<

Geef om katholieke journalistiek

doneer
Commentaar

Het afzetten van nalatige bisschoppen

KN Redactie 18 juni 2016
image
'Het afzetten van een bisschop is niet niks en was al lang in het kerkelijk recht voorzien (Foto: AP)

“Wij zijn extreem sceptisch.” Zo reageerde het Amerikaanse Netwerk van Overlevenden van Misbruik door Priesters (SNAP) op het motu proprio dat nalatige bisschoppen moet aanpakken.

Toch brachten media wereldwijd Come una madre amorevole (‘Als een liefhebbende moeder’) als het document waarmee paus Franciscus bisschoppen kan afzetten die verwijtbaar gefaald hebben bij het aanpakken van seksueel misbruik.

Onzin, want het kerkelijk recht voorziet daar al veel langer in. Het verwijt is juist dat daar nooit werk van is gemaakt.

Dode letter

Associated Press (AP) kopte het nieuws over het motu proprio heel anders: ‘Paus schrapt tribunaal voor nalatige bisschoppen’.

In maart merkte AP al op dat het tribunaal, dat precies een jaar geleden met veel tamtam werd aangekondigd, dode letter was gebleven. Van dat tribunaal is geen sprake meer, volgens AP door binnenkerkelijke bezwaren, met name van de kant van kerkjuristen.

Leemtes en onduidelijkheden

Die zijn er vooralsnog niet minder op geworden. Verschillende canonisten hebben al op forse leemtes en onduidelijkheden gewezen.

Maar wat volgens kerkjurist Ed Condon “seismische consequenties” kan hebben is dat de focus uitgebreid is van seksueel misbruik naar ander ernstig falen dat een gelovige of gemeenschap “fysiek, moreel of spiritueel schaadt”.

Hete hangijzers

Dan kun je de bui al zien hangen wat bisschoppen betreft die bij bepaalde groepen niet goed liggen. Of, omgekeerd, die Rome onwelgevallig zijn. Om een heet hangijzer te noemen: een bisschop die hertrouwd gescheidenen de communie weigert, of publieke voorstanders van abortus.

Of, in de Nederlandse situatie, een geweigerde uitvaart, gesloten parochiekerk of disciplinering van een parochie of pastoraal team. Daar schrikken de meeste bisschoppen toch al voor terug, laat staan bij mogelijke Romeinse afzettingsprocedures.

Heksenjachten

Het oorspronkelijke geplande tribunaal zou ondergebracht worden bij de Congregatie voor de Geloofsleer, waar alle misbruikzaken worden behandeld. Nergens wordt duidelijker welke bisschoppen of oversten hoe en waar nalatig of zelfs medeplichtig zijn geweest.

Dat voorkomt te verwachten heksenjachten of oneigenlijk gebruik om bisschoppen het zwijgen op te leggen of te wippen. Maar het is juist deze congregatie die er volledig buiten wordt gehouden.

Willekeur

Het afzetten van een bisschop is niet niks en was al lang in het kerkelijk recht voorzien. Talloze seksueel misbruikschandalen schreeuwden om het aanpakken van in dit specifieke geval ernstig falende of zelfs indirect medeplichtige bisschoppen.
Het motu proprio lijkt echter ergens anders over te gaan.

De sfeer van willekeur die dat oproept wordt versterkt door de bepaling dat de bevoegde instanties misstanden niet moeten, maar kunnen aanpakken. Je kunt SNAP moeilijk ongelijk geven.

Een traditie van eeuwen tegenover de waan van de dag

In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.

Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.

Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.