De zoon van de Oekraïens-katholieke priester Mykhailo Dymyd stierf op het slagveld in Oekraïne. Zijn dood maakte voor Dymyd het geloof in de Verrijzenis concreet.
Op een prachtige zomerdag twee jaar geleden kwam de Oekraïens-katholieke priester Mykhailo Dymyd de sacristie van de Petrus- en Pauluskerk in Lviv binnen. Hij begroette zijn collega-priesters met de bekende groet Khrystos voskres, “Christus is verrezen”.
Maar in plaats van te antwoorden met het gebruikelijke Voistinu voskres (“Hij is waarlijk verrezen”), staarden de geestelijken in verbijsterde stilte voor zich uit.
“Ik vroeg hun: ‘Waarom reageren jullie niet?’”, vertelt pastoor Dymyd. “En ik herhaalde de begroeting.” Zijn medepriesters antwoordden hem alsnog met de zin waar Dymyd en zijn vrouw, de bekende Oekraïense iconografe en kunstenares Ivanka Krypyakevych-Dymyd, zich meer dan ooit aan vastklampen sinds de dood van hun zoon Artem.
Het echtpaar (in sommige Oosters-katholieke Kerken kunnen priesters getrouwd zijn) was naar de Petrus en Pauluskerk gekomen om Artem te begraven, nadat hij was gesneuveld toen hij Oekraïne verdedigde tegen de Russen. De 27-jarige Oekraïense soldaat kwam in juni 2022 om het leven door toedoen van een Russische mortier in de regio rond Cherson in het zuiden van Oekraïne. De ontploffing doodde een strijdmakker direct; Artem overleed aan zijn verwondingen op weg naar het ziekenhuis.
‘Kurka’ (een bijnaam uit zijn kindertijd die ‘kip’ betekent) stond als kleine jongen al bekend om zijn energieke, leergierige houding en een blik gericht op de wijde wereld. Tijdens de Maidanrevolutie in Oekraïne in 2014, waarbij de bevolking de pro-Russische regering van die tijd afwees en zich resoluut heroriënteerde op de Europese Unie, was Artem op 20 februari getuige van de moord op een groep demonstranten.
Een aantal weken later reisde hij naar de Krim om de pro-Oekraïense strijdkrachten te steunen tijdens de illegale annexatie door Rusland en sloot hij zich uiteindelijk bij hen aan. “Je bent een krijger als je vecht”, zei hij in 2014 in een interview. “Iemand die op de grond wordt gegooid, maar weer opstaat om door te gaan, te vechten tot het einde, zelfs als het tevergeefs is.”
Artem, een fervent motorrijder en parachutespringer, reisde naar meer dan vijftig landen en hielp bij de ontwikkeling van het Oekraïense kledingmerk Aviatsia Halychyny.
Toen Rusland op 24 februari 2022 een grootschalige invasie begon, zat hij in Brazilië (waar hij met een parachute van het iconische Christus de Verlosser-standbeeld in Rio de Janeiro sprong), maar hij vloog onmiddellijk terug naar zijn thuisland. Tijdens de vlucht droeg hij zijn kogelvrije vest en een helm om bagagekosten uit te sparen. Na aankomst in Oekraïne ging hij zo snel mogelijk naar de frontlinie.
Op de begrafenis van Artem zong zijn moeder een laatste slaapliedje voor haar zoon. Artem werd begraven op de militaire begraafplaats niet ver van de kerk. De universiteit vernoemde een beurs naar hem.
In de twee jaar die sindsdien verstreken, zijn zijn ouders pas echt gaan begrijpen wat de dood en verrijzenis van Christus betekenen. Met het verlies van hun zoon hadden ze “de dood in ons hart, in onze familie, in ons lichaam en in onze geest, maar wat we van die dood moesten maken, was de vraag”, zegt Dymyd.
“Als christen probeer je het volgen van Jezus serieus te nemen. Je gelooft dat de verrijzenis niet een feit is van slechts één moment in de geschiedenis, maar dat die op elk moment in je leven komt.”
Hij gelooft dat de dood van Artem op een bepaalde manier “een godsgeschenk” was om als eerste in zijn familie echt te ervaren wat Christus’ verrijzenis betekent. “Ik heb mijn vrouw, mijn kinderen en de mensen om me heen geholpen om hun harten te openen en dit feit te begrijpen”, zegt hij. “Artems dood is niet het einde van een leven, maar een nieuwe stap in het leven.”
Op hun weg om de dood van Artem in dit licht te kunnen zien, reisden Dymyd, zijn vrouw en een van hun dochters begin dit jaar naar Bila Krynytsia, het dorp waar Artem werd vermoord. Daar ontmoetten ze enkele van de overlevende kameraden van hun zoon, van wie er één, Roman Lozynskyi, nu lid is van het Oekraïense parlement.
Ze hoorden er ook hoe Artems laatste momenten op aarde waren geweest. Zijn vader zegt dat hij op die plek een wervelwind aan emoties ervoer. “Ik voelde de onmetelijkheid van het gebied, de dodelijkheid van mensen en de heldhaftigheid van deze jongens die vechten tegen een groot kwaad.”
Artem en zijn medesoldaten “leverden een noodzakelijke inspanning om het menselijk leven en de menselijke waardigheid te verdedigen”, zegt pastoor Dymyd, “waarbij ze zichzelf opofferden voor het grotere goed tegenover de gruweldaden van Rusland.”
Het resultaat hangt uiteindelijk “niet van ons af, maar van God af. We zullen doen wat we moeten en kunnen doen. Maar zoals we in het Onzevader zeggen: ‘Uw wil geschiede.’” (Vertaling Susanne Kurstjens)
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
