De zeggingskracht van het midden is tanende.
De uitslag is inmiddels bekend, de CSU leed een historische nederlaag, terwijl de flanken op zowel links (Grünen) als rechts (AfD) flinke zetelwinst boekten.
De betekenis ervan reikt volgens mij verder dan de Duitse politiek. De erosie van het politieke midden ten bate van links en rechts populisme is natuurlijk al jaren aan de gang. Maar als zelfs Beieren, van oudsher bolwerk van behoudende katholieken, het gematigd conservatisme inruilt voor de meer modieuze kretologie van de flanken, is er toch echt iets aan de hand.
De zeggingskracht van het midden is tanende. Dat kun je duiden vanuit de politieke wederwaardigheden – onbehagen over Merkels naïeve Wir schaffen das in de vluchtelingencrisis, gekrakeel tussen CDU en CSU, de sleetsheid van een te lang regerende partij in het algemeen – maar het is meer dan dat, een teken van onze tijd.
Gematigdheid is op alle terreinen impopulair. Het verkoopt slecht, het komt muf en belegen over. Hoezo (om maar wat te noemen) ‘Geniet maar drink met mate’? Onze tijd snapt de comazuiper enerzijds en de geheelonthouder anderzijds veel beter dan de gematigde drinker. Terwijl het toch heel goed te beargumenteren is dat juist die gematigde drinker de geneugten van het wijntje op z’n tijd het best op waarde kan schatten.
Al bij de oude Grieken werd de matigheid, het juiste midden houden, gezien als een deugd. Het christendom heeft die deugdenethiek overgenomen en verder uitgewerkt. Evenwichtigheid, niet zwichten voor de verlokkingen van de uitersten: lange tijd werd dat als iets goeds gezien.
Nu is het saai; reclamemakers en influencers (invloedrijke mensen op sociale media) spiegelen ons juist een leven voor dat we voortdurend to the max moeten uitleven. Dat onze ecologische voetafdruk daardoor enorm wordt, kan dan vervolgens weer met nieuwe slogans bestreden worden; dan moeten we allemaal back to basic. ’t Is steeds het ene uiterste of het andere; terwijl een beetje matiging toch al heel wat goeds zou kunnen betekenen voor medemens en milieu.
Saai? Het zij zo. Ik zie matigheid – in alle opzichten; persoonlijk en politiek, en trouwens ook religieus – als dé deugd van de nuchtere mens, van de verstandige, van wie relativeren kan, van de vrolijke levensgenieter ook. Kortom: als de deugd van de katholiek. De verkiezingsuitslag in Beieren duidt vooral op voortschrijdende ontkerstening.
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
