<

Geef om katholieke journalistiek

doneer
Interview

Heilige in de cel: ‘Kolbe biedt hoop in hopeloze omstandigheden’

Katarzyna Szalajko - OSV News 10 oktober 2025
image
Scène uit 'Triumph of the Heart', met de Poolse acteur Marcin Kwasny als Maximiliaan Kolbe. Beeld: OSV News - Rafael Film

Een nieuwe Pools-Amerikaanse film vertelt het levensverhaal van Maximiliaan Kolbe, patroonheilige van de (politieke) gevangenen. “Reflecteren op zijn tijd in de cel hielp mij mijn geloof te herstellen”, vertelt de regisseur.

In plaats van te beginnen met het vroege leven of het missionaire werk van de heilige Maximiliaan Kolbe, opent de nieuwe film Triumph of the Heart bij het moment waarop veel verhalen juist eindigen: zijn intrede in de hongercel. Vanaf daar ontvouwt zich, via flashbacks en indringende dialogen, het verhaal van zowel zijn buitengewone offer als de menselijkheid die het mogelijk maakte.

Triumph of the Heart ging in augustus in Polen in première en draait inmiddels ook in de VS; of Nederland, België en andere landen nog zullen volgen, is nog niet bekend.

Willekeurige wraak

De film biedt een aangrijpend en diep menselijk portret van Kolbe – een Poolse conventuele franciscaan, die in 1941 door de Gestapo werd gearresteerd omdat hij vluchtelingen, waaronder Joden, onderdak bood in zijn klooster. Hij werd gedeporteerd naar Auschwitz. Toen daar in juli 1941 een gevangene ontsnapte, namen de nazi’s wraak door tien willekeurige gevangenen te veroordelen tot een van de meest gruwelijke doodsvormen: uithongering.

Pater Kolbe bood aan de plaats in te nemen van een van die tien veroordeelden en bracht twee weken door in de cel, waar hij de anderen geestelijk bijstond. Zes mannen bezweken in die veertien dagen. Op 14 augustus 1941 besloten de Duitsers de laatste vier, onder wie Kolbe, met een dodelijke injectie om het leven te brengen. Paus Johannes Paulus II verklaarde hem in 1982 heilig.

Persoonlijke crisis

Triumph of the Heart werd geregisseerd door de Amerikaanse filmmaker Anthony D’Ambrosio. Zijn fascinatie met de heilige kent een persoonlijke rand. “In mijn eigen leven bood zijn verhaal mij een uitweg tijdens een persoonlijke crisis. Ik kampte met zware gezondheidsproblemen, waaronder een ernstige infectie en slapeloosheid, wat leidde tot een diep geloofsverlies”, zo vertelt hij.

https://www.kn.nl/cultuur/

“Tijdens die slapeloze nachten begon ik te reflecteren op Kolbes verhaal. Niet alleen zijn offer, maar juist ook zijn tijd in de hongercel van Auschwitz, waar hij de hoop levend wist te houden te midden van totale wanhoop. Deze verbondenheid met zijn lijden hielp mijn geloof te herstellen.”

Weg naar heiligheid

Dit persoonlijke uitgangspunt bepaalde de bijzondere structuur van de film. In plaats van Kolbe af te beelden als een al volmaakte heilige, wilde D’Ambrosio zijn weg naar heiligheid tonen.

“Ik wilde de lagen van heiligheid afpellen om Kolbes weg te laten zien – het proces waarmee hij dagelijkse moeilijkheden als leerling van Christus overwon, en zo werd voorbereid om zijn leven te geven.”

Twijfels en eenzaamheid

De film legt de nadruk op Kolbes bewuste keuze om te sterven in plaats van een ander, zijn pogingen om hoop te geven aan de negen andere terdoodveroordeelden, en zijn beroep op de gedeelde menselijkheid die ideologische verschillen in de cel wist te overbruggen.

https://www.kn.nl/nieuwsbrief/

Daarmee is Kolbes getuigenis volgens D’Ambrosio ook vandaag nog uitermate relevant, juist ook voor jongere generaties. “Zijn boodschap biedt hoop wanneer omstandigheden hopeloos lijken, en spreekt gevoelens van twijfel, eenzaamheid en isolement aan die vandaag de dag wijdverbreid zijn. Hij inspireert jongeren in het bijzonder om hun eigen roeping tot heiligheid te ontdekken.”

Aanwezig zijn in het lijden

“Kolbes daad van liefde in de duisternis liet mij zien dat het christendom draait om aanwezig zijn in het lijden. Dat is de kern van dit verhaal – en ik geloof dat het precies is wat onze wereld nu het hardst nodig heeft.”

12 oktober: Dag voor de gevangene

Door Redactie KN

Juist in dit Heilig Jaar vraagt het R.-K. Justitiepastoraat bijzondere aandacht voor de jaarlijkse Dag voor de gevangene, die dit keer op zondag 12 oktober plaatsvindt. Het thema dit jaar is ‘Uit de schaduw’.

De ongeveer negenduizend mannen en vrouwen die in Nederland vastzitten “hebben anderen leed berokkend, soms zeer ernstig beschadigd, en zijn ook zelf beschadigd”, zo schrijft hoofdaalmoezenier Ryan van Eijk in een brief aan parochies. “In alle justitiële inrichtingen in Nederland is er elke zondag ‘kerk’. Gedetineerden komen er samen, bidden en zingen, steken een kaarsje aan voor wie en wat hen bezig en gaande houdt.”

Die “gemeenschap van gelovigen binnen de muren”, zo benadruk Van Eijk, “is verbonden met de gemeenschap van gelovigen buiten de muren. Het gaat in beide gevallen om het Volk van God, gelovigen onderweg, pelgrims van hoop.”
Justitiepastoraat en de andere deelnemende organisaties vragen parochies daarom om stil te staan bij het lot van gedetineerden in hun vieringen van 12 oktober. In een speciale brochure die te downloaden is via justitiepastoraat.nl worden daarvoor concrete suggesties gedaan.

Een traditie van eeuwen tegenover de waan van de dag

In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.

Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.

Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.