<

Geef om katholieke journalistiek

doneer
Interview

Door hun ‘dubbele kwetsbaarheid’ lopen vrouwen extra veel risico’s bij christenvervolging

Luuk van den Einden 15 januari 2025
image
Een vrouw in tranen bij een uitvaart na een terreuraanval op een kerk in het Nigeriaanse Owo in 2022. Foto: CNS - Temilade Adelaja, Reuters

De nieuwe Ranglijst Christenvervolging van Open Doors bevat weinig verrassingen: voor het zoveelste jaar op rij neemt de onderdrukking van christenen wereldwijd toe. Daarbij is duidelijk te zien dat vervolging voor vrouwen en mannen verschillende gezichten aanneemt.

Zoals ieder jaar publiceerde hulporganisatie Open Doors vandaag weer de Ranglijst Christenvervolging, een overzicht van de vijftig landen waar christenen de grootste problemen ondervinden. Volgens de jongste cijfers gaan wereldwijd 380 miljoen christenen gebukt onder zware geloofsvervolging.

Een “overweldigend” aantal, aldus Open Doors-directeur Maarten Dees. “De vijftig landen van de Ranglijst Christenvervolging laten een wereld van lijden zien. Vrijheid van religie en levensovertuiging is een groot goed, maar helaas zien we in de landen van de ranglijst en ook buiten de top 50 een verdere verslechtering van die vrijheid plaatsvinden.”

Bekende elementen

Dat de vervolging van christenen steeds heftiger wordt, is geen nieuwe ontwikkeling: die trend is al jaren zichtbaar. De nieuwste ranglijst bevat dan ook veel bekende elementen: Noord-Korea staat zoals bijna elk jaar op de eerste plek, in het Midden-Oosten en Afrika is jihadisme een groot probleem en in met name Azië stellen regimes zich repressief op.

Maar wat ook uit het bijbehorende rapport blijkt, is dat de betekenis van geloofsvervolging voor vrouwen en mannen kan verschillen. Open Doors doet daar specifiek onderzoek naar; zo brengt de organisatie ook ieder jaar rond Internationale Vrouwendag (8 maart) het zogenaamde Genderrapport uit, dat de verschillen in genderspecifieke religieuze vervolging in kaart brengt.

Aanranding en verkrachting

“Wij onderzoeken daarbij ‘pressure points’, drukpunten die specifiek voor vrouwen of juist voor mannen van toepassing zijn”, legt Open Doors-woordvoerder Wimco Ester uit. Daaruit blijkt dat geloofsvervolging voor mannen vaak meer rechtstreekse vormen aanneemt, zoals fysiek geweld, gevangenschap of baanverlies, waardoor een man geen geld meer kan verdienen voor het onderhoud van zijn gezin.”

“Geloofsvervolging gebeurt bij vrouwen op een meer verborgen manier, waarbij het beschadigen van hun ‘eer’ of het bedreigen van hun kinderen een centrale plaats inneemt. Zo hebben vrouwen in het bijzonder te maken met ontvoeringen, huisarrest, aanranding en verkrachting en gedwongen huwelijken.

image
De top tien van landen waar christenvervolging het hevigst is uit de ranglijst van dit jaar. Bron: Open Doors

Volgens Ester kijkt de organisatie ook naar de impact van vervolging op de nieuwe generatie, waarbij gelet wordt op verschillen tussen meisjes en jongens. “Natuurlijk zijn er ook aspecten die op vrouwen en mannen van toepassing zijn, zoals arrestaties en discriminatie tijdens de studie. Daarbij zien we dan wel weer verschillen in hoe vaak dat voorkomt.”

Makkelijk doelwit

Uit de onderzoeken van Open Doors komt naar voren dat vrouwen over het algemeen veel meer risico’s lopen dan mannen. De organisatie noemt dat dubbele kwetsbaarheid, legt Ester uit: “Meisjes en vrouwen zijn kwetsbaar omdat ze christen zijn en daardoor in veel landen behoren tot een religieuze minderheid, wat hen een status van tweederangsburgers of erger geeft. Daarnaast speelt ook hun gender een rol. Als vrouw hebben zij in veel culturen al minder aanzien in vergelijking met mannen. Juist daar wordt vervolgens dankbaar gebruik, of beter gezegd misbruik, van gemaakt.”

“We zien al jaren een bevestiging van de verschillende drukpunten voor mannen en vrouwen: er is een duidelijk verschil en dat wordt jaar op jaar bevestigd. We zien ook dat in een onzekere situatie zoals een burgeroorlog, met mensen die in eigen land op de vlucht zijn, gemarginaliseerde christenen extra kwetsbaar zijn. Dat kan te maken hebben met een machtsvacuüm en met een cultuur van straffeloosheid. Christenen als religieuze minderheid zijn dan een makkelijk doelwit.”

Daarnaast is de impact van de verschillende vormen van vervolging bij vrouwen en mannen heel groot, aldus Ester. “Uit je dorp gezet worden, vrijwel al je bezittingen kwijt zijn, jarenlange gevangenschap, marteling, seksueel misbruik, in een huwelijk gedwongen worden… dit tekent mensen vaak een leven lang.”

Opruiende toespraken

Verder kunnen sociale media vervolging in de hand werken en het effect van uitingen van onderdrukking vergroten, merkt de organisatie. “Nepnieuws en geruchten worden makkelijk verspreid en worden voor waarheid aangenomen; vervolgens wordt daarop geacteerd. In een land als India zijn opruiende toespraken van hindoegeestelijken of politiek leiders als een vonkje in een kruitvat met rellen, geweld en vernieling tot gevolg.”

Ook kunnen sociale media gebruikt worden om iemand publiekelijk ‘te kijk te zetten’. In mei 2023 werden twee christelijke vrouwen in Noordoost-India naakt over straat geleid en aangerand door een menigte. Een filmpje van dat incident deed razendsnel de rondte en genereerde massale ophef.

‘Vertel hun verhalen’

Ester kent nog andere voorbeelden: “Mensen kunnen gedwongen worden om religieuze rituelen van de dominante godsdienst in het land uit te voeren. Video’s van zulke incidenten gaan als een lopend vuurtje rond op sociale media, met alle gevolgen van dien.”

https://www.kn.nl/categorie/godsdienstvrijheid/

Hoewel de voortdurende toename van christenvervolging moedeloos kan stemmen, hamert Ester erop dat aandacht en actie essentieel blijven. “Vertel hun verhalen door, steun hen en bid voor hen. Vaak lijkt het vechten tegen de bierkaai, maar dat moet ons nooit ontmoedigen. Laten we gebruikmaken van onze vrijheid en mogelijkheden en laten merken dat we onze vervolgde geestelijke familie nooit vergeten.”

Een traditie van eeuwen tegenover de waan van de dag

In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.

Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.

Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.