over de geschiedenis van het Kansfonds – tot 2016 bekend als Stichting Katholieke Noden, ofwel SKAN. Een non-profitorganisatie die zich inzet voor de kwetsbaren in de samenleving, maar die haar oorsprong vindt in een loterij met pleisters als lootjes. Hoe zit dat nu precies?
Rotterdammer Albert M. Bergers (1903-1980) zette zich sinds 1927 in voor de katholieke EHBO. Toen in mei 1940 de bommen vielen op de Maasbruggen was Bergers een van de hulpverleners die zich ontfermden over de doden en gewonden. Na de oorlog werd hij de landelijke voorzitter van de Katholieke Nationale Bond voor EHBO. Hij stond voor een moeilijk uitdaging, want door de wederopbouw waren financiële middelen schaars.
In 1949 kwam Bergers daarom op het idee om lootjes te gaan verkopen, in de vorm van pleisters, bij alle parochies van Nederland. Op iedere pleister stond een lotnummer. Het winnende lootje werd bekend gemaakt via een radio-uitzending van de KRO. En de opbrengst? Die ging naar het goede doel: de EHBO. Deze zogenaamde ‘pleisteractie’ bleek een groot succes. Het was de eerste goede-doelenloterij van zijn soort in ons land. Volgens auteur Cees Willemsen was dit een gouden greep, omdat door het kansspelelement de drempel om geld in te leggen voor liefdadigheidswerk voor de ‘gewone burger’ lager werd.
De actie kreeg snel een vervolg. Bergers en de KRO bleven samen loterijen organiseren voor verschillende goede doelen, waaronder voor de oprichting van het eerste katholieke ziekenhuis: het Sint-Radboud in Nijmegen. De media-aandacht rondom de acties werd steeds groter en de prijzen steeds mooier: van bedevaarten naar Lourdes tot televisies (wat een spiksplinternieuw fenomeen was in die tijd).
Om de fondsen die werden binnengehaald te kunnen beheren, werd midden jaren vijftig SKAN opgericht. Toen Bergers in 1964 afzwaaiden, had hij in vijftien jaar tijd zestig acties gedraaid die in totaal zestig miljoen gulden hadden opgeleverd (omgerekend naar nu: 464 miljoen euro). Hoewel de pleisteracties niet meer worden georganiseerd, zet SKAN zich tot op de dag van vandaag in voor het ondersteunen van liefdadigheidswerk. Het archief wordt bewaard bij het Katholiek Documentatiecentrum te Nijmegen.
| Cees Willemsen, De naoorlogse geschiedenis van katholieke liefdadigheid Uitgeverij: Walburg Pers Pagina’s: 296 | € 24,99 |
 |
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
