Talloze vrijwilligers en beroepskrachten zetten alles op alles om het bezoek van paus Franciscus aan België vlekkeloos te laten verlopen. Ieder heeft een andere taak, maar één gedachte overheerst: deze kans krijg je maar één keer in je leven.

‘Ik denk dat God het zo wel gewild heeft’

Hoe het precies gelopen is, weet hij zelf ook niet, maar samen met veertien andere jongens en meisjes mag de achttienjarige Bram Slegers straks als misdienaar aantreden bij de Mis die paus Franciscus in het Koning Boudewijnstadion viert. “Ik kreeg een mail waarin stond dat ik naar Koekelberg moest gaan omdat ik bij de paus mocht dienen. Daar kregen wij te horen dat we zijn uitgekozen.” Ieder bisdom heeft een paar jongeren gestuurd. De keuze voor Slegers zal voor het bisdom Antwerpen niet moeilijk zijn geweest: hij is acoliet in maar liefst twaalf kerken in Mol en Balen.

“Ik heb ja gezegd omdat dit een unieke kans is”, vertelt hij. De rol ligt hem ook: hij heeft al een tijdje een priesterroeping. “Ik denk dat God het zo wel gewild heeft, anders had ik die mail niet gekregen.”

Wat hij tijdens de Mis precies moet doen, krijgt hij pas de avond van tevoren te horen van de ceremoniarius van de paus. “Ik vind het al leuk dat ik met de paus op het podium mag staan, maar misschien dat de wierook mij het leukst lijkt.”

“Ik ervaar dit als iets wat God mij gegeven heeft”, vervolgt Slegers. “Hij heeft mij een priesterroeping gegeven, die al volop in gang is; met alles wat er gebeurt, denk ik dat God mij ook dit gegeven heeft.”

‘Heel trots dat straks zoveel mensen onze kleding zien’

Apetrots zijn de werknemers van kledinghuis Arte Grossé in Brugge. De mijter en koormantel die paus Franciscus tijdens de viering in het Koning Boudewijnstadion zal dragen, heeft het bedrijf namelijk mogen maken.

“Dit moment zou ik voor geen geld van de wereld willen missen”, aldus zaakvoerder Marc Schotte. “Het is de hoogste erkenning die je kunt krijgen.” Het Brugse bedrijf is gespecialiseerd in liturgische gewaden en heeft in het verleden kleding verzorgd voor verschillende grote kerkelijke gebeurtenissen, maar voor het eerst mag het atelier nu ook paus Franciscus kleden.

Toen het aartsbisdom Mechelen-Brussel Arte Grossé de opdracht toewees, gingen de medewerkers direct aan de slag, vertelt atelierleidster Katrien Verhelst. “We hebben eerst een ontwerp moeten maken, dat ook goedgekeurd moest worden. Ons eerste ontwerp voor de mijter werd bijvoorbeeld te druk gevonden.”

De keuze viel uiteindelijk op een ontwerp dat is geïnspireerd op een kazuifel dat het bedrijf eerder voor aartsbisschop Luc Terlinden heeft gemaakt. “We kwamen op het idee om gewoon een simpel kruis te maken waar alle kleuren van het kazuifel in verwerkt zijn. Dat werd goedgekeurd en zo hebben we het uitgewerkt”, legt Verhelst uit. “Het is een ontwerp met vrolijke kleuren, dat straalt positiviteit uit.”

Naast de kleding van de paus levert het atelier ook andere kledingstukken en voorwerpen voor de Mis, waaronder mijters, diakenstola’s en 150 hostieschalen. Dat alles moest in anderhalve maand tijd gebeuren. “Het is een grote opdracht. Daar hebben we het flink druk mee gehad, ook vanwege de tijdsdruk die erop zit”, zegt Verhelst.

Maar dat vindt ze de moeite absoluut waard: “Ik ben heel trots dat straks zoveel mensen onze kleding zien. Het is een hele eer; dit doe je niet elke dag.”

‘Dit is once in a lifetime’

Ook ‘onze’ Nathalie De Clerck heeft een rol tijdens het pausbezoek. De KN-columniste zal tijdens de ontmoeting tussen de paus en kerkelijke vertegenwoordigers in de basiliek van Koekelberg als tolk optreden. Ze kreeg de opdracht via haar werk als tolk bij het Europees Parlement. “Mijn – nota bene protestantse – collega daar was gevraagd om als tolk op te treden tijdens die ontmoeting en om ook nog iemand te zoeken voor erbij. Hij zei: ‘Ik wil gewoon een rechtgeaarde katholiek, dus ik dacht meteen aan jou.’”

De Clerck hoefde niet lang na te denken voor ze ja zei: “Dit is once in a lifetime. Zo’n kans krijg je geen tweede keer”, vertelt ze. “Ik heb zelf ook een grote bewondering voor paus Franciscus, voor zijn nederigheid en de manier waarop hij langzaam maar zeker broodnodige hervormingen erdoor krijgt, zoals de Romeinse Curie minder machtig maken en de Kerk minder klerikaal.”

De Clerck hoopte al dat ze een rol zou kunnen krijgen tijdens het pausbezoek, maar dat ze vanuit haar expertise als tolk het gesprek tussen de paus en Belgische kerkvertegenwoordigers kan faciliteren, is haar op het lijf geschreven. “Ik zou dit niet willen overlaten aan een collega die misschien een goede tolk is, maar niet katholiek. Als tolk moet je het alter ego zijn van de spreker in een andere taal. In het beste geval hoor je nauwelijks dat er een tolk tussen zit. Je moet niet alleen de nuances begrijpen, maar mee zijn in het hele verhaal, in de manier van denken en in de mindset. Als je een paus moet tolken, lijkt het mij daarom een vereiste dat je christen bent, en het liefst katholiek.”

Tijdens de ontmoeting in de basiliek zal de paus waarschijnlijk zijn moedertaal spreken. De Clerck zal de woorden van de paus naar het Nederlands vertalen en de vragen van zijn Belgische gesprekspartners naar het Spaans.

Tolken komt neer op veel meer dan gewoon vertalen, legt ze uit: “Je moet luisteren, meedenken, analyseren en dat alles zo snel mogelijk. Wat achter de woorden zit, de gevoelswaarde, is daarbij ook belangrijk.”

De Clerck hoopt dat ze straks de woorden van de paus zo natuurgetrouw mogelijk kan overbrengen. “Ik hoop in een flow terecht te komen. Dat is als je zodanig opgaat in de toespraak van de spreker dat je voelt: ik ben het niet die spreekt, maar ik ben de spreker, in een andere taal. Dan ben ik honderd procent trouw geweest aan wat de spreker wil zeggen.”

‘De boodschap van Jezus mag weer een breed publiek bereiken’

Patrick du Bois is een veteraan als het gaat om de organisatie van grote kerkelijke gebeurtenissen. De zeventigjarige werd achttien jaar geleden door kardinaal Godfried Danneels gevraagd om hem te helpen bij de organisatie van het evangelisatiecongres Brussel Allerheiligen 2006. Daarna trad hij als econoom in dienst bij het aartsbisdom Mechelen-Brussel, waar hij betrokken zou zijn bij heel wat voorname plechtigheden, waaronder de uitvaart van kardinaal Danneels en de installatie en wijding van aartsbisschop Luc Terlinden.

Toen laatstgenoemde hem vertelde dat diens kennis en ervaring goed van pas zouden komen bij het bezoek van paus Franciscus, hoefde Du Bois geen seconde te twijfelen. “Het is een eer dat mgr. Terlinden dit aan mij vroeg. Het is een dienst die ik verleen aan de Kerk. Ik heb ook de hoogste bewondering voor de boodschap van paus Franciscus en hoe hij een breed publiek probeert te bereiken, niet alleen binnen de Kerk, maar ook de mensen in de periferie. Dat in onze geseculariseerde samenleving de paus zo veel mogelijk mensen probeert te bereiken, vind ik zeer goed.”

Du Bois helpt bij het pausbezoek als bevoegde voor organisatie en logistiek, waarvoor hij contacten onderhoudt met bijvoorbeeld de politie. “Rond de paus moeten heel nauwkeurige veiligheidsmaatregelen genomen worden”, vertelt hij. Het pausbezoek is ook van een veel grotere omvang dan de evenementen die Du Bois eerder heeft georganiseerd. “Zo moeten er alleen al 260 journalisten geaccrediteerd worden.”

Hoewel hij sinds vorig jaar met pensioen is, is Du Bois sinds dit voorjaar twaalf uur per dag bezig met de organisatie van het pausbezoek. Hij geeft aan dat hij wel “een beetje uitkijkt” naar het moment dat het evenement achter de rug is, maar bovenal hoopt hij een geslaagd pausbezoek neer te zetten.

“Ik kijk tevreden terug als ik gelukkige mensen zie die het pausbezoek positief hebben ervaren. En als al die mensen ook nieuw elan en nieuw enthousiasme voor het geloof en christelijke waarden ontvangen hebben”, vertelt hij.

“Dat is onze hoop, dat mensen wat positiever worden over de Kerk. Het beeld is nu erg negatief: in Vlaanderen heeft men veel aandacht besteed aan misbruikproblematiek, wat natuurlijk heel belangrijk is, maar de boodschap van Jezus Christus naar de mensen toe mag weer een breed publiek bereiken.”